Σε κάθε περίπτωση που ο φορολογούμενος καταφέρνει να δικαιολογήσει τη διαφορά αυτή, φορολογείται για το πραγματικό εισόδημα που έχει δηλώσει και όχι για το – υψηλότερο του πραγματικού- τεκμαρτό του εισόδημα, οπότε γλιτώνει σημαντικού ύψους φορολογικές επιβαρύνσεις.

Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 34 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει τυχόν προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος λόγω τεκμηρίων, αναγράφοντας στη φορολογική του δήλωση έως και 8 διαφορετικές κατηγορίες ποσών, που είναι οι εξής:

1) Εισοδήματα και έσοδα που αποκτήθηκαν μέχρι τις 31-12-2015 και αναλώθηκαν εντός του 2016. Πρόκειται για τη μέθοδο κάλυψης τεκμηρίων μέσω «ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών»!

Με την «ανάλωση κεφαλαίου», ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20, 30 ή και 40 χρόνια! Μπορεί, ειδικότερα, να ανατρέξει στις φορολογικές δηλώσεις προηγούμενων συνεχόμενων ετών (όσων ετών θέλει) και να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες:

– Να αθροίσει τα ποσά των πάσης φύσεως εισοδημάτων (από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, επιχειρήσεις, τόκους καταθέσεων, μερίσματα, υπεραξίες από πώληση μετοχών κ.λπ.) και τα ποσά των εσόδων από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, τα οποία έχει αναγράψει στις δηλώσεις των παρελθόντων ετών.

– Από το άθροισμα εισοδημάτων και εσόδων προηγούμενων ετών, που θα προκύψει, να αφαιρέσει τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη στις ίδιες φορολογικές δηλώσεις ως τεκμήρια διαβίωσης (για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη, υπηρετικό προσωπικό κ.λπ.), καθώς και τα ποσά που δήλωσαν στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπάνησαν για να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη, κινητά αντικείμενα μεγάλης αξίας κ.λπ.).

Το καθαρό ποσό που θα προκύψει από τις παραπάνω μαθηματικές πράξεις είναι το «κεφάλαιο» των προηγούμενων ετών που μπορεί ο φορολογούμενος να «σχηματίσει» και να εμφανίσει στην εφορία ως προϊόν αποταμίευσης! Από κει και πέρα, σε κάθε περίπτωση, από το «κεφάλαιο» που θα σχηματιστεί με τον τρόπο αυτό ο φορολογούμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μέρος για να καλύψει την πρόσθετη διαφορά εισοδήματος που του προσδιορίζουν τα τεκμήρια στη φετινή του δήλωση.

Η αναλυτική καταγραφή όλων των παραπάνω ποσών (εισοδημάτων, δαπανών, καθαρού κεφαλαίου) μπορεί να γίνει χειρόγραφα σε ένα απλό φύλλο χαρτιού ή ηλεκτρονικά σε πρόγραμμα EXCELL, με τη μορφή ενός πίνακα εσόδων, δαπανών και καθαρού «κεφαλαίου». Τα ποσά που θα αναγραφούν στον πίνακα αυτό θα πρέπει να αποδεικνύονται από τα δεδομένα των φορολογικών δηλώσεων των παρελθόντων ετών που θα επικαλεστεί ο φορολογούμενος.

Το ποσό του «κεφαλαίου» παρελθόντων ετών το οποίο αναλώθηκε εντός του προηγούμενου έτους πρέπει να δηλωθεί στον πίνακα 6 του ηλεκτρονικού εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης και συγκεκριμένα στον κωδικό 787 από τον υπόχρεο και στον κωδικό 788 από τη σύζυγό του.

2) Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το 2016 από τον ίδιο το φορολογούμενο, τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, το ΕΚΑΣ, τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από REPOS, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ.

Τα ποσά αυτά προσυμπληρώνονται από τις υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων στους κωδικούς 619-620, 617-618 και 335-336 του πίνακα 6 του ηλεκτρονικού εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης, εφόσον οι φορείς που τα κατέβαλαν έχουν αποστείλει ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ τα αρχεία με τα σχετικά στοιχεία.

Εφόσον οι παραπάνω κωδικοί δεν είναι προσυμπληρωμένοι, τότε ο ίδιος ο φορολογούμενος που εισέπραξε τα ποσά αυτά εντός του 2016 πρέπει να τα αναγράψει στους κωδικούς 659-660, 657-658 και 305-306 του πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης.

3) Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν εντός του 2016 από το φορολογούμενο. Τέτοια ποσά είναι, για παράδειγμα, το εφάπαξ λόγω συνταξιοδότησης, η αποζημίωση από ασφαλιστική του εταιρία κ.λπ.

4) Κάθε έσοδο ή τίμημα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2016 από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων συνολικής αξίας άνω των 10.000 ευρώ, μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλων κινητών αξιών. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2016 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.

Για να αποδείξει ο φορολογούμενος την είσπραξη ποσού από την πώληση περιουσιακού του στοιχείου πρέπει να έχει στη διάθεσή του και να προσκομίσει, εφόσον του ζητηθεί, κυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου ή προσυμφώνου ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου από τα οποία προκύπτουν τα χρηματικά ποσά που εισέπραξε. Για αγοραπωλησία αυτοκινήτων μεταξύ ιδιωτών αρκεί μία υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 από τους δύο συναλλασσομένους.

5) Χρηματικά ποσά που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2016, είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται. Για την απόδειξη των ποσών αυτών απαιτείται το πρωτότυπο παραστατικό που εκδίδει κάθε τράπεζα όταν εισάγονται χρηματικά κεφάλαια από το εξωτερικό. Μεταξύ των παραστατικών περιλαμβάνεται και η μοναδική βεβαίωση αγοράς συναλλάγματος.

6) Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2016 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2016 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.

7) Ποσά που εισέπραξε το 2016 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2016 τέτοια ποσά θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε, εάν χρειαστεί, να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές Αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμόδιου προϊσταμένου ΔOY από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από την 31η-12-2016.

8) Κέρδη από λαχεία, ΠPO-ΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα και λοιπά τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογουμένου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον OΠAΠ ή από την εταιρία που διενεργεί τις κληρώσεις των Λαχείων.

Τα ποσά των περιπτώσεων 3 έως 8 δηλώνονται αθροιστικά στον πίνακα 6 του εντύπου Ε1, στον κωδικό 781 από τον υπόχρεο και στον κωδικό 782 από τη σύζυγο του υπόχρεου.

Γιώργος Παλαιτσάκης
[email protected]
Από το ένθετο «Φορολογικός Οδηγός» της έντυπης έκδοσης του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής