Γράφει η Σοφία Βαλσάμη

Kαι αυτό γιατί στη συγκεκριμένη αποστολή – εκεί ψηλά – έχει μαζί του πράγματα που του θυμίζουν την καταγωγή του.

Στο νέο τεύχος του EThe Magazine του Eleftherostypos.gr θα σας παρουσιάσουμε την ιστορία του Ελληνορώσου  κοσμοναύτη Θεόδωρου Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπουλου, τι ελληνικό τον συνοδεύει στο πέμπτο του ταξίδι στο διάστημα και τι λέει ο ίδιος για την Ελλάδα.

Ο Θεόδωρος (Φιοντόρ στα ρώσικα) Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπουλος γεννήθηκε στο Βατούμ στις 3 Ιανουαρίου 1959. Οι γονείς του, ο Νικολάι Γιουρτσίχιν και η Μικρούλα Γραμματικοπούλου είναι οι Ελληνοπόντιοι, που τα τελευταία χρόνια έχουν μετακομίσει στη Σίνδο της Θεσσαλονίκης. Η γιαγιά του είχε φύγει το 1900 από την Τραπεζούντα για τη Ρωσία, αλλά ποτέ δεν ξέχασε τη καταγωγής της και όπως φαίνεται ούτε και ο εγγονός της. Μάλιστα ο διάσημος κοσμοναύτης κάνει συχνά ταξίδια στην Ελλάδα για να επισκεφθεί τους γονείς του. Πρόκειται για έναν άνθρωπο που στα 58 του χρόνια και παρά τις τεράστιες διακρίσεις δεν σταματά να μιλάει για την ελληνική του καταγωγή. Νιώθει Έλληνας και δεν το κρύβει…

Σε εκδήλωση που διοργάνωσε το 2016 το υπουργείο Εθνικής Άμυνας για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου μίλησε ποντιακά κατά την παραλαβή μιας τιμητικής διάκρισης.

Ποντιακή λύρα και σημαία του ΠΑΟΚ

Μαζί του στο πέμπτο του διαστημικό ταξίδι έχει πάρει μαζί του κάποια πολύ ιδιαίτερα πράγματα. Πράγματα που του θυμίζουν κάτι πολύ αγαπημένο, την Ελλάδα. Έχει στο διαστημόπλοιο την ελληνική σημαία (το έχει κάνει και στο παρελθόν) μια ποντιακή λύρα, αλλά και τη σημαία του ΠΑΟΚ, κάτι το οποίο του είχε ζητήσει ο Ιβάν Σαββίδης. Ο ΠΑΟΚ, άλλωστε, είναι ομάδα της Θεσσαλονίκης, εκεί όπου τα τελευταία χρόνια ζει η οικογένειά του.

Η συνάντησή τους έγινε τον περασμένο Φεβρουάριο και ο ομογενής επιχειρηματίας του ευχήθηκε να έχει ένα καλό ταξίδι. Του ζήτησε να πάρει μαζί του στο διάστημα αυτή τη φορά και τη σημαία του ΠΑΟΚ και ο Φιοντόρ Γιουρτσίχιν δεν αρνήθηκε. Είχαν βρεθεί στο ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Ροστόφ. Μάλιστα ο Ιβάν Σαββίδης ως κτήτορας του ναού μίλησε στον κοσμοναύτη για τα πρώτα στάδια κατασκευής του και μοιράστηκε μαζί του το όραμα που έχει για τη διακόσμησή του.

Ανήκουμε σε μια μικρή, αλλά μεγάλη Ελλάδα

Ο Γιουρτσίχιν δεν κρύβει την αγάπη του για την Ελλάδα. Είχε δώσει το παρών στην φετινή γιορτή των Ελλήνων της Μόσχας για την επέτειο της επανάστασης του 1821 και είχε πει: «Νιώθω ευτυχισμένος, που πριν φύγω για πέμπτη φορά στο διάστημα, κατάφερα να βρίσκομαι μαζί σας. Μένουμε στην μεγάλη Ρωσία, αλλά δεν ξεχνάμε ότι ανήκουμε συναισθηματικά σε μια μικρή, αλλά μεγάλη Ελλάδα, μια υπέροχη χώρα! Τους δεσμούς αίματος Ρωσίας-Ελλάδος κανένας και ποτέ δεν μπορεί να σπάσει». Μάλιστα απάντησε και θετικά στην πρόταση ενός Ελληνα επιχειρηματία προκειμένου να παραβρεθεί του χρόνου στην εκδήλωση, φορώντας την ελληνική στολή, «Φυσικά, αφού είμαι μέλος του Ελληνικού Συλλόγου».

Τυχεροί που ερχόμαστε στην Ελλάδα

Φωτογραφίζει και βλέπει το διάστημα από κοντά, αλλά όταν ρωτήθηκε για το πιο όμορφο πράγμα που έχει δει ήταν αφοπλιστικός.

«Το πιο όμορφο που έχω δει είναι η Ρωσία που γεννήθηκα, η Ελλάδα που είναι οι γονείς μου και η Τραπεζούντα που ήταν οι παππούδες μου. Αυτό είναι το ωραιότερο πράγμα που έχω δει. Ξέρετε, βλέπω στην τηλεόραση που ο κόσμος διαμαρτύρεται, σπάει, χαλάει μάρμαρα, καταστρέφει και σκέφτομαι. Αν είσαι σπίτι σου και διαφωνήσεις με τον πατέρα σου, θα σπάσεις το σπίτι σου; Όχι. Οπότε, τη χώρα σου γιατί τη χαλάς; Η γιαγιά μου με την οικογένεια της έφυγαν από την Τραπεζούντα στο 1900 για τη Ρωσία, αλλά η Ελλάδα ήταν πάντα σπίτι μας. Στο σχολείο που πήγαινα ήταν πολλοί Πόντιοι, οπότε δεν ένιωθα διαφορετικός. Ακόμα και μέχρι σήμερα, κάθε χρόνο θα πάω στην Παναγία Σουμελά. Η γιαγιά μου δεν μπόρεσε να δει την Ελλάδα που τόσο αγαπούσε. Εμείς, η νεότερη γενιά, ευτυχώς σταθήκαμε πιο τυχερή».

Σε μια επίσκεψή του στην Αθήνα ο Ελληνορώσος κοσμοναύτης Θεόδωρος Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπουλος είπε στο ellines.com. «Από μικρός στο σπίτι μας μιλούσαμε και ελληνικά και ρώσικα. Οι γονείς μου μιλούσαν για την Ελλάδα. Θυμάμαι ακόμα τα λόγια της γιαγιάς μου της Ευτέρπης, η οποία έλεγε ας μου πάρουν ένα μάτι, αλλά με το δεύτερο μάτι να έβλεπα από κοντά την Ελλάδα για μία φορά. Δυστυχώς δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρό της. Τότε είπα στον εαυτό μου, η γιαγιά μου δεν τα κατάφερε αλλά εγώ θα βλέπω την Ελλάδα. Δεν ξέρω αν είναι αλήθεια αλλά στη Ρωσία πολλές φορές μου λένε πως αγαπούν την Ελλάδα περισσότερο από τους Έλληνες. Υπάρχει ένα μικρό μέρος αλήθειας σε αυτό. Η Ελλάδα έδωσε τον παγκόσμιο πολιτισμό, αλλά για μένα το σημαντικότερο είναι πως αυτή η χώρα δημιούργησε και διέδωσε την ορθοδοξία»

Οι τέσσερις προηγούμενες φορές στο διάστημα

Ο Φιοντόρ Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπουλος σπούδασε στο Αεροπορικό Ινστιτούτο της Μόσχας, όπου αποφοίτησε το 1983 ως μηχανολόγος με ειδικότητα στα διαστημικά οχήματα.

Ως το 1997 εργάστηκε στο κέντρο ελέγχου της Διαστημικής εταιρίας «Ενέργεια» έχοντας την ειδικότητα του Μηχανολόγου Μηχανικού. Λίγο πιο μετά προήχθη σε αρχιμηχανικό στα διαστημικά προγράμματα Διαστημικού Λεωφορείου-MIP και ΝΑΣΑ-ΜΙΡ.

Στη συνέχεια πήρε την απόφαση να περάσει το τεστ για να γίνει κοσμοναύτης, κάτι το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 1999 και στις αρχές του 2000 ξεκίνησε και την εκπαίδευσή του.

Το πρώτο του ταξίδι στο διάστημα έγινε τον Οκτώβριο του 2002 όταν ο Γιουρτσίχιν συμμετείχε ως μέλος του πληρώματος του Διαστημικού Λεωφορείου «Ατλαντίς» και παρέμεινε εκτός γης για περίπου 10 ημέρες.

Το επόμενο ραντεβού του στο διάστημα ξεκίνησε στις 7 Απριλίου του 2007 με τον Ελληνορώσο κοσμοναύτη να συμμετέχει ως μηχανικός του «Soyuz» και ως διοικητής του πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Εκεί έμεινε έξι μήνες και μάλιστα κατά την περίοδο της παραμονής του εκεί πραγματοποίησε και τρεις διαστημικούς περιπάτους (πάνω από 5 ώρες στον καθένα).

Το τρίτο διαστημικό ταξίδι για τον Γιουρτσίχιν άρχισε στις 16 Ιουνίου 2010, όπου ήταν διοικητής του ρωσικού διαστημοπλοίου «Soyuz ΤΜΑ-19» που για 161 ημέρες παρέμεινε συνδεδεμένο με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μάλιστα μετά από δική του αξίωση η αποστολή ονομάστηκε «Όλυμπος» για να του θυμίζει τις ελληνικές του ρίζες.

Πριν από τέσσερα χρόνια και συγκεκριμένα στις 29 Μαΐου του 2013 έκανε ένα ακόμη ταξίδι ως διοικητής του διαστημικού σκάφους «Soyuz TMA-09M», το οποίο σε λιγότερο από 6 ώρες έφτασε στο «Δ.Δ.Σ.» Μετά από 163 ημέρες στο διάστημα επέστρεψε στη Γη.

Ο Γιουρτσίχιν αποτελεί τον Νο98 κοσμοναύτη της Ρωσίας, ενώ έχει βραβευτεί με την ανώτερη τιμή στην χώρα του ως «Ήρωας της Ρωσίας».