Το γνωστό αυτοβιογραφικό τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου, που αυτές τις ημέρες συμπληρώνει τα 80 χρόνια της δημιουργικής ζωής του, δεν αποτελεί τη μοναδική έμμεση αναφορά στα τραγικά αιματηρά γεγονότα που ξεκινούν την 3η Δεκεμβρίου 1944 στη πλατεία Συντάγματος και θέτουν τις βάσεις του επερχόμενου εμφυλίου σπαραγμού.
Αρκετοί άνθρωποι των τεχνών δίνουν εκείνο το μουντό πρωινό το παρόν στην επίμαχη διαδήλωση, και σίγουρα έχει ενδιαφέρουν να “μιλήσουν” οι ίδιοι για την ημέρα που γίνονται αυτόπτες μάρτυρες της ιστορίας.
Η ελληνική άνοιξη που ξεκινά στις 12 Οκτωβρίου 1944 με την απελευθέρωση της Αθήνας από τους Γερμανούς, δεν κρατά ούτε δύο μήνες. Τα βαριά σύννεφα στις σχέσεις ΕΛ.ΑΣ – Βρετανών, φέρνουν την καταιγίδα του εμφυλίου με ότι συνέπειες έχει αυτό στην μεταπολεμική εξέλιξη του τόπου.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου κάμπτεται από τις βρετανικές πιέσεις και χαράσσει σκληρή γραμμή έναντι της αριστεράς. Σαν απάντηση το ΕΑΜ αποσύρει τους επτά υπουργούς του στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, καλεί τον κόσμο σε διαδήλωση στις 3 Δεκεμβρίου και γενική απεργία την επόμενη ημέρα.
Παρά την κυβερνητική απαγόρευση η διαδήλωση πραγματοποιείται με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα, κάτι που διαλύει τις αυταπάτες των μετριοπαθών για ομαλή μετάβαση σε δημοκρατικές διαδικασίες, και κηρύσσει την, ανεπίσημη, έναρξη του εμφυλίου πολέμου.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ
Ο λογοτέχνης Γιώργος Θεοτοκάς, καταγράφει τα γεγονότα εκείνης της ημέρας στα “ Τετράδια ημερολογίου 1939-1954”, με τον χαρακτηριστικό τίτλο : “Εκτροχιαστήκαμε”. Εκεί, εκφράζει την έκδηλη ανησυχία όλων για το που οδηγούν τον τόπο οι εξελίξεις :“Η κυβέρνηση απαγόρευσε το συλλαλητήριο που είχε καλέσει το ΕΑΜ για σήμερα. Το ΕΑΜ περιφρόνησε την διαταγή και η αστυνομία πυροβόλησε τους διαδηλωτές στο Σύνταγμα και σποραδικά στη Λεωφόρο Κηφισίας. Κατόπι, ως φαίνεται, δόθηκε η διαταγή να μην ξαναπυροβολήσουν κι η διαδήλωση συνεχίστηκε αρκετή ώρα ανενόχλητη. Η πόλη είχε πάρει πάλι το επαναστατικό της ύφος. Είδα μεγάλους λεκέδες από αίμα, σκεπασμένους με πρασινάδες και πινακίδες επαναστατικές. Το επαναστατικό πλήθος σκληραγωγημένο από τα χρόνια της Κατοχής, έδειξε γενναιότητα και φανατισμό. Άκουσα φωνές “Κάτω ο Παπανδρέου!Δολοφόνε Παπανδρέου!” κλπ. Θλίβομαι κατάκαρδα για τον άνθρωπο αυτόν που συμπαθώ και εκτιμώ, θλίβομαι γιατί ξέρω τι θέλησε να κάμει και πόσο βαθιά θα υποφέρει στη θέα του αίματος αυτού. Είναι τραγικός ο ρόλος του δημοκράτη αρχηγού σε μια τέτοια περίσταση. Αλίμονο! Ας διατηρούμε ακόμα μέσα μια ελπίδα, έστω και μικρή, ότι ο ρόλος αυτός δεν είναι και μάταιος, ότι δεν είναι μοιραίο, όπως μας εξηγήθηκε τόσες φορές, να πέσουμε στη μια ή την άλλη τρομοκρατία.
Την ώρα της διαδήλωσης έγινε επίδειξη αεροπορικής δύναμης σε χαμηλό ύψος. Χθες και σήμερα Άγγλοι κυκλοφορούν άρματα μες την πόλη, έλαβαν και άλλα στρατιωτικά μέτρα. Η αστυνομία πρόσταξε περιορισμό κυκλοφορίας από τις 7 μμ. Το ηλεκτρικό δεν λειτουργεί, ούτε το τηλέφωνο. Για αύριο αναγγέλλεται γενική απεργία…Την ώρα των διαδηλώσεων, αρκετοί διαδηλωτές, περνώντας από την αμερικάνικη πρεσβεία, εκδηλώσανε με θόρυβο την συμπάθειά τους στην Αμερική. Τούτο βέβαια ήταν μια έμμεση αποδοκιμασία της αγγλικής πολιτικής. Υποστηρίζεται σοβαρά η εκδοχή ότι στο Σύνταγμα οι διαδηλωτές επιτεθήκανε πρώτοι και η αστυνομία αμύνθηκε. Μα πώς να εξακριβώσει κανείς την αλήθεια;”.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΜΠΕΤΑΣ
Ο λαϊκός συνθέτης στην βιογραφία του μεταφέρει ως αυτόπτης μάρτυρας, με το δικό του ξεχωριστό τρόπο, στη βιογραφία του “Και η βρόχα έπιπτε στρέιτ θρου” την εκδοχή του για το πώς ξεκινούν τα αιματηρά επεισόδια, που παραλίγο μάλιστα να του κοστίσουν τη ζωή :“Προχωράμε, προχωράμε στο δρόμο, γινόμαστε χιλιάδες απ’ τις άλλες πορείες που ενωνόμαστε και φτάνουμε στο κέντρο. Πολύς κόσμος, μα πάρα πολύς. Εμείς είμαστε στην Καραγιώργη Σερβίας και βροντοφωνάζουμε. Μπροστά μας στην πλατεία είναι αμέτρητοι αστυνομικοί και διάφοροι γαλονάδες. Οπότε φωνάζουμε εμείς “Λαοκρατία και όχι Βασιλιά”, αυτοί μας λένε να φύγουμε. Εμείς είμαστε πολύ προκλητικοί. Συνεχώς προκαλούμε.
Αγία Βαρβάρα: Γιατί είναι προστάτιδα του πυροβολικού - Η ζωή και τα θαύματα της
Στη στιγμή πάμε να τους αρπάξουμε τους αστυνομικούς να τους λιανίσουμε. Σε λίγο όμως φέρνουνε έναν με τέσσερα γαλόνια, αξιωματικό, πηγμένο στη μούρη και παντού στο αίμα. Τον βλέπουνε οι αστυφυλάκοι κι αγριεύουνε, αρπάζουν τα αυτόματα και αρχίζουν να ρίχνουν. Μπορεί να ρίχναν στον αέρα μπορεί πάνω μας δεν ξέραμε. Έγινε ένα αλαλούμ. Τρέχαμε, ποδοπατιόμασταν να φύγουμε. Το πόσοι κι αν πεθάνανε το μάθαμε το 1989, που αγκαλιαστήκανε και φιληθήκανε. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα. Τα βρήκανε λέει, η Δεξιά και οι κομμουνιστές, οι ηγεσίες φιλιώσανε. Μητσοτάκης και Φλωράκης ξέχασαν τα πάντα.
Τρέχω κι εγώ μέσα στον κόσμο. Φόραγα ένα παλτό που μου είχαν ράψει από κουβέρτα στρατιωτική και το είχαν βάψει μαύρο. Με παρασύρουν και πέφτω κάτω. Περνάγανε από πάνω μου χιλιάδες. Έσβηνα. Πάνω που έβγαινε η ψυχή μου, έτσι ένοιωθα, σηκώνω το χέρι μου και πιάστηκα σε μια καπαρντίνα. Βάζω τις τελευταίες μου δυνάμεις και σηκώθηκα όρθιος. Με βλέπει αυτός, πως θα ήμουν δεν ξέρω και μου τραβάει δύο σφαλιάρες. Αυτό ήταν, με συνέφερε στη ζωή ο άνθρωπος αυτός”.
ΕΛΕΝΗ ΓΚΥΚΑΤΖΗ – ΑΡΒΕΛΕΡ
Η άποψη της κορυφαίας βυζαντινολόγου και ιστορικού Ελένης Γλύκαντζη- Αρβελέρ έχει έτσι και αλλιώς ενδιαφέρον για οποιοδήποτε θέμα μιλά, πολύ περισσότερο όμως αν αναφέρεται σε γεγονότα που έχει προσωπικό βίωμα, όπως το συλλαλητήριο εκείνης της Κυριακής : “Έν τω μεταξύ έχει γίνει η κυβέρνηση, στην οποία μετέχουν και οι Εαμικοί. Τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη, στις 3, νομίζω, κατεβαίνουμε στη μεγάλη διαδήλωση. Γιατί; Γιατί μας αδικούν όλοι. Βρίσκομαι μπροστά στο ξενοδοχείο “Μεγάλη Βρετανία”, στη γωνία. Απέναντι είναι τα παλιά ανάκτορα, όπως τα λέγαμε τότε. H σημερινή Βουλή. Στη στέγη βλέπω Έλληνες αστυνομικούς να πυροβολούν. Πιάνω έναν Εγγλέζο αξιωματικό που ήταν εκεί δίπλα μου (η “Μεγάλη Βρετανία» ήταν το αρχηγείο τους) και του λέω, με τα λίγα αγγλικά που ήξερα:
-Τους βλέπετε αυτούς εκεί; Ήταν οι ίδιοι που χτυπούσαν και όταν κατεβαίναμε εναντίον των Γερμανών.
– Yes, Ι know (ναι, ξέρω).
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την απάντησή του. Από το Σύνταγμα προχωράμε, όλη η διαδήλωση, προς την Ομόνοια. Εκεί έγινε ο μεγάλος σκοτωμός. Πυροβολισμοί ακούγονταν από παντού, έβγαιναν από τα ξενοδοχεία…H διαδήλωση είχε φρουρούς του ΕΛΑΣ, οι οποίοι και άρχισαν να πυροβολούν προς τα πάνω, προς τα ξενοδοχεία. Έγινε σαματάς. Όλοι χτυπούσαν μεταξύ τους. Τη στιγμή όμως που οι Ελασίτες θα έμπαιναν εκεί από όπου έβγαιναν οι πυροβολισμοί (ένα ξενοδοχείο), φθάνουν οι Άγγλοι και τους εμποδίζουν.
Την επομένη, αν θυμάμαι καλά, γίνεται η κηδεία των θυμάτων της διαδήλωσης. H διαδήλωση, αυτή τη φορά, είναι επίσημη, την επιτρέπουν, όπως επιτρέπουν και την κηδεία. Περνάμε μπροστά από τη “Μεγάλη Βρετανία” και στη συνέχεια από το ξενοδοχείο “King George”, όπου μένουν οι Αμερικανοί. Και ξεσπούμε σε ζητωκραυγές υπέρ των Αμερικανών. Στην κηδεία δεν συνέβη τίποτε”.
Ειδήσεις σήμερα
Νότια Κορέα: Πώς έληξε το πραξικόπημα λίγων ωρών – Το χρονικό του φιάσκου
Κλέλια Ανδριολάτου: Η σκηνή στο Maestro που τη σημάδεψε
Κατερίνα Καινούργιου: Get the look – Πώς να ντυθούμε στα ρεβεγιόν
Ροή Ειδήσεων 
