Ο δημοσιογράφος έτρεξε προς τα εκεί με ένα σημειωματάριο και μια μικρή φωτογραφική μηχανή που έμελλε να απαθανατίσει ένα σπουδαίο ντοκουμέντο. Ηταν 1 Νοεμβρίου του 1988.

«Είδα το πτώμα ενός άνδρα περίπου 25 χρόνων», διηγήθηκε ακριβώς 30 χρόνια μετά ο Ισπανός δημοσιογράφος, στην παρουσίαση ενός ντοκιμαντέρ με τίτλο «Το Ναυάγιο», σε κινηματογραφικό φεστιβάλ στο Κάδιθ. «Ο άνδρας είχε εκβραστεί στην ακτή. Φορούσε τα ρούχα του και ήταν μισοκαλυμμένος με άμμο και φύκια, ενώ πίσω του βρισκόταν μια βάρκα», συνέχισε ο Σένα, εξομολογούμενος ότι εκείνη η εικόνα του 1988 τον ακολουθεί συνεχώς.

Η φωτογραφία του Ανδαλουσιανού ρεπόρτερ θεωρείται ο πρώτος τεκμηριωμένος θάνατος πρόσφυγα στις ακτές της Ισπανίας και όλης της Μεσογείου, μακάβριος προάγγελος του μαζικού προσφυγικού φαινομένου που θέτει σε τεράστια πολιτική, οικονομική και ανθρωπιστική δοκιμασία το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Ακόμη και σήμερα υπάρχουν διαφωνίες για την ποσοτική του διάσταση. Ξέρουμε π.χ. ότι περίπου 1 εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες από τη Μέση Ανατολή μπήκαν ελεύθερα στη Γερμανία το 2015, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά πόσοι χάθηκαν στα νερά της Μεσογείου.

Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης του ΟΗΕ (ΙΟΜ) κατέγραψε μόνο φέτος περισσότερους από 1.900 θανάτους στα νερά μεταξύ Αφρικής και Ευρώπης και πάνω από 17.000 από το 2014. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε στις αρχές του μήνα ο ΙΟΜ, οι νεκροί ή αγνοούμενοι μετανάστες από το 2014 είναι κάτι παραπάνω από 28.500.

Ομως το πρακτορείο Associated πραγματοποίησε δική του έρευνα και υπολόγισε ότι εκείνοι που πέθαναν ή αγνοούνται στην πορεία για μια καλύτερη ζωή ξεπερνούν τους 56.800. Το αμερικανικό πρακτορείο εντόπισε σχεδόν 4.900 άτομα που οικογένειές τους δήλωσαν ότι εξαφανίστηκαν χωρίς ίχνη στην Ευρώπη ή καθ’ οδόν προς αυτήν. Σε αυτούς συγκαταλέγονται τουλάχιστον 2.700 παιδιά, των οποίων οι οικογένειες δήλωσαν την εξαφάνιση στον Ερυθρό Σταυρό.

Στην πράξη όλοι παραδέχονται, ότι οι αριθμοί αυτοί δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και είναι πολύ μεγαλύτεροι. Αυτό ίσχυε και 30 χρόνια πριν.

Ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ «Το Ναυάγιο», Νικολάς Καστεγιάνο, θυμάται ότι εβδομάδες προτού τραβηχτεί η φωτογραφία του Ιλδεφόνσο Σένα, η Εθνοφρουρά της Ανδαλουσίας είχε ανακοινώσει τον εντοπισμό πτωμάτων στη θάλασσα, που δεν ήταν δυνατόν να περισυλλεχθούν. Ο Σένα απλώς κατέγραψε την πρώτη χειροπιαστή απόδειξη, που άνοιξε τις πύλες της κολάσεως.

Από τότε μέχρι τις μέρες μας οι Αρχές της Ανδαλουσίας και διάφορες ανθρωπιστικές οργανώσεις της περιοχής εκτιμούν ότι μόνο στις ακτές της συγκεκριμένης ισπανικής περιφέρειας πνίγηκαν ή αγνοούνται το λιγότερο 6.714 άνθρωποι- με τον πιθανότερο απολογισμό να ξεπερνά τις 8.000. Σχεδόν όλοι τους ήταν Αφρικανοί που προσπαθούσαν να περάσουν στην Ευρώπη μέσα από τα Στενά του Γιβραλτάρ.

Το 1999 η Ισπανία άρχισε να θωρακίζει τα εξωτερικά της σύνορα (με τρίτες χώρες, εκτός Ε.Ε.) εγκαθιστώντας το Ενσωματωμένο Σύστημα Εξωτερικής Παρακολούθησης (SIVA) και δημιουργώντας τα Κέντρα Προσωρινής Κράτησης Μεταναστών, στους αφρικανικούς θύλακες της Θέουτα και της Μελίγια. Τα τελευταία 19 χρόνια έχουν καταγραφεί 253.568 παράνομες είσοδοι στην Ισπανία μέσω θαλάσσης.

Ωστόσο οι ανθρωπιστικές οργανώσεις εξορκίζουν την κυβέρνηση Σάντσες-Ιγκλέσιας να μην βάλει την Ισπανία στο ίδιο αντιμεταναστευτικό μπλοκ με την Ιταλία, την Ουγγαρία και την Αυστρία, διατηρώντας τις ανεκτικές εθνικές παραδόσεις και σώζοντας όσους θαλασσοπνίγονται στο Γιβραλτάρ.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]