Οι «χριστέμποροι», όπως τους αποκαλούσε ο Νίκος Καζαντζάκης, στηριζόμενοι στην επιτακτική ανάγκη άμεσης λύσης, συνήθως ιατρικών προβλημάτων, παρακάμπτουν την επιστήμη προσφέροντας την εύκολη λύση του «θαύματος», αυξάνοντας έτσι τη δημοφιλία και επισκεψιμότητα του χώρου τους με ό,τι προσωπικά ή οικονομικά οφέλη μπορεί να έχει κάτι τέτοιο.

Ετσι, εικόνες δακρύζουν, βγάζουν αίμα, χαμογελούν ή μειδιούν, κωφάλαλοι ακούν και μιλούν, τυφλοί βλέπουν, χωλοί περπατούν, κι όλα αυτά σε ένα σκηνικό που ομοιάζει έντονα με το θεατρικό έργο του Ψαθά «Εταιρία θαυμάτων». Θυμίζουμε την υπόθεση του έργου που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με τον ίδιο τίτλο: Μια εικονική φιλανθρωπική οργάνωση που σκοπεύει να εκμεταλλευτεί ένα πλούσιο σε μετάλλευμα βοσκοτόπι, δημιουργεί τον Αγιο Βαλάντιο που «θεραπεύει» τη μουγκή Μαρίκα Κρεββατά η οποία επαναλαμβάνει το κλασικό «Αβαβάου παπαπάου».

Επιστρέφοντας στην πραγματικότητα, που δεν απέχει πολύ από το σενάριο του Ψαθά, διαπιστώνουμε ότι οι διαδικασίες καταγραφής «θαυμάτων» είναι εξαιρετικά απλές. Συνήθως, κάποιος μέσα στην επίμαχη εκκλησία ή μοναστήρι διαπιστώνει φωνακτά μια τεράστια βελτίωση σε πρόβλημα υγείας του, οι πιστοί εκστασιάζονται φωνάζοντας «θαύμα» και πριν προλάβουν να εξετάσουν τι συμβαίνει, προσκυνούν, προσευχόμενοι, ακολουθώντας το «πίστευε και μη ερεύνα».

Αλλη πρακτική είναι αυτή του ονείρου, τη μεθοδολογία του οποίου θα παρακολουθήσουμε παρακάτω στηριζόμενοι σε υπόθεση που εξελίσσεται στις αρχές του προηγούμενου αιώνα κάπου στην Πελοπόννησο. Τότε, όπως αναφέρει ρεπορτάζ της εποχής, σε όνειρο εμφανίζεται κάποιος που… αποκαλύπτει πως κάτω από τη μονή «βρίσκεται ύδωρ το οποίο, αν καταλλήλως τακτοποιηθεί, θα προξενήσει πολλά καλά». Ακολουθεί κινητοποίηση:

«Την απαύριον, γενομένου γνωστού του ονείρου, μετέβη εργάτης μετά του μοναχού και κατασκεύασε τρεις λάκκους οίτινες επληρώθησαν αμέσως ύδατος».

Στο επόμενο όνειρο, η Παναγία απαιτεί αυτή τη φορά από τον μοναχό να κάνει γνωστή την ύπαρξη του θαυματουργού νερού «απειλώντας» μάλιστα ότι αν δεν το πράξει, «καταστροφή θα επέλθη εις αυτόν, το μοναστήρι και τους μοναχούς».

Η συνέχεια αναμενόμενη, όπως καταγράφει ο δημοσιογράφος: «Ολα αυτά αφηγούμενα εξογκώθηκαν υπό της φαντασίας, έφεραν εις τα πηγάς ταύτας πολλούς επισκέπτας, ηκούσθησαν δε και πολλές ιάσεις γνωστών προσώπων εκ της χρήσεως του νερού, ώστε ουδέν απίθανον εάν μάθητε, ότι την

Κυριακήν πρωίαν μετέβησαν, όπως πίωσιν εκ του θαυματουργού νερού πλέον των δύο χιλιάδων προσώπων, οι δε επισκέπται μέχρι σήμερον ανέρχονται εις πεντακισχίλιους. Το θέαμα ήτο εξαίσιον και ωραίον. Ανδρες, γυναίκες, παίδες προσήλθον και προσήρχοντο εις το προσκύνημα αυτό.

Εκαστος δε εξ αυτών, αφού ήπιεν όσο το δυνατόν περισσότερον ύδωρ, εκπλήρου εξ αυτού και μιαν ή δύο φιάλας, και ως αγιασμόν μετά πάσης ευλαβείας μετέφερεν εις την οικίαν του».

Επιστήμη, το αντίπαλον δέος

Πλέον, το «θαύμα» όχι μόνο είναι δεδομένο, αλλά ο αρνητής του θεωρείται βλάσφημος.

Σε κάποιες περιπτώσεις καταγράφονται και κάποια πρακτικά ζητήματα δημόσιας υγείας: στους ανοιγμένους λάκκους, που κάποιοι πίνουν ή παίρνουν σπίτι τους το θαυματουργό νερό, «εισέρχονται χείρες και πόδες ακάθαρτοι, πολλοί δε έλαβον εντός αυτών ολόκληρο λουτρόν.

Ανθρωπος πάσχον στους πόδας προσήλθε και αυτός όπως κάνει το ποδόλουτρόν του προς θεραπείαν, αφού δε απέβαλεν τα ρυπαρά ράκη, με τα οποία είχε τυλίξει τας χαίνουσας πληγάς του, έθεσε τους πόδας του εντός των λάκκων αφήσας αυτούς επ’ αρκετών».

Αλλες φορές, λιγότερες, παρεμβαίνουν οι εκπρόσωποι της επιστήμης, όπως διαβάζουμε σε απάντηση που στέλνει γιατρός σε δημοσίευμα εφημερίδας περί «θαύματος»: «Η περίπτωσις τυφλής θεραπευθείσης, αγγελθείσα εν τη “Ακροπόλει” της χθες, είναι πάθησις γνωστοτάτη της σήμερον απανταχού του επιστημονικού κόσμου. Επομένως νομίζομεν είναι ανάξιον λόγου να γίνεται τόσος θόρυβος και πάταγος δι’ επιστημονικά ζητήματα καταστάντα πλέον κοινότατα και γνωστότατα».

Ενδιαφέρον… χωροταξικά έχει το «θαύμα» που συμβαίνει τον Ιούλιο του 1930 στην πλατεία Εξαρχείων. Οπως διαβάζουμε σε εφημερίδα της εποχής, «Οι περίοικοι της πλατείας Εξαρχείων διατελούν εν συγκινήσει λόγω ενός θαύματος το οποίον έγινεν χθες εις την χάριν της εικόνος της Αγία Ελεούσης».

Ειδήσεις σήμερα

Αγνώριστος ο Πάνος Βλάχος για τις ανάγκες της νέας σειράς που πρωταγωνιστεί [Βίντεο

Παντρεύτηκε η ηθοποιός Αννίτα Κούλη – Η ανάρτηση στο Instagram και η φωτογραφία από τον γάμο