Γράφει ο Γιῶργος Μιχαηλίδης

Οι μύθοι για την παρέμβαση του Ξανθού Γένους στον ελλαδικό χώρο για την απελευθέρωση των Ελλήνων ήταν πολλοί στις αρχές του 19ου αιώνα. Εάν εξαιρέσουμε κάποιες σημαντικές παρεμβάσεις στον διπλωματικό τομέα -που είχαν πάντα ως γνώμονα τα συμφέροντα της Μόσχας- οι Ρώσοι δεν βοήθησαν. Τα Ορλωφικά άλλωστε μία αποτυχία. Και μισή. Η Ελλάδα είναι ελεύθερη χάρις στο αίμα που έχυσαν οι ήρωές της.

Ας δούμε όμως την μακραίωνη αυτή σχέση των δύο εθνών μέσα από το πρίσμα της πολιτικής στο νέο τεύχος του ΕΤ Magazine στο EleftherosTypos.gr

Η ελληνική πολιτική σκηνή επηρεάστηκε από διεθνείς επιρροές και κάπως έτσι γεννήθηκε το «ρωσικό κόμμα» που όπως μαρτυρά -μονόπλευρα- και το όνομα ήταν συνδεδεμένη με την Ρωσική Αυτοκρατορία. Τα χρόνια κύλησαν ήσυχα, όμορφα και τα καλά λόγια και τα ευχολόγια ήταν πάντοτε στην… ημερήσια διάταξη των δύο ορθόδοξων εθνών. Τι κι αν ο Κομμουνισμός έκανε την εμφάνισή του; Αυτό δεν εμπόδισε μερίδα του ελληνικού λαού να βρει έναν νέο σύνδεσμο με τους Ρώσους, ιδεολογικό αυτήν την φορά. Και ήρθε ο εμφύλιος…

Η Ελλάδα σώθηκε από την κόκκινη λαίλαπα πληρώνοντας δυστυχώς βαρύ φόρο τιμής σε αίμα. Παρά την αποθρησκειοποίηση της ρωσικής πολιτικής σκηνής ο δεσμός με την Ελλάδα ήταν δύσκολο να σπάσει αφού η Ιστορία δεν ξεγράφεται. Έτσι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου και λίγο πριν η Ελλάδα εισέλθει στην ευρωπαϊκή οικογένεια, επισκέπτεται την Μόσχα εγκαινιάζοντας έτσι αυτήν την… ακροβασία των Ελλήνων πολιτικών, αριστερών και δεξιών η οποία κρατά μέχρι και σήμερα.

Τι συζητείται όμως τόσα χρόνια; Το κοκτέιλ είναι σχετικά επαναλαμβανόμενο με το πρώτο που δείχνει να αλλάζει είναι τα πρόσωπα. Των Ελλήνων βασικά, αφού ο Πούτιν είναι ηγέτης της Ρωσίας κοντά 20 χρόνια τώρα.

Ενέργεια, αμυντική συνεργασία, διεθνής υποστήριξη, μέχρι και δανεικά έχουν μπει στο μενού.

Χαρακτηριστικό του… ίδιου κοκτέιλ είναι οι ομοιότητες στην ατζέντα που είχε η επίσκεψη του Κώστα Καραμανλή το 2007 με αυτήν του Αλέξη Τσίπρα το 2015.

Τι είχε συμφωνήσει με τους Ρώσους το 2007 ο Κώστας Καραμανλής;

• Ότι η Ελλάδα θα είναι μία από τις χώρες διέλευσης του αγωγού αερίου South Stream και στις διαπραγματεύσεις θα καθορισθεί η ακριβής διαδρομή.
• Ότι στο ελληνικό έδαφος την κατασκευή αναλαμβάνουν από κοινού ο Διαχειριστής Ελληνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου και η ρωσική Gazprom με ίσα ποσοστά
• Και ότι το μνημόνιο που υπεγράφη στη Μόσχα στις 29 Απριλίου μεταξύ του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν και του Έλληνα πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή για τον αγωγό φυσικού αερίου South Stream είναι ουσιαστικά η εκκίνηση διαπραγματεύσεων που θα διαρκέσουν από 18 μήνες ως δύο χρόνια.

Τα δημοσιεύματα και το τηλεγράφημα της πρεσβείας των ΗΠΑ

Σύμφωνα με τα τότε δημοσιεύματα οι Αμερικανοί «αντιμετώπιζαν με μεγάλη δυσπιστία και ανησυχία το άνοιγμα του Καραμανλή προς τη Ρωσία». Η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα έστειλε ένα τηλεγράφημα στις 19 Δεκεμβρίου του 2007 με τίτλο: «Ο Έλληνας πρωθυπουργός στη Μόσχα. Η ρητορεία (εξ’ όσων φαίνεται) δεν συνάδει με τις πράξεις».

Σύμφωνα με την πρεσβεία «οι κινήσεις του Καραμανλή σε σχέση με τη Ρωσία αντιμετωπίζονται θετικά από τον Τύπο και την κοινή γνώμη», λόγω της «κοινής ορθόδοξης παράδοσης.

«Ο Καραμανλής πιστεύει προφανώς ότι μπορεί να κρατήσει μια ισορροπία στις σχέσεις του με τη Ρωσία και τη Δύση. Ο κίνδυνος είναι, καθώς έρχεται πιο κοντά στη Μόσχα στην ενέργεια, να βρεθεί η Αθήνα υπό πίεση για να συμμαχήσει με τους Ρώσους σε άλλα θέματα, όπως οι σχέσεις με το Ιράν», σημείωναν οι αμερικανοί με το τηλεγράφημα της πρεσβείας να καταλήγει: «Έχουμε πει στους Έλληνες ότι δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με τη βελτίωση των ελληνορωσικών σχέσεων.

Η εποχή Τσίπρα

Τα ίδια ζητήματα με αυτά του 2007 είχαν πάνω-κάτω τεθεί επί τάπητος και στην επίσκεψη Τσίπρα στην Μόσχα το 2015. Μόνο που η βασική διαφορά είναι πως η Ελλάδα βρισκόταν πλέον σε κρίση και άρα είχε ανάγκη από λεφτά. Λεφτά που είχε ξεκινήσει να αναζητά και πριν γίνει κυβέρνηση σε μία προσπάθεια εναλλακτικής χρηματοδότησης σε περίπτωση ρήξης με την Ευρώπη. Η συνάντηση στην Μόσχα περιορίστηκε σε φιλολογικές συζητήσεις αφού την περίοδο εκείνη το τελευταίο που ήθελε ο Πούτιν ήταν να έρθει πλήρως αντιμέτωπος με την Ευρώπη. Άλλωστε βρισκόταν υπό την πίεση του εμπάργκο για τα γεγονότα στην Ουκρανία. Κοινώς, από λάδι μπόλικο και από τηγανίτα τίποτα…

Ο Αλέξης Τσίπρας γύρισε χωρίς καμμία έμπρακτη εγγύηση σε περίπτωση ρήξης με την ΕΕ και σιγά αναγκάστηκε να πάρει τον μνημονιακό δρόμο.

Οι επισκέψεις των Ελλήνων στην Μόσχα

Τον Οκτώβριο του 1979, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επισκεπτόταν τη Σοβιετική Ένωση και τη Μόσχα, όπου είχε επαφές με τον ομόλογό του Αλεξέι Κοσίγκιν και τον πρόεδρο Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Ήταν η πρώτη επίσημη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού από συστάσεως της ΕΣΣΔ.

Λίγα χρόνια αργότερα, τον Φεβρουάριο του 1985, ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου επισκέφθηκε τη Μόσχα, ανταποδίδοντας την προ δύο ετών επίσκεψη του ομολόγου του στην Αθήνα Νικολάι Τιχόνοφ. Χρειάστηκε να περάσει μια πενταετία για να επισκεφθεί Έλληνας Πρωθυπουργός τη Ρωσία.

Τον Ιούλιο του 1991, λίγο πριν την κατάρρευση της ΕΣΣΔ ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης συναντήθηκε στη Μόσχα με τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

Σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 1996, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Σημίτης βρίσκεται στη Μόσχα στο πλαίσιο διεθνούς διάσκεψης. Όμως η επίσημη επίσκεψή του στη Ρωσία έγινε τον Ιούλιο του 2001, με αφορμή σύνοδο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής.

Τα χρόνια περνούν και πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο Κώστα Καραμανλής ο οποίος πραγματοποιεί τρεις επίσημες επισκέψεις στη Ρωσία και συναντήσεις με τον Βλάντιμιρ Πούτιν.

Η πρώτη είναι τον Δεκέμβριο του 2004, η δεύτερη τον Δεκέμβριο του 2007 και η τρίτη τον Απρίλιο του 2008. Σε όλες αυτές τις επισκέψεις ο κ. Καραμανλής συναντήθηκε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ένα χρόνο αργότερα, το 2009, τον πρωθυπουργικό θώκο αναλαμβάνει ο Γιώργος Παπανδρέου και τον Φεβρουάριο του 2010, ανταποκρινόμενος σε πρόσκληση του τότε πρωθυπουργού Βλάντιμιρ Πούτιν επισκέπτεται τη Μόσχα.

Μήνυμα αποκατάστασης των σχέσεων Ελλάδας – Ρωσίας επιχείρησαν να στείλουν, με τη συνάντησή τους στο Κρεμλίνο , ο Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Αλέξης Τσίπρας στις 8/4 2015.

Οι επισκέψεις των Ρώσων στην Αθήνα

29/6/1993: Επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου, Μπόρις Γέλτσιν, στην Αθήνα. Στη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, υπεγράφησαν το Σύμφωνο Φιλίας και Συνεργασίας Αθήνας-Μόσχας, καθώς και άλλες 12 συμφωνίες συνεργασίας των δύο χωρών, σε όλους τους τομείς, και ιδιαίτερα τον οικονομικό, επενδυτικό και πολιτιστικό.

6/12/2001: Ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, πραγματοποίησε τετραήμερη επίσημη στην Αθήνα. Στη διάρκεια της συνάντησης που είχε ο κ. Πούτιν με τον Έλληνα ομόλογό του, Κωστή Στεφανόπουλο, εξετάστηκαν οι επιχειρηματικές επενδύσεις που συνδέονται με το φυσικό αέριο και με τον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και ζητήματα εξοπλισμών.

8/9/2005: Επίσκεψη στο Άγιον Όρος πραγματοποίησε ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, την πρώτη αρχηγού ρωσικού κράτους στην Αθωνική Πολιτεία. Στο πλαίσιο της επίσκεψης συναντήθηκε στη Χαλκιδική, με τον πρωθυπουργό, Κώστα Καραμανλή.

Είπαν: Ο Βλ. Πούτιν, χαρακτήρισε την Ελλάδα σοβαρό εταίρο της χώρας του, εξέφρασε τη βούληση για διεύρυνση της οικονομικής συνεργασίας των Ελλάδας-Ρωσίας, τη στήριξη στις προσπάθειες για εξεύρεση δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό, αλλά και τις ευχαριστίες του για την εποικοδομητική στάση της Αθήνας στις σχέσεις Ρωσίας-ΕΕ.

4/9/2006: Κοινή διακήρυξη για την ευρύτερη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια) υπέγραψαν ο πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής και οι Πρόεδροι της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν και της Βουλγαρίας, Γκεόργκι Παρβάνοφ, στην τριμερή συνάντηση που είχαν στο Μέγαρο Μαξίμου.

Είπαν: Και οι τρεις δεσμεύθηκαν να έχουν υπογράψει τη διακρατική συμφωνία για την έναρξη κατασκευής του αγωγού ρωσικού πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη πριν από το τέλος του 2006. Ο κ. Πούτιν έγινε δεκτός και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, ο οποίος χαρακτήρισε τον σχεδιαζόμενο πετρελαιαγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη ως «αγωγό φιλίας και συνεργασίας».

27/05/2016: Ο Βλαντιμίρ Πούτιν  επισκέφτηκε την Ελλάδα συνοδευόμενος από υπουργούς και επιχειρηματίες -ανάμεσά τους και οι διευθύνοντες σύμβουλοι των Gazprom και Rosneft. Το πρόγραμμά του περιλάμβανε διαδοχικές συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα καθώς και επίσκεψη στο Άγιον Όρος.

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]