Πολλά από τα ισχύοντα σήμερα έντυπα φορολογικών δηλώσεων αναμένεται να καταργηθούν και τα εναπομείναντα να απλοποιηθούν, οι αιτήσεις για επιστροφές φόρων θα υποβάλλονται και θα διεκπεραιώνονται ηλεκτρονικά, οι πάσης φύσεως ειδοποιήσεις για την πληρωμή φορολογικών οφειλών, ληξιπρόθεσμων ή μη θα αποστέλλονται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) στους οφειλέτες φορολογούμενους, οι δηλώσεις φορολογίας μεταβιβάσεων ακινήτων, φόρου υπεραξίας ακινήτων, φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής περιουσιακών στοιχείων θα υποβάλλονται αποκλειστικά μέσω Διαδικτύου, πολλές από τις ΔΟΥ που λειτουργούν σήμερα θα καταργηθούν, ενώ οι διασταυρώσεις και οι έλεγχοι δεδομένων που αφορούν στα περιουσιακά στοιχεία, στα εισοδήματα και τις καταθέσεις εκατομμυρίων φυσικών προσώπων θα διενεργούνται με προηγμένης τεχνολογίας ηλεκτρονικά μέσα.

Ουσιαστικά, το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ δρομολογούν τις διαδικασίες για τη δημιουργία ενός νέου ενιαίου πληροφοριακού συστήματος φορολογίας, το οποίο θα προέλθει από την πλήρη αναδιαμόρφωση και συγχώνευση των υφισταμένων σήμερα επιμέρους πληροφοριακών συστημάτων ΤΑΧΙS, ICIS και TAXISNET. Ολες οι υφιστάμενες ηλεκτρονικές εφαρμογές εξυπηρέτησης των φορολογουμένων θα προσαρμοστούν πλήρως στις απαιτήσεις του νέου απλοποιημένου φορολογικού συστήματος που έχει προκύψει από τις αλλεπάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια εφαρμογής των Μνημονίων, ενώ ταυτόχρονα θα τεθούν σε λειτουργία νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες ώστε όλες πλέον οι συναλλαγές των πολιτών με τις φορολογικές αρχές να διεκπεραιώνονται εξ αποστάσεως μέσω Διαδικτύου.

Η μετάβαση στο νέο αυτό υπερσύγχρονο πληροφοριακό σύστημα φορολογίας θα πραγματοποιηθεί με την εκτέλεση ενός φιλόδοξου έργου που φέρει την ονομασία «Εφαρμογή απαιτούμενων οργανωτικών αλλαγών σε παρεχόμενες ηλεκτρονικές υπηρεσίες και υφιστάμενα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ».

Το έργο αυτό ανέλαβε να εκτελέσει κοινοπραξία εταιριών πληροφορικής έναντι συνολικού τιμήματος 4,24 εκατ. ευρώ, κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού.

Ειδικότερα, με απόφαση που υπέγραψε και εξέδωσε στις 27 Οκτωβρίου ο Διοικητής της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλής εγκρίθηκε η ομόφωνη γνωμοδότηση της επιτροπής διενέργειας και αξιολόγησης προσφορών του ηλεκτρονικού διεθνούς ανοιχτού διαγωνισμού για τη σύμβαση παροχής υπηρεσιών με τίτλο «Εφαρμογή απαιτούμενων οργανωτικών αλλαγών σε παρεχόμενες ηλεκτρονικές υπηρεσίες και υφιστάμενα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ» και αναδείχθηκε ανάδοχος του έργου η ένωση των εταιριών INTRASOFT INTERNATIONAL SA και UNISYSTEMS Α.Ε. Η διάρκεια εκτέλεσης του έργου προσδιορίστηκε στα 3 έτη και το συνολικό κόστος του στα 4,24 εκατ. ευρώ.

Οι πιο σημαντικές δράσεις που περιλαμβάνονται στην εκτέλεση του παραπάνω έργου, όπως περιγράφηκαν στη σχετική προκήρυξη, προβλέπουν, αναλυτικά, τα εξής:

1) Ανασχεδιασμός φορολογικών εντύπων και διαδικασιών

Η μορφή των δηλώσεων που θα πρέπει να υποβάλλονται από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις θα αλλάξει. Συγκεκριμένα, θα καταργηθούν ή και θα συγχωνευθούν έντυπα και τα νέα έντυπα που θα δημιουργηθούν θα είναι πιο απλοποιημένα.

Οι αλλαγές αυτές θα οδηγήσουν σε ευρύτερο ανασχεδιασμό των συστημάτων TAXIS και TAXISnet, καθώς επηρεάζουν τόσο τις απαιτούμενες ροές εργασιών στο TAXIS όσο και τις ηλεκτρονικές υποβολές δηλώσεων μέσω TAXISnet. Ενδεικτικά, οι αλλαγές θα επηρεάσουν το σχεδιασμό και την ανάπτυξη ηλεκτρονικών εφαρμογών:

• υποβολής, παραλαβής και εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (του εντύπου Ν),
• υποβολής της αίτησης επιστροφής πιστωτικού υπολοίπου φόρου εισοδήματος μέσω TAXISnet,
• υποβολής μισθωτηρίων και συμφωνητικών.

Επιπλέον, οι αλλαγές θα οδηγήσουν στην αναμόρφωση της διαδικασίας επιστροφών ΦΠΑ, στην ηλεκτρονική κοινοποίηση και στον αυτόματο υπολογισμό ημερήσιου τόκου για τα ληξιπρόθεσμα χρέη, στην αυτοματοποίηση των διαδικασιών επιστροφής φόρων κ.λπ.

2) Νέου τύπου αυτόματες ηλεκτρονικές διασταυρώσεις για την άντληση πληροφοριών

Θα υλοποιηθούν διασυνδέσεις για:
α) Αντληση πληροφοριών φορολογικού περιεχομένου από την πηγή προκειμένου να είναι εφικτή η υλοποίηση νέων διασταυρώσεων ή/και η κατάργηση προσκόμισης σχετικών βεβαιώσεων από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, προκειμένου να πιστοποιήσουν ποσά που αναφέρονται στις δηλώσεις τους.
β) Αντληση πληροφοριών για την ολοκλήρωση υπαρχόντων πληροφοριακών συστημάτων με το μητρώο φορολογουμένων, όπως για παράδειγμα διαλειτουργικότητα με το ΥΠΕΣ κατά την απόδοση ΑΦΜ, και τη μεταβολή προσωπικών στοιχείων ή δημιουργία νέων μητρώων, όπως μητρώο πλοίων.

3) Αυτεπάγγελτη έκδοση βεβαιώσεων και πιστοποιητικών

Θα υλοποιηθούν νέες διαδικτυακές υπηρεσίες για αυτεπάγγελτη έκδοση βεβαιώσεων και πιστοποιητικών από άλλους φορείς του Δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, προκειμένου να απαλλαγεί ο πολίτης από την απαίτηση προσκόμισης «έντυπων» βεβαιώσεων και πιστοποιητικών. Οι ανάγκες αυτές γίνονται ακόμα πιο επιτακτικές, καθώς το σύνολο των φορολογικών και οικονομικών συναλλαγών θα διεκπεραιώνεται ηλεκτρονικά, λόγω της επικείμενης συγχώνευσης μεγάλου αριθμού ΔΟΥ.

4) Πλήρης ενοποίηση των συστημάτων TAXIS και TAXISnet

Η μνημονιακή υποχρέωση για συγχώνευση του πλήθους των ΔΟΥ καθιστά επιτακτική την ανάγκη πλήρους ηλεκτρονικοποίησης του συνόλου των συναλλαγών των πολιτών και των επιχειρήσεων, καθώς δεν θα είναι δυνατή η προσέλευσή τους αυτοπροσώπως στις ΔΟΥ για την εξυπηρέτησή τους. Μέχρι σήμερα, το σύστημα TAXIS αποτελεί το πληροφοριακό σύστημα που χειρίζονταν αποκλειστικά οι εφοριακοί, ήταν δηλαδή το περιβάλλον εξυπηρέτησης του προσωπικού των ΔΟΥ για τις συναλλαγές των πολιτών και των επιχειρήσεων στις κατά τόπους ΔΟΥ. Από την άλλη πλευρά, το TAXISnet παρέχει μέχρι σήμερα εναλλακτικό κανάλι εξυπηρέτησης πολιτών και επιχειρήσεων μέσω Διαδικτύου, εναλλακτικό κανάλι που παρέχεται για υποσύνολο των δυνητικών συναλλαγών πολιτών και επιχειρήσεων με τις ΔΥΟ, ενώ παράλληλα βασίζεται σε βάσεις δεδομένων και διασυνδέσεις του TAXIS. Με τη νέα δράση που προγραμματίζεται, θα ενοποιηθούν ουσιαστικά τα δύο πληροφοριακά συστήματα προκειμένου το σύνολο των συναλλαγών να διεκπεραιώνεται ηλεκτρονικά με ομοιόμορφο τρόπο μέσω του TAXISnet και του Taxis. Ενδεικτικά, με την ενοποίηση αυτή θα επέλθει τροποποίηση και βελτίωση της εφαρμογής των παρακρατούμενων φόρων στο ΤΑΧΙS, ώστε να ταυτιστεί με αυτή του TAXISnet.

5) Αναμόρφωση πληροφοριακών συστημάτων φορολογίας Κεφαλαίου

Στο πλαίσιο της αναμόρφωσης της φορολογίας Κεφαλαίου, θα υλοποιηθούν νέες εφαρμογές.

Ενδεικτικά αναφέρονται:

• Ηλεκτρονικοποίηση της διαδικασίας έκδοσης του αποδεικτικού καταβολής κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 15 του ν. 4223/2013.
• Δημιουργία εφαρμογής ηλεκτρονικών βιβλίων καταχώρισης μεταγραφής δηλώσεων φόρου δωρεάς, γονικής παροχής, κληρονομιάς και μεταβίβασης ακινήτων.
• Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης φόρου χρηματικής δωρεάς.
• Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης φόρου μεταβίβασης ακινήτων.
• Διασταυρώσεις συσχέτισης στοιχείων φυσικών και νομικών προσώπων με Περιουσιολόγιο. Προωθείται η διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων TAXIS, TAXISnet και Ακίνητης Περιουσίας, προκειμένου να είναι εφικτή η υλοποίηση πλήθους διασταυρώσεων, όπως ενδεικτικά η συσχέτιση της συνολικής ακίνητης περιουσίας βάσει δηλωθέντος εισοδήματος.

6) Επικαιροποίηση του συστήματος ELENXIS βάσει του κάθε φορά ισχύοντος ελεγκτικού νομοθετικού πλαισίου και ισχύοντος οργανογράμματος Ελεγκτικών Υπηρεσιών

Οι τομείς (επιμέρους δράσεις) που επηρεάζονται από τις νομοθετικές αλλαγές είναι:

• Επερχόμενες αλλαγές στα έντυπα των δηλώσεων π.χ. Εισοδήματος, ΦΠΑ κ.λπ.: Με την ψήφιση του όποιου νέου φορολογικού συστήματος θα υπάρξουν αλλαγές στα έντυπα της φορολογίας ή/και θα προστεθούν νέα έντυπα. Οι αλλαγές αυτές επιφέρουν την ανάγκη αλλαγής των κανόνων που βασίζονται σε διασταυρώσεις κωδικών των εντύπων, ενώ θα επέλθουν αλλαγές και στην Εφαρμογή της Διενέργειας των Ελέγχων καθώς και στην Εφαρμογή της Διαχείρισης των Ελέγχων.

• Υλοποίηση νέων τρόπων ελέγχου που θα προκύψουν από συμπλήρωση ή αντικατάσταση τρεχουσών διατάξεων ή από ολοκληρωτικά νέες διατάξεις. Π.χ. Εμμεσες Τεχνικές Ελέγχου για τις Φορολογικές Ελεγκτικές Υπηρεσίες (ΦΕΥ), διασταυρώσεις τραπεζικών δεδομένων και δεδομένων τρίτων πηγών. Θα δημιουργηθούν νέες εφαρμογές που θα υλοποιούν καινούργιους τρόπους ελέγχου και διασταυρώσεις για νέες πηγές δεδομένων, που θα τίθενται στη διάθεση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Ενδεικτικά, αναφέρονται οι νέοι τρόποι ελέγχου της νεοσύστατης Υπηρεσίας ΥΕΔΔΕ, τα δεδομένα που ανταλλάσσουν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. για την αποφυγή της φοροδιαφυγής, οι νέοι τρόποι συναλλαγών, π.χ. με ηλεκτρονικά τιμολόγια, με φορολογική κάρτα, με ηλεκτρονικό εμπόριο και εν γένει με πλαστικό χρήμα, έλεγχοι γραφείου κ.λπ.

• Περαιτέρω αναδιοργάνωση των ελεγκτικών υπηρεσιών. Κατά τη διάρκεια της παραγωγικής λειτουργίας του, το ELENXIS υλοποίησε πλήθος οργανωτικών αλλαγών που επέφεραν τα Μνημόνια 1 και 2 (π.χ. την κατάργηση των Περιφερειακών Ελεγκτικών Κέντρων, των Διαπεριφερειακών Ελεγκτών Κέντρων, τις συγχωνεύσεις των ΔΟΥ και τη δημιουργία νέων ελεγκτικών υπηρεσιών (π.χ. ΥΕΔΔΕ και Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου). Αναμένεται να επέλθουν και άλλες αλλαγές στη διάρθρωση των υπηρεσιών. Η όποια αλλαγή στις οργανωτικές δομές θα επιφέρει αλλαγές στην υλοποίηση της Στόχευσης των Ελέγχων, στην εφαρμογή της Διαχείρισης των Ελέγχων καθώς και απαιτήσεις βελτίωσης – μέσω περαιτέρω ανάπτυξης του υπάρχοντος λογισμικού.

• Υιοθέτηση δεδομένων άλλων πρωτογενών συστημάτων – Στο σύστημα ELENXIS θα προστεθούν νέες πηγές δεδομένων, για τη διασταύρωση των φορολογικών και τελωνειακών δεδομένων του με δεδομένα οικονομικού ενδιαφέροντος από άλλους φορείς του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Επιπρόσθετα, οι άμεσες αλλαγές στο TAXIS, στο TAXISNET, στο ICINET (στο πληροφοριακό σύστημα των τελωνείων), καθώς και στα υπόλοιπα πληροφοριακά συστήματα και εφαρμογές της ΑΑΔΕ θα επιφέρουν προσθήκες και αλλαγές στην υλοποίηση της ενημέρωσης του ELENXIS αλλά και αλλαγές στις εφαρμογές της Στόχευσης και της Διενέργειας των Ελέγχων.

• Υποστήριξη έκτακτων δράσεων πάταξης της φοροδιαφυγής: Το ELENXIS καλείται να υποστηρίξει τις έκτακτες δράσεις κατά της φοροδιαφυγής από ελεγκτικές δομές που λειτουργούν αρκετές φορές διαφορετικά σε θέματα οργάνωσης και σύνδεσής τους με άλλες οργανωτικές μονάδες στην ΑΑΔΕ (π.χ. αντιμετωπίζονται ως έκτακτες ελεγκτικές υπηρεσίες και αιτούνται αρκετές φορές δικούς τους εξειδικευμένους κανόνες Στόχευσης, νέες ροές διαχείρισης των υποθέσεων και νέους τρόπους διενέργειας ελέγχων).

• Υποστήριξη του ΣΔΟΕ για τη νέα έμφαση που δίνεται σε ελέγχους: Πνευματικής Ιδιοκτησίας, Ηλεκτρονικού Εμπορίου, Παράνομες Επιδοτήσεις, Ναρκωτικά και Οπλα. Θα μετατραπούν οι εφαρμογές της Στόχευσης, της Διαχείρισης και της Διενέργειας Ελέγχων προκειμένου να ανταποκριθεί το σύστημα στις νέες επιχειρησιακές ανάγκες του ΣΔΟΕ.

• Υποστήριξη νέων ειδών τελωνειακού ελέγχου, νέων παραστατικών στο πλαίσιο του Εκσυγχρονισμένου Τελωνειακού Κώδικα. Οι όποιες αλλαγές στο εθνικό ή κοινοτικό τελωνειακό δίκαιο θα επιφέρουν προσαρμογές των Εφαρμογών Διαχείρισης και Διενέργειας για τις Τελωνειακές Ελεγκτικές Υπηρεσίες.

• Προσαρμογή των εφαρμογών του ELENXIS για χρήση της ψηφιακής υπογραφής με σκοπό να καταργηθεί η έγγραφη επικοινωνία των ελεγκτικών υπηρεσιών μεταξύ τους και με τον πολίτη.

Γιώργος Παλαιτσάκης
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου