Τις τελευταίες μέρες, μετά και τις δηλώσεις από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών περί ίδρυσης Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου και τη στήριξη της Γαλλίας με την επίσκεψη του Εμανουέλ Μακρόν στην Ελλάδα, καλλιεργούνται ξανά προσδοκίες για ένα πρόγραμμα χωρίς το ΔΝΤ. Οι προσδοκίες αυτές ενισχύονται από την εκτίμηση ότι η ενίσχυση του γαλλογερμανικού άξονα -με την Ελλάδα να υποστηρίζεται φανερά από ένα από τα δύο μέλη του- ενόσω η Γερμανία έχει «ανοιχτούς λογαριασμούς» με το Ταμείο για το ελληνικό χρέος, θα οδηγήσει τη σχέση του ΔΝΤ με την Ε.Ε. σε ρήξη. Από την άλλη, το Ταμείο δεν δείχνει διατεθειμένο να περιμένει μέχρι το τέλος του προγράμματος του ESM (και του δικού του) για να λύσει την εκκρεμότητα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Αυτό θα ξεκαθαρίσει, μεταξύ άλλων, και στην Αθήνα η επικεφαλής του Ταμείου κ. Κριστίν Λαγκάρντ, κατά την επίσκεψή της στη χώρα μας μετά τις γερμανικές εκλογές (χρονικά τοποθετείται από τις 29 του μήνα μέχρι και τις 5 Οκτωβρίου).

Μήνυμα σε Ε.Ε. και Βερολίνο

Η επικεφαλής του Ταμείου θα έχει την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει τις θέσεις του Ταμείου στην ελληνική κυβέρνηση και να στείλει από την Αθήνα νέο μήνυμα προς το Βερολίνο και τα υπόλοιπα μέλη του Eurogroup. Τις ελπίδες για αποχώρηση ενισχύει και η εμμονή του Ταμείου με την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Στο πρόγραμμα που υπέγραψε με την Ελλάδα τον Ιούλιο ζητά όχι μόνο νέα ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, αλλά και νέα αξιολόγηση του ενεργητικού τους (Asset Quality Review), κάτι που θα ανοίξει ξανά τον ασκό του Αιόλου για το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Υπάρχουν επίσης φόβοι ότι το ΔΝΤ θα ζητήσει ανάλογη αξιολόγηση και για άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, κάτι που δεν θέλει να ακούσει σήμερα η ΕΚΤ. Σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, τις εξελίξεις σε σχέση με τη θέση του ΔΝΤ θα πυροδοτήσει η ετήσια σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας (13-15 Οκτωβρίου, στην Ουάσιγκτον), όπου αναμένεται μια νέα κόντρα Σόιμπλε-Λαγκάρντ για το ελληνικό χρέος. Η αντιπαράθεση αυτή, όμως, θα έχει μεγαλύτερη σημασία από αυτές των προηγούμενων χρόνων, καθώς τώρα το Ταμείο είναι και επίσημα δανειστής της Ελλάδας, έχοντας εγκρίνει ένα πρόγραμμα με την Αθήνα, με όρο την εκπλήρωση των υποσχέσεων των Ευρωπαίων για το χρέος. Οι 3 μέρες της συνόδου θα προδιαγράψουν και την πορεία της αξιολόγησης, που αρχίζει αμέσως μετά, στις 16 ή στις 17 Οκτωβρίου, όταν οι ομάδες των θεσμών θα επανέλθουν στην Αθήνα.

Επιστροφή δανειστών

Στο μεταξύ, θα έχει προηγηθεί περίπου ένας μήνας προετοιμασίας, που θα ξεκινήσει στις 11 Σεπτεμβρίου, αμέσως μετά τη ΔΕΘ, όταν θα επιστρέψουν τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών. Παράλληλα, αναμένεται, στο διάστημα μέχρι και την επίσημη επιστροφή των θεσμών, να υπάρξουν παραπάνω από μία τηλεδιασκέψεις με τους επικεφαλής των ομάδων των δανειστών ώστε να παρακολουθείται καλύτερα η πορεία υλοποίησης των μέτρων για τα οποία έχει δεσμευτεί -αλλά δεν έχει υλοποιήσει- η Ελλάδα κατά την πρώτη και τη δεύτερη αξιολόγηση. Στη συνάντηση του EWG τη Δευτέρα αλλά και στη συνάντηση του οικονομικού επιτελείου με τον αρμόδιο επίτροπο, κ. Πιερ Μοσχοβισί, την Τρίτη, οι κ. Τσακαλώτος και Χουλιαράκης θα πάρουν την «ύλη» των εξετάσεων, που θα ξεκινήσουν από την επόμενη εβδομάδα. Μπορεί τα μέτρα που έχουν καθυστερήσει αλλά και τα προαπαιτούμενα της επόμενης αξιολόγησης να είναι γνωστά, όμως οι Βρυξέλλες θέλουν να θέσουν τις προτεραιότητες και τα «SOS» της αξιολόγησης που θα ακολουθήσει. Μέχρις στιγμής, Ε.Ε. και ΔΝΤ δίνουν έμφαση στις αλλαγές στο Δημόσιο (αξιολόγηση, κινητικότητα, μείωση συμβασιούχων), στις αποκρατικοποιήσεις (ειδικά στη λειτουργία του Υπερταμείου), στην εκκαθάριση του χαρτοφυλακίου των τραπεζών από τα «κόκκινα» δάνεια και στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, θέματα που θα είναι τα πρώτα που θα πέσουν στο τραπέζι πριν ξεκινήσει το κύριο μέρος της αξιολόγησης. Εκεί, αναμένεται το ΔΝΤ να επαναδιατυπώσει τις επιφυλάξεις του για το 2018, ζητώντας νέα μέτρα. Πριν λοιπόν φτάσουμε σε αυτό το σημείο, το οικονομικό επιτελείο προσδοκά να υπάρχει η προοπτική εξόδου του Ταμείου από το ελληνικό πρόγραμμα.

Λογαριάζουν χωρίς τον «τσάρο»

Παρά τις προσδοκίες όμως για έξοδο του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα, κανείς δεν έχει υπολογίσει τις επόμενες κινήσεις της Γερμανίας. Η σημερινή -μάλλον και μελλοντική- κυβέρνηση του Βερολίνου είναι δεδομένο ότι δεν δεσμεύεται όσο κάποιοι θα ήθελαν από τις αποφάσεις του Eurogroup της 15ης Ιουνίου. Από την άλλη, η Γερμανία θα επιμείνει -ειδικά για το ελληνικό πρόγραμμα- στην παραμονή του ΔΝΤ μέχρι και το τέλος του, τον Αύγουστο του 2018. Αν παρ’ ελπίδα έχουμε αποχώρηση του ΔΝΤ, εφόσον οι Ευρωπαίοι δεν θα πάρουν αποφάσεις για το χρέος, τότε το θέμα περιπλέκεται. Ο ίδιος ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών έχει ξεκαθαρίσει σε ανύποπτο χρόνο ότι ένα ελληνικό πρόγραμμα χωρίς το ΔΝΤ είναι ένα «άλλο πρόγραμμα», που θα πρέπει να λάβει την έγκριση του γερμανικού Κοινοβουλίου. Το ίδιο έχει πει και η Ολλανδία, η οποία συνεχίζει να «λειτουργεί» με την κυβέρνηση που είχε προ των εκλογών του Μαρτίου. Βέβαιο είναι ότι το ίδιο θα πουν και οι κυβερνήσεις της Αυστρίας, της Φινλανδίας και της Σλοβακίας, που έχουν το ίδιο συνταγματικό κώλυμα. Με άλλα λόγια, η απεξάρτηση από το ΔΝΤ μπορεί να κοστίσει στην Ελλάδα ένα νέο πρόγραμμα, που είναι άγνωστο πόσο θα διαρκέσει και τι είδους μέτρα θα περιλαμβάνει.

ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής