Η Δυτική Ακτή των ΗΠΑ, μάλλον αμήχανη, παρακολουθούσε το νέο κίνημα, τους χίπις, που φορώντας έξαλλα, χρωματιστά ρούχα και στεφάνια λουλουδιών στα μαλλιά, απέρριπταν οτιδήποτε κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό και αισθητικό χαρακτηριστικό θεωρούνταν «συστημικό» στη δυτική κοινωνία.

Εκτιμάται πως περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν εκεί, φώναξαν συνθήματα κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, χόρεψαν στους δρόμους, τάχθηκαν υπέρ της σεξουαλικής απελευθέρωσης, απέρριψαν καταναλωτικά στερεότυπα, πειραματίστηκαν με ναρκωτικά και προέτρεψαν τους πάντες να εναρμονιστούν με τη φύση και τα ζώα.

Πέρασαν 50 χρόνια από το «Καλοκαίρι της Αγάπης», όπως έμεινε στην ιστορία, που επηρέασε την κουλτούρα όχι μόνο των ΗΠΑ, αλλά και ολόκληρου του δυτικού κόσμου. Ακόμη και στη χώρα μας το κίνημα των χίπις βρήκε ευήκοα ώτα, αφού πολύ γρήγορα δημιουργήθηκαν κοινόβια στις σπηλιές ψαροχωριών στην Κρήτη και σε άλλα μέρη.

Εμβληματική παραμένει η κοινότητα των «παιδιών των λουλουδιών» στα Μάταλα, ενώ δεν θα μπορούσε κανείς να ξεχάσει την ταινία της εποχής «Η θεία μου η χίπισσα» με τη Ρένα Βλαχοπούλου να ενσαρκώσει το πνεύμα των χίπις.

Αναμφίβολα, τη δεκαετία του 1960 υπήρξε μια εντυπωσιακή έκρηξη της δημιουργικότητας στην τέχνη, τη μουσική, τη μόδα, που συνδυαζόταν με την αίσθηση ότι ολόκληρος ο κόσμος μπορεί να αναγεννηθεί. Η περίοδος χαρακτηρίστηκε από έντονα, φλοράλ χρώματα που αντικατοπτρίζονταν σε όλες τις κμορφές τέχνης και από την πεποίθηση ότι η αγάπη είναι η λύση για όλα τα προβλήματα. Ουσιαστικά, η κουλτούρα των χίπις κατάφερε να μεταμορφώσει τον κόσμο, απορρίπτοντας ό,τι μέχρι τότε θεωρούνταν «μέινστριμ».

Τα ναρκωτικά

Οι λόγοι για τους οποίους το κίνημα είχε τόσο μεγάλη απήχηση ήταν αυτοί που τελικά το «σκότωσαν». Αλλωστε, κάθε νόμισμα έχει δύο πλευρές. Οι ειρηνικές συγκεντρώσεις κατέληξαν σε εκρηκτικές φοιτητικές εξεγέρσεις στην Ευρώπη, ενώ ακολούθησαν δυναμικές πορείες ομοφυλόφιλων στις ΗΠΑ.

Τα ψυχεδελικά πάρτι, όπου έκαναν χρήση LSD και μανιταριών, ξέφυγαν, με κάποιους χίπις που βρίσκονταν εκεί να υποστηρίζουν πως η περιοχή του Σαν Φρανσίσκο, όπου ήταν συγκεντρωμένοι, θύμιζε περισσότερο «ζωολογικό κήπο».

Ηταν αντίθετοι με την καταναλωτική λαίλαπα του καπιταλισμού, όμως ακόμη και οι ίδιοι έπεσαν θύματα της εμπορευματοποίησης του κινήματος. Μάλιστα, τον Οκτώβριο του 1967 οργάνωσαν μια τελετή κηδείας που ονομάστηκε «Ο Θάνατος του Χίπι» και έφερε το σύνθημα: «Αυτό είναι το τέλος. Μείνετε εκεί που ζείτε και φέρτε εκεί την επανάσταση. Μην επιστρέψετε ξανά εδώ».

Κάποιοι γύρισαν για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στα πανεπιστήμια που είχαν εγκαταλείψει για χάρη του κινήματος, άλλοι σκορπίστηκαν στη χώρα, δημιουργώντας μικρότερα κοινόβια. Αλλοι βυθίστηκαν στον κόσμο των ναρκωτικών και του αλκοόλ, χωρίς ποτέ να καταφέρουν να βγουν από το ρομαντικό μικροκόσμο των χίπις που είχαν πλάσει.

Πέντε δεκαετίες αργότερα, λίγα πράγματα στις ΗΠΑ θυμίζουν το αυθεντικό πνεύμα των χίπις, «κενό» που φροντίζουν να αναπληρώνουν οι υπάλληλοι του δήμου στο Σαν Φρανσίσκο και οι επιχειρηματίες τις περιοχής. Φέτος, διοργανώθηκε φεστιβάλ για τα 50 χρόνια από το Φεστιβάλ της Αγάπης, προωθώντας μια σειρά από τουριστικές ατραξιόν για τους επισκέπτες. Τα καταστήματα στην περιοχή πουλάνε «στολές» των χίπις, υπάλληλοι του δήμου, φορώντας την ανάλογη χίπικη ενδυμασία, ξεναγούν με τα Volkswagen «βαν της αγάπης» τους τουρίστες στα σημεία όπου άνθησε το κίνημα και παράλληλα οργανώθηκαν συναυλίες και εκθέσεις.

«Αν θες να πας στο Σαν Φρανσίσκο, φρόντισε να φοράς λουλούδια στα μαλλιά, αλλά σιγουρέψου ότι έχεις μαζί σου την πιστωτική κάρτα σου και ότι γνωρίζεις πως το Καλοκαίρι της Αγάπης αποτελεί ιστορία» αναφέρει κυνικά δημοσιογράφος του βρετανικού «Guardian». Οπως υποστηρίζει, σήμερα η περιοχή αποτελεί κέντρο μεγάλων τεχνολογικών κολοσσών. Σύμφωνα με τα στοιχεία, είναι μία από τις πιο ακριβές πόλεις στον κόσμο, όπου καταγράφονται τεράστιες ανισότητες, γεγονός που έχει διώξει τους καλλιτέχνες που επιλέγουν φθηνότερους τόπους. Ακόμη και γκουρού της τεχνολογίας με εξαψήφιους μισθούς διαμαρτύρονται για τα υψηλά ενοίκια. «Δεν είναι η ίδια πόλη, έχει χάσει πια την ψυχή της» δηλώνει ο 61χρονος Τζιμ Σίγκελ, που ήταν παρών στην καρδιά του κινήματος. «Το Καλοκαίρι της Αγάπης έχει εξαφανιστεί, απολιθώθηκε και μπήκε στο μουσείο» λέει η ντόπια καλλιτέχνις και χίπις Στιβ Ντίκινσον.

Η… προίκα που άφησαν

Ισως κάποιοι θεωρούν τη δεκαετία του 1960 παρωχημένη και το κίνημα ξεπερασμένο, άλλωστε το 60% των Αμερικανών δεν είχαν καν γεννηθεί τότε. Ομως, οι ιστορικοί και οι μελετητές δεν θα μπορούσαν παρά να εντοπίσουν την αλληλουχία του σήμερα με το τότε.

Ο αμερικανικός Τύπος επισημαίνει πως χωρίς την πεποίθηση των χίπις στην ελεύθερη αγάπη, δεν θα υπήρχαν σήμερα γάμοι ομόφυλων. Χωρίς το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων των ’60s, πολύ πιθανόν να μη συζητούσαμε για το #blacklivesmatter, που οργανώθηκε με αφορμή την άμετρη βία των αστυνομικών κατά Αφροαμερικανών πολιτών στις ΗΠΑ.

Χωρίς τους χίπις δεν θα υπήρχαν οι χίπστερς. Ο κατάλογος δείχνει ατελείωτος, αφού πολλά από τα πράγματα που απασχολούν τους σημερινούς millennials (30άρηδες) πιθανόν να μην υπήρχαν, αν δεν υπήρχε το «Καλοκαίρι της Αγάπης».

Αθηνά Σούτζου
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου