Δύο εβδομάδες μετά τον αρχικό εντοπισμό της «παραλλαγής ανησυχίας» στην Μποτσουάνα, οι ειδικοί εμφανίζονται διχασμένοι για τον αντίκτυπο της μετάλλαξης, εκφράζοντας αντιφατικές απόψεις και εκτιμήσεις για το προφίλ και τη συμπεριφορά του ιού με βάσει τις προκαταρκτικές έρευνες που διενεργούν.

Τη σύγχυση που έχει προκληθεί προσπάθησαν να ξεδιαλύνουν χθες ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών (ECDC), παραδεχόμενοι ότι τα υπάρχοντα εμβόλια «δείχνουν να διατηρούν την προστασία που προσφέρουν, όμως με μικρότερη αποτελεσματικότητα». Ο πανικός των πρώτων ημερών φαίνεται να υποχωρεί, με τους ειδικούς των Οργανισμών να σημειώνουν πως η νέα μετάλλαξη φαίνεται να προκαλεί ήπια ή ασυμπτωματική νόσηση της λοίμωξης. 

Η επιπλέον δόση

Η μείωση του ποσοστού αποτελεσματικότητας των εμβολίων (τουλάχιστον με το πρωτόκολλο δύο δόσεων) επιβεβαιώθηκε και από τους ιθύνοντες των εμβολίων mRNA, Pfizer και BioNTech. Σε χθεσινή κοινή ανακοίνωσή τους σημείωσαν πως οι δύο δόσεις του σκευάσματος είχαν χαμηλότερη παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων, ωστόσο η τρίτη δόση του εμβολίου τα αύξησε κατά 25 φορές, συστήνοντας έτσι την επιπλέον δόση για την «ουδετεροποίηση» της «Ομικρον».

Εργαστηριακή επιστημονική έρευνα του Αφρικανικού Ινστιτούτου Ερευνών Υγείας (πρόκειται να δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό «medRxiv»), που προσφέρει πρώιμη, ατελή ανάλυση για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, βρήκε ότι η λοίμωξη με «Ομικρον» οδηγεί σε δραματική μείωση της ισχύος των αντισωμάτων (στο 1/40) που μπλοκάρουν τον ιό σε σχέση με ανάλυση αντισωμάτων του αρχικού στελέχους του ιού που εντοπίστηκε στην Ουχάν.

Ο επικεφαλής ερευνητής καθηγητής Ιολογίας Αλεξ Σιγκάλ του εν λόγω Ινστιτούτου τόνισε πως πρόκειται για θετική εξέλιξη το γεγονός ότι η «Ομικρον» δεν διαφεύγει πλήρως από τα εμβόλια (Pfizer). Ο ίδιος εκτιμάει ότι θα υπάρξουν πολλές μολύνσεις από τη συγκεκριμένη μετάλλαξη -ήδη έχει εντοπιστεί σε 57 χώρες-, ωστόσο δεν είναι σίγουρος πως η υπερμετάδοση του ιού θα μεταφραστεί και σε κατάρρευση των συστημάτων υγείας, όπως δήλωσε στους «Νιου Γιορτ Τάιμς» (ΝΥΤ).

Ακόμη μια εργαστηριακή μελέτη (μη δημοσιευμένη) από την ιολόγο Σάντρα Τσίζεκ, του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Φρανκφούρτης, στοιχεία της οποίας δημοσίευσε στο twitter, διαπίστωσε ότι η αντισωματική απόκριση εναντίον της «Ομικρον» σε άτομα που έκαναν τρεις δόσεις BioNTech/Pfizer ήταν έως και 37 φορές χαμηλότερη από την απόκριση στην παραλλαγή «Δέλτα». Η Τσίζεκ ανέφερε στην ανάρτησή της -πριν από την ανακοίνωση Pfizer/BioNTech για τρίτη δόση- πως «βάσει των δεδομένων είναι λογικό να αναπτυχθεί ένα εμβόλιο προσαρμοσμένο στη νέα μετάλλαξη. Τα ερωτήματα για την προστασία των εμβολιασμένων έναντι της σοβαρής νόσου παραμένουν αναπάντητα προς το παρόν, καθώς οι ερευνητές τονίζουν πως τα δεδομένα δεν επιτρέπουν σχετικά συμπεράσματα.

Αισιοδοξία Φάουτσι

Νωρίτερα, συγκρατημένα αισιόδοξος εμφανίστηκε και ο κορυφαίος λοιμωξιολόγος των ΗΠΑ, δρ Αντονι Φάουτσι, ο οποίος δήλωσε ότι η «Ομικρον» είναι «σχεδόν βέβαιο ότι δεν προκαλεί σοβαρότερη νόσηση από τη Δέλτα».

Ο Φάουτσι παρέμεινε επιφυλακτικός σχετικά με τα στοιχεία που προέρχονται από χώρες της νοτίου Αφρικής. Σημείωσε πως δεν πρέπει να γίνεται βιαστική εξαγωγή δεδομένων, καθώς ο πληθυσμός στο συγκεκριμένο γεωγραφικό τμήμα όπου εντοπίστηκε η μετάλλαξη έχει ιδιαιτερότητες -είναι νεαρής ηλικίας-, κάτι που ίσως να εξηγεί την ήπια νόσηση και τους μηδενικούς θανάτους (σε κρούσματα «Ομικρον»). Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σημείωσε, από την πλευρά του, ότι είναι πιθανόν η μετάλλαξη να εξαπλώνεται γρήγορα στο νότιο τμήμα της Αφρικής διότι εκμεταλλεύεται το ότι εκεί δεν έχει διαδοθεί ιδιαίτερα η μετάλλαξη «Δέλτα».

 Και «αόρατη»

Οι επιστήμονες μελετούν το νέο στέλεχος «Ομικρον», ωστόσο ο κορονοϊός δεν σταματάει να εκπλήσσει. Ερευνητές στη Βρετανία εξέτασαν δείγματα από κρούσματα σε Καναδά, Αυστραλία και Νότια Αφρική και εντόπισαν την «αόρατη Ομικρον», όπως τη χαρακτηρίζουν, ένα υποστέλεχος της μετάλλαξης η οποία δεν ανιχνεύεται από τα τεστ αντιγόνου (PCR).

Η γονιδιακή αλυσίδα της παραλλαγής που εντόπισαν φέρει κοινά στοιχεία με αυτή της «Ομικρον», ωστόσο διαπίστωσαν και 13 αλλαγές σε αυτήν. Τα νέα δεδομένα ίσως καταστήσουν δυσκολότερα ανιχνεύσιμο το συγκεκριμένο στέλεχος του ιού. Οι επιστήμονες της έδωσαν την κωδική ονομασία B.1.1.529 BA.2.