Η έκθεση του ΕΕΣ, που καλύπτει τα δύο πρώτα μνημόνια και τον σχεδιασμό του τρίτου, προσάπτει στην Επιτροπή την έλλειψη εμπειρίας στη διαχείριση ενός τέτοιου εγχειρήματος, επισημαίνοντας ότι (τα μνημόνια) δεν είχαν ιεραρχηθεί σωστά με βάση τη σημασία τους, ούτε εντάχθηκαν σε κάποια ευρύτερη στρατηγική για τη χώρα.
Για να στηρίζει τις επικρίσεις, το Ελεγκτικό Συνέδριο προβάλλει ως επιχείρημα αδυναμίας των προγραμμάτων το γεγονός ότι δεν έχουν καταφέρει μέχρι τώρα να αποκαταστήσουν την ικανότητα της χώρας να χρηματοδοτεί τις ανάγκες της από τις αγορές, καθώς και το ότι δεν οδήγησαν μέχρι στιγμής ούτε στη μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ ούτε στην ανάκαμψη της χώρας.

Για τις μεταρρυθμίσεις στη φορολογία, τη δημόσια διοίκηση, την αγορά εργασίας και τον χρηματοπιστωτικό κλάδο η εικόνα που παρουσιάζει η έκθεση είναι ανάμικτη.

Συγκεκριμένα, σε σχέση με τις μεταρρυθμίσεις της φορολογίας και της δημόσιας διοίκησης υποστηρίζει ότι έφεραν δημοσιονομική εξοικονόμηση, αλλά η εφαρμογή των δομικών στοιχείων ήταν ασθενέστερη.

Σε σχέση με την αγορά εργασίας αναφέρει ότι έχει γίνει πιο ευέλικτη και ανταγωνιστική, ενώ ακόμη στο περιθώριο του τρίτου προγράμματος συνεχίζονται περαιτέρω κανονιστικές αλλαγές.

Για τον χρηματοπιστωτικό τομέα τονίζει ότι αναδιοργανώθηκε ουσιαστικά, αλλά το κόστος αυτό ξεπέρασε τα 45 δισ. ευρώ που εισήχθησαν στο τραπεζικό σύστημα, από τα οποία μόνο ένα μικρό μέρος μπορεί να ανακτηθεί. Μάλιστα, επικαλείται λεπτομερή στοιχεία σύμφωνα με τα οποία οι ανακεφαλαιοποιήσεις των συστημικών και η εκκαθάριση των προβληματικών τραπεζών θα επιβαρύνουν τους Ελληνες φορολογούμενους με 36,4 δισ. ευρώ.
Οπως αναφέρουν οι ελεγκτές, η εφαρμογή ορισμένων βασικών μεταρρυθμίσεων πραγματοποιήθηκε με σημαντικές καθυστερήσεις ή δεν ήταν αποτελεσματική.

Σε σχέση με την ανάπτυξη, τονίζεται ότι το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων κατά περισσότερο από το ένα τέταρτο και η Ελλάδα δεν ανέκαμψε, όπως αρχικά είχε προβλεφθεί το 2012.
Ενδεικτικές είναι οι αποκλίσεις στο ΑΕΠ στο πρώτο πρόγραμμα διάσωσης μεταξύ του στόχου και του τελικού αποτελέσματος. Το 2010 ανήλθε σε 1,5 μονάδες, το 2011 σε 6,5 μονάδες, το 2012 σε 8,4 μονάδες, το 2013 σε 5,3 μονάδες και το 2014 σε 1,4 μονάδες.

Στον δημοσιονομικό τομέα, η έκθεση σημειώνει την μεγάλης κλίμακας εξυγίανση όσον αφορά τις διαρθρωτικές ισορροπίες. Ωστόσο, λόγω των δυσμενών μακροοικονομικών εξελίξεων και του κόστους των τόκων για το υφιστάμενο χρέος, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ συνέχισε να αυξάνεται.
Οι ελεγκτές διατυπώνουν σειρά συστάσεων προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που σκοπό έχουν τη βελτίωση του σχεδιασμού και της υλοποίησης των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής. Ορισμένες από αυτές ζητούν τα εξής:
-Βελτίωση των διαδικασιών σχεδιασμού των προγραμμάτων στήριξης, ιδίως με την περιγραφή του πεδίου εφαρμογής κάθε αναλυτικής εργασίας που είναι απαραίτητη

-Διασφάλιση ότι τα προγράμματα ενσωματώνονται σε μια γενική αναπτυξιακή στρατηγική για τη χώρα
-Θέσπιση σαφών διαδικασιών που να εξασφαλίσουν ότι η παρακολούθηση των προγραμμάτων είναι συστηματική και ακριβώς τεκμηριωμένη

-Συμφωνία με τους εταίρους του προγράμματος ώστε οι ρόλοι και οι μέθοδοι συνεργασίας να είναι καθορισμένοι και διαφανείς

-συστηματικότερη εκτίμηση της διοικητικής ικανότητας του κράτους μέλους να εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις και την ανάγκη τεχνικής βοήθειας

-Τα μέτρα και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής τους θα πρέπει να προσδιορίζονται, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε κράτους μέλους

-Ενδιάμεση αξιολόγηση για διαδοχικά προγράμματα συνδυασμένης διάρκειας άνω των τριών ετών
-Κατάλληλο πλαίσιο υποστήριξης και εποπτείας για την περίοδο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΜΟΣΚΟΒΙΣΙ

Η οικονομία ανακάμπτει και η ανεργία μειώνεται

Στο Ελεγκτικό Συνέδριο απάντησε χθες με πολιτική τοποθέτηση ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, ο οποίος σε γραπτή δήλωσή του υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα βρίσκεται μόλις 9 μήνες πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος και πως η χώρα εκπληρώνει τις μεταρρυθμιστικές της δεσμεύσεις – και αρχίζει να αισθάνεται τα οφέλη.

Σύμφωνα με τον Γάλλο επίτροπο η οικονομία ανακάμπτει και η ανεργία μειώνεται από τα προηγούμενα εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, ενώ στις θετικές εξελίξεις περιλαμβάνονται η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, το κλείσιμο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος και, πιο πρόσφατα, η περαιτέρω ελάφρυνση των ελέγχων κεφαλαίου. Ως εκ τούτου, μια προοδευτική επιστροφή στις αγορές έχει καταστεί αξιόπιστη προοπτική για την Ελλάδα, τονίζει.

Ο κ. Μοσκοβισί επικαλείται επίσης τις εξαιρετικές συνθήκες που επικρατούσαν στη διάρκεια της ελληνικής κρίσης. Θεωρεί ότι αυτό που έχει σημασία είναι το σήμερα, δηλαδή το ότι η χώρα αλλάζει σελίδα και πως η Επιτροπή θα συνεχίσει να τη στηρίζει με στόχο να προωθήσει την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας και να επιστρέψει στις χρηματοπιστωτικές αγορές σε βιώσιμη βάση προς όφελος όλων των Ελλήνων πολιτών.

-Η επιβάρυνση του κράτους στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (σε δισ. ευρώ)

Χρησιμοποιηθέντα κεφάλαια Αναμενόμενες ζημίες

-Συστημικές τράπεζες 31,91 25,4

-Τράπεζες υπό εκκαθάριση 13,5 11,0

-Σύνολο 45,4 36,4

Βρυξέλλες, ανταπόκριση Νίκος Μπέλλος

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου