H Ευρωπαία επίτροπος για την Υγεία και Ασφάλεια Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, δηλώνει στον «Ε.Τ.»: «Το διευρυμένο αυτό χαρτοφυλάκιο εμβολίων θα διασφαλίσει την καθολική πρόσβασή μας στα πλέον υποσχόμενα εμβόλια, μόλις αυτά αποδειχθούν ασφαλή και αποτελεσματικά.

Αφού τύχουν έγκρισης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, θα διανεμηθούν τάχιστα στα κράτη-μέλη αναλογικά στη βάση πληθυσμού πάντα, φέρνοντάς μας έτσι πιο κοντά σε μια βιώσιμη λύση κατά της πανδημίας. Τα κράτη-μέλη οφείλουν να είναι έτοιμα για τους εμβολιασμούς, επιχειρησιακά μιλώντας.

Το έχω πει επανειλημμένα. Δεν είναι τα εμβόλια που σώζουν ζωές αλλά οι εμβολιασμοί. Το εμβόλιο θα είναι μεν η λύση για την έξοδο από την κρίση, όμως αυτό δεν θα συμβεί σε μια νύκτα. Είναι αδήριτη η ανάγκη να συνεχίσουμε να τηρούμε τα μέτρα προστασίας, ώστε να προστατεύουμε τους εαυτούς μας, τους ανθρώπους που αγαπάμε αλλά και το κοινωνικό σύνολο γενικότερα.

Απευθύνομαι λοιπόν σ’ όλους τους πολίτες μας, γνωρίζοντας πόσο κουρασμένοι είναι με το τι βιώνουν εδώ και τόσους μήνες, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη μου για την υπευθυνότητα που έχουν δείξει έως τώρα και ζητώντας τους να επιδείξουν ακόμη λίγη υπομονή μέχρι να έρθει το ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο».

Οι απορίες για το επερχόμενο εμβόλιο είναι πολλές: ποια η διαδικασία που ακολουθείται από εδώ και στο εξής, πότε θα είναι διαθέσιμο, πότε αναμένεται στην Ελλάδα, πόσοι Ελληνες θα εμβολιαστούν. Με τη βοήθεια του καθηγητή Φαρμακολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελου Μανωλόπουλου, ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής βοηθά στην αποσαφήνιση αρκετών εξ αυτών.

» Τι σημαίνει το 90% της αποτελεσματικότητας που ανακοίνωσε η αμερικανική Pfizer;

Εν ολίγοις σημαίνει ότι εννέα στους δέκα που θα εμβολιαστούν θα έχουν προστασία έναντι του κορονοϊού, ή εάν νοσήσουν θα περάσουν την Covid-19 ελαφρά. Ειδικότερα, από τις δοκιμές που έχουν γίνει μέχρι τώρα βρέθηκαν 94 επιβεβαιωμένα κρούσματα Covid-19, με τη μεγάλη πλειονότητα των οποίων να ανήκει στην ομάδα ελέγχου των εθελοντών που είχαν κάνει εικονικό εμβόλιο (πλασίμπο), χωρίς οι εταιρίες να έχουν ανακοινώσει πόσοι ακριβώς, από τους 94 που μολύνθηκαν, είχαν κάνει το εμβόλιο και πόσοι το πλασίμπο. Σύμφωνα με τον κ. Μανωλόπουλο, αξίζει να σημειωθεί ότι οι πληθυσμοί που συμμετέχουν στη μελέτη είναι συγκρίσιμοι. Για παράδειγμα, γυναίκες και άνδρες είναι σε ίσο ποσοστό ώστε να διασφαλιστεί μια ισορροπία. Δεν έχει, π.χ., περισσότερους άνδρες, στους οποίους είναι γνωστό ότι η Covid-19 έχει βαρύτερη επίπτωση.

» Η τελική αποτελεσματικότητα του εμβολίου θα πέσει και πόσο;

Ο κ. Μανωλόπουλος επισημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητο πως κατά την ολοκλήρωση των κλινικών μελετών της φάσης 3 η τελική αποτελεσματικότητα του εμβολίου θα πέσει. Παρότι το εμβόλιο μπορεί να αποδειχθεί λιγότερο αποτελεσματικό, όταν ολοκληρωθεί η δοκιμή και έχουν αναλυθεί όλα τα δεδομένα είναι πιθανό ότι η αποτελεσματικότητά του θα παραμείνει αρκετά πάνω από 50%, που είναι το ελάχιστο αποδεκτό όριο για ένα εμβόλιο, προκειμένου ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων (FDA) να εγκρίνει την κυκλοφορία του. Ο καθηγητής Φαρμακολογίας σημειώνει ότι η αποτελεσματικότητα κατά 90% που ανακοινώθηκε αποτελεί ένα πολύ ενθαρρυντικό γεγονός.

» Τι αποτελεσματικότητα έχουν τα άλλα γνωστά εμβόλια, όπως και της γρίπης;

Τέτοιο ποσοστό αποτελεσματικότητας έχουν εμβόλια παιδικών ασθενειών, με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα το εμβόλιο κατά της ιλαράς. Το εμβόλιο κατά της εποχικής γρίπης έχει αποτελεσματικότητα περίπου 50% – 60% και σπανίως ξεπερνά το 70%. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου της γρίπης κυμαίνεται από χρονιά σε χρονιά, καθώς το εμβόλιο είναι διαφορετικό και κατασκευάζεται κάθε καλοκαίρι με βάση τα στελέχη των ιών της γρίπης που κυκλοφορούσαν την αμέσως προηγούμενη περίοδο κυκλοφορίας της.

» Είναι ασφαλές το εμβόλιο κατά του κορονοϊού;

Το διάστημα δύο μηνών ώστε να ολοκληρωθεί η δοκιμή ενός συγκεκριμένου ποσοστού εθελοντών που συμμετέχουν στην έρευνα του εμβολίου των Pfizer/BioNΤech -το οποίο «κλείνει» πριν από το τέλος του Νοεμβρίου- έχει δοθεί ακριβώς για να υπάρχουν δεδομένα ασφάλειας. «Οι ανεπιθύμητες ενέργειες συνήθως αναφέρονται τις πρώτες ημέρες μετά τη χορήγηση του εμβολίου, έως και ένα μήνα. Δεν υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες που να φανούν χρόνια μετά. Οι εθελοντές, βέβαια, του εμβολίου θα παρακολουθούνται δύο χρόνια από τις εταιρίες», εξηγεί ο κ. Μανωλόπουλος.

» Ποιες μπορεί να είναι οι ανεπιθύμητες ενέργειες;

Πυρετός (δέκατα ή λίγο υψηλότερος), κόπωση, οίδημα και πόνος στο σημείο της ένεσης είναι συνηθισμένες και ανεκτές παρενέργειες των εμβολίων. Πιο σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η εγκάρσια μυελίτιδα -που περιγράφηκε στις δοκιμές του εμβολίου AstreΖeneca/Πανεπιστημίου Οξφόρδης, χωρίς να είναι γνωστό εάν αφορούσε σε συμμετέχοντα που έλαβε το εμβόλιο ή το πλασίμπο- καθώς και επίπτωση στο κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως για παράδειγμα εγκεφαλίτιδα.

» Θα παρέχει ανοσία το εμβόλιο κατά του κορονοϊού και για πόσο;

Πρόκειται για κάτι άγνωστο. Κανείς δε γνωρίζει το διάστημα της ανοσίας που θα προσφέρουν τα εμβόλια κατά της Covid-19 που θα προχωρήσουν. Κανείς εθελοντής, άλλωστε, δεν έχει πάρει το εμβόλιο για περισσότερους από τέσσερις μήνες. Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν τίποτα. «Ισως μας εκπλήξει», αναφέρει ο κ. Μανωλόπουλος στον «Ε.Τ.». Σημειώνεται ότι ο επικεφαλής της BioNTech αισιοδοξεί ότι η ανοσία θα διαρκεί τουλάχιστον ένα έτος, αλλά αυτό είναι κάτι που μένει να αποδειχθεί.

» Ποια είναι τα επόμενα βήματα; Πόσα εμβόλια μπορούν να παράγουν οι Pfizer/BioNΤech;

Πριν από το τέλος του έτους, οι συγκεκριμένες εταιρίες αναμένεται να ζητήσουν έγκριση κυκλοφορίας από τον FDA. Εχουν ήδη παρασκευαστεί δόσεις, καθώς η Pfizer ανακοίνωσε ότι μπορεί να διαθέσει 50 εκατομμύρια δόσεις στις αρχές του νέου έτους και μέχρι το τέλος του 2021 να έχει διανείμει 1,3 δισ. δόσεις, δηλαδή να παράγει περίπου 100 εκατομμύρια δόσεις κάθε μήνα.

» Τι είναι η τεχνολογία mRNA; Εχει χρησιμοποιηθεί σε άλλα εμβόλια;

Η τεχνολογία mRNA, που χρησιμοποιεί τμήμα του γενετικού υλικού του ιού, είναι καινούργια τεχνολογία και είναι η πρώτη φορά που προωθείται για ανθρώπινη χρήση. Κάτι πολύ σημαντικό, όπως σχολιάζει ο κ. Μανωλόπουλος, καθώς οι ερευνητές τη μελετούν επί πολλά έτη. Εχει χρησιμοποιηθεί μέχρι τώρα σε κτηνιατρικά σκευάσματα. Η συγκεκριμένη τεχνολογία χρησιμοποιείται και στο εμβόλιο που δοκιμάζει η αμερικανική Moderna, ενώ για παράδειγμα το εμβόλιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης χρησιμοποιεί αδενοϊό.

» Πόσο θα κοστίζει το νέο εμβόλιο;

Αυτό δεν είναι γνωστό. Ενδεικτικά η λιανική τιμή του εμβολίου της γρίπης είναι 10 ευρώ. Το συγκεκριμένο εμβόλιο των Pfizer/BioNΤech, επειδή έχει ειδικές συνθήκες συντήρησης, σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, εκτιμάται ότι θα έχει μεγαλύτερο κόστος. Κάτι που, κατά τον κ. Μανωλόπουλο, δεν αποτελεί τροχοπέδη για να υπάρχει επάρκεια. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τους Ελληνες πολίτες το εμβόλιο θα παρέχεται δωρεάν.

» Πότε αναμένεται να έρθει στην Ελλάδα;

Η Ελλάδα θα έχει το εμβόλιο όταν θα το έχει και η Ευρώπη. Ηδη έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των εταιριών Pfizer/BioNΤech και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 200 εκατομμύρια δόσεις και αγορά επιπλέον 100 εκατομμυρίων. Εκτιμάται ότι τον Ιανουάριο, και εφόσον έχει προηγηθεί η έκδοση άδειας κυκλοφορίας, οι χώρες της Ε.Ε. θα έχουν λάβει τις πρώτες δόσεις.

» Πόσες δόσεις αναμένονται στην Ελλάδα;

Η κατανομή στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. γίνεται με βάση τον πληθυσμό της κάθε χώρας, όπως συμβαίνει και με κάθε άλλο εμβόλιο. Η Ελλάδα αντιπροσωπεύει περίπου το 2,4% του πληθυσμού της Ε.Ε. Συνεπώς από τις 300 εκατομμύρια δόσεις του συγκεκριμένου εμβολίου, στην Ελλάδα αντιστοιχούν έως και 7,2 εκατομμύρια δόσεις, που σημαίνει ότι μπορούν να εμβολιαστούν περίπου 3,5 εκατομμύρια του πληθυσμού, καθώς το συγκεκριμένο εμβόλιο είναι δύο δόσεων. Συνολικά η Ελλάδα θα λάβει πάνω από 25 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων κατά του κορονοϊού (απ’ όλες τις εταιρίες που θα πάρουν «πράσινο φως»), σύμφωνα με τον πρωθυπουργό.

» Πού θα γίνονται οι εμβολιασμοί; Ποιοι θα εμβολιαστούν πρώτοι;

Οι εμβολιασμοί στην Ελλάδα θα πραγματοποιούνται σε εμβολιαστικά κέντρα, στο πλαίσιο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Το υπουργείο Υγείας εκπονεί το σχετικό σχέδιο. Ο εμβολιασμός των κοινωνικών ομάδων έχει σύμφωνα με τις πληροφορίες ως εξής: Οι υγειονομικοί. • Τα σώματα ασφαλείας. • Οσοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης, καθώς και φιλοξενούμενοι σε γηροκομεία. • Οσοι πάσχουν από υποκείμενα νοσήματα. • Ολοι οι υπόλοιποι…

» Θα εμβολιάζονται και τα παιδιά;

Σύμφωνα με όσα επεσήμανε η κ. Μαρία Θεοδωρίδου, ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, μιλώντας σε εκδήλωση για τους εμβολιασμούς του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, οι μελέτες που έχουν γίνει αφορούσαν σε άτομα άνω των 18 ετών, επομένως το εμβόλιο αυτό δεν συνιστάται προς το παρόν σε παιδιά και εφήβους. Την ίδια άποψη διατυπώνει και ο κ. Μανωλόπουλος, αναφέροντας ότι τα παιδιά, ειδικά όσα είναι κάτω των 12 ετών, δεν αποτελούν συμβατικούς φορείς μεταφοράς της λοίμωξης, επομένως μπορεί σε πρώτη φάση να μην απαιτηθεί να εμβολιαστούν.]

Από την έντυπη έκδοση