Ο Τσαβούσογλου δήλωσε επίσης ότι προέτρεψε τον Λευκό Οίκο να διατηρήσει πολιτική ίσων αποστάσεων απέναντι σε Τουρκία και Ελλάδα. Ανέφερε επίσης ότι κατά τη συνάντηση που είχε με τον Άντονι Μπλίνκεν προσκάλεσε τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών να επισκεφθεί την Τουρκία.
«Είπαμε στις ΗΠΑ ότι η ισορροπία στις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας έχει χαλάσει. Δεν ήταν η πρώτη φορά που το είπαμε σήμερα. Ήραν τις κυρώσεις κατά της ελληνοκυπριακής διοίκησης. Εναντίον ποιου στρέφεται αυτή η απόφαση; Εναντίον της Τουρκίας. Βλέπουμε ότι η ισορροπία Τουρκίας – Ελλάδας έχει χαλάσει στην πράξη. Δεν αναφέρομαι μόνο στη διαδικασία αγοράς των F-16. Η Ελλάδα στέλνει όπλα που προμηθεύεται από τις ΗΠΑ στα αποστρατιωτικοποιημένα νησιά και δεν έχουμε δει καμία δήλωση από τις ΗΠΑ για το θέμα αυτό. Λέμε στις ΗΠΑ ότι πρέπει να αποκατασταθεί αυτή η ισορροπία. Ο Μπλίνκεν δήλωσε ότι “Διατηρούμε αυτή την ισορροπία”», δήλωσε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος παραπονέθηκε για την «προκλητική» -όπως είπε- στάση της Ελλάδας στον Μπλίνκεν.
Κατηγόρησε επίσης τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ότι δεν κράτησε το λόγο του στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο Μάρτιο και δήλωσε ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις επιδεινώθηκαν ειδικά μετά το μπλοκάρισμα του αιτήματος της Τουρκίας για F-16 από την Ελλάδα.
Η τυπική ανακοίνωση από το Στέιτ Ντιπάρττμεντ
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε πως ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν και ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου πραγματοποίησαν την τέταρτη συνάντηση του Στρατηγικού Μηχανισμού ΗΠΑ-Τουρκίας στις 18 Ιανουαρίου 2023 στην Ουάσιγκτον. Η υφυπουργός Εξωτερικών για Πολιτικές Υποθέσεις Victoria Nuland συναντήθηκε επίσης με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Sedat Önal, υπό την αιγίδα του Στρατηγικού Μηχανισμού.
Οι δύο πλευρές διεξήγαγαν εκτεταμένο διάλογο σε ένα ευρύ φάσμα τομέων διμερούς συνεργασίας και τόνισαν τη σημασία της εταιρικής σχέσης ως Συμμάχων του ΝΑΤΟ. Ο υπουργός Μπλίνκεν και ο υπουργός Τσαβούσογλου – προστίθεται στην ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ – συνέχισαν τις εταιρικές και διυπηρεσιακές συζητήσεις που διεξήχθησαν από ανώτερους αξιωματούχους από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας στις 17 Ιανουαρίου 2023, στην Ουάσιγκτον.
Ο ΥΠΕΞ Μπλίνκεν και ο υπουργός Τσαβούσογλου επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για μια προσανατολισμένη στα αποτελέσματα θετική διμερή ατζέντα. Συζήτησαν για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας ΗΠΑ-Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της Τουρκίας.
Ο υπουργός Μπλίνκεν και ο υπουργός Τσαβούσογλου υπογράμμισαν την ισχυρή στήριξή τους στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας ενάντια στον απαράδεκτο πόλεμο της Ρωσίας και επιβεβαίωσαν την υποστήριξή τους για την εξεύρεση λύσης για τον τερματισμό του πολέμου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ευχαρίστησαν την Τουρκία για τον ρόλο της στη διαμεσολάβηση της Πρωτοβουλίας για τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα.
Οι δυο υπουργοί αποφάσισαν να αυξήσουν τον συντονισμό και τη συνεργασία για την προώθηση της ειρήνης στον Νότιο Καύκασο. Ο υπουργός Μπλίνκεν και ο υπουργός Τσαβούσογλου συζήτησαν τρόπους ενίσχυσης του συντονισμού και της αλληλεγγύης του ΝΑΤΟ ενόψει των τρεχουσών απειλών και προκλήσεων. Επιβεβαίωσαν τη μακροχρόνια δέσμευσή τους στη συλλογική άμυνα ως Σύμμαχοι, καθώς και στην Πολιτική Ανοιχτών Θυρών του ΝΑΤΟ.
Συζήτησαν την εφαρμογή του τριμερούς μνημονίου που υπέγραψαν η Φινλανδία, η Σουηδία και η Τουρκία για την προώθηση της αίτησης της Φινλανδίας και της Σουηδίας για ένταξη στη Συμμαχία του ΝΑΤΟ. Ο υπουργός Μπλίνκεν και ο υπουργός Τσαβούσογλου συζήτησαν την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και συμφώνησαν στη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας και των διαύλων επικοινωνίας.
Ο υπουργός Μπλίνκεν και ο υπουργός Τσαβούσογλου επανέλαβαν την ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν αντιτρομοκρατικές διαβουλεύσεις ως μέρος του Στρατηγικού Μηχανισμού, βασιζόμενες στην προϋπάρχουσα συνεργασία μέσω της επιβολής του νόμου και της ανταλλαγής πληροφοριών.
Ο υπουργός Μπλίνκεν καταδίκασε για άλλη μια φορά την τρομοκρατική επίθεση της 13ης Νοεμβρίου 2022 στην Κωνσταντινούπολη και επιβεβαίωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες στέκονται στο πλευρό της Τουρκίας στον αγώνα της κατά της τρομοκρατίας. Και οι δύο πλευρές σχεδιάζουν να διατηρήσουν στενό συντονισμό και συνεργασία στις προσπάθειες για την καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων, ιδίως του ISIS/Daesh και του PKK.
Συζήτησαν όλες τις πτυχές της συριακής κρίσης και επανέλαβαν τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας σε μια πολιτική διαδικασία σύμφωνα με την απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Χαιρέτησαν την πρόσφατη ψηφοφορία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για παράταση της διασυνοριακής παράδοσης ανθρωπιστική βοήθεια στη Συρία.
Οι δύο πλευρές συζήτησαν επίσης ευρύτερα ζητήματα στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης οικοδόμησης περιφερειακής σταθερότητας και συνδέσεων μέσω αυξημένης οικονομικής συνεργασίας και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας. Ο υπουργός Μπλίνκεν και ο υπουργός Τσαβούσογλου εκτίμησαν τη συνεχή ανάπτυξη των διμερών εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας.
Επιβεβαίωσαν τη σημασία της οικονομικής συνεργασίας και της αξιοποίησης των υφιστάμενων διμερών φόρουμ για την υποστήριξη περιφερειακών και παγκόσμιων οικονομικών ευκαιριών. Και οι δύο πλευρές ενέκριναν έναν διάλογο για το κλίμα και την ενέργεια για την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και της μετάβασης προς ένα καθαρότερο ενεργειακό μέλλον.
Αποφάσισαν να συνεχίσουν τη συνεργασία τους υπό την αιγίδα του Στρατηγικού Μηχανισμού για την ανασκόπηση της προόδου και τη διατήρηση της δυναμικής στη θετική διμερή ατζέντα. Οι δύο πλευρές χαιρετίζουν τις αυξημένες διμερείς συναντήσεις, μεταξύ άλλων στο ανώτατο επίπεδο, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Μηχανισμού.
Τι είχε προηγηθεί
Νωρίτερα, κατά τις κοινές δηλώσεις με τον Τούρκο ΥΠΕΞ ο Μπλίνκεν τόνισε ότι: «Είμαστε στενοί σύμμαχοι και εταίροι. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε διαφορές, αλλά όταν έχουμε διαφορές, ακριβώς επειδή είμαστε σύμμαχοι και εταίροι, εργαζόμαστε μέσω αυτών με αυτό το πνεύμα».
Την ώρα που βρίσκονταν σε εξέλιξη η συνάντηση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ τόνισε μετά από ερώτηση της ΕΡΤ πως οι υπάρχουσες κυρώσεις δεν επηρεάζουν την πώληση F-16 στην Τουρκία.
Ειδικότερα, η Τουρκία είχε βρεθεί αντιμέτωπη με τις κυρώσεις CAATSA λόγω της απόκτησης του ρωσικού συστήματος S-400. Απαντώντας σε ερώτηση της ΕΡΤ, εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών υπενθύμισε ότι βάσει της νομοθεσίας, οι κυρώσεις δεν επιβάλλονται εναντίον χωρών αλλά εναντίον οντοτήτων και ιδιωτών. Όπως εξήγησε, στην περίπτωση της Τουρκίας οι κυρώσεις στόχευαν την Προεδρία Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) καθώς και τέσσερις υπαλλήλους της.
Με αυτό το δεδομένο, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υποστήριξε ότι οι κυρώσεις CAATSA επιτρέπουν την πώληση των F-16 υπό την προϋπόθεση ότι η SSB δεν θα είναι συμβαλλόμενο μέρος στη συναλλαγή. Στην απάντηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σημειώνεται ότι το όνομα της SSB έχει αλλάξει σε «Υπηρεσία Αμυντικής Βιομηχανίας». Ωστόσο, δεν διευκρινίζεται εάν η τουρκική αμυντική βιομηχανία μπορεί να συμμετέχει στη σύμβαση με το νέο όνομα της.
Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι κατέφθασε στην Ουάσινγκτον υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία της «Υπηρεσίας Αμυντικής Βιομηχανίας», η οποία πραγματοποίησε συναντήσεις στο Πεντάγωνο στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης που πραγματοποιεί ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών στην αμερικανική πρωτεύουσα.
Στην απάντηση του για το εάν οι υπάρχουσες κυρώσεις CAATSA καλύπτουν μια ενδεχόμενη αμυντική συναλλαγή για τα F-16, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε ότι «το άρθρο 231 του CAATSA (Νόμος για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής μέσω Κυρώσεων) απαιτεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες να επιβάλλουν υποχρεωτικές κυρώσεις σε κάθε οντότητα ή άτομο που διαπιστώνεται ότι εν γνώσει του έχει συμμετάσχει σε σημαντική συναλλαγή με τον αμυντικό τομέα ή τις υπηρεσίες πληροφοριών της Ρωσίας. Οι κυρώσεις δεν επιβάλλονται σε χώρες, αλλά σε συγκεκριμένες οντότητες ή ιδιώτες που εν γνώσει τους συμμετέχουν σε μια τέτοια συναλλαγή. Στην περίπτωση της Τουρκίας, επιβάλαμε κυρώσεις βάσει του άρθρου 231 του νόμου CAATSA τον Δεκέμβριο του 2020 στην Προεδρία Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) της Τουρκίας. Οι κυρώσεις σε βάρος της SSB περιλάμβαναν απαγόρευση οποιωνδήποτε νέων αδειών για αμερικανικές εξαγωγές προς την SSB και τον αποκλεισμό των περιουσιακών στοιχείων τεσσάρων υπαλλήλων της SSB. (Σημείωση: Το όνομα της SSB άλλαξε στη συνέχεια σε «Υπηρεσία Αμυντικής Βιομηχανίας»). Η πώληση των F-16 στην Τουρκία δεν απαγορεύεται από αυτές τις κυρώσεις CAATSA, υπό την προϋπόθεση ότι η SSB δεν θα είναι συμβαλλόμενο μέρος στη συναλλαγή».
Ειδήσεις σήμερα
Νίκος Ξανθόπουλος: Βγήκε από την εντατική μετά από έναν μήνα ο αγαπημένος ηθοποιός – Πότε παίρνει