Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Ακολουθεί, δηλαδή, μία υπεροπτική στάση που όμως κλιμακωτά μπορεί να επιφέρει ευρύτερη αστάθεια δεδομένου ότι οξύνεται και η πολιτική κρίση σε αρκετά επιμέρους επίπεδα παρά τα όσα ισχυρίζεται ο πρόεδρος της τουρκικής Κεντρικής Τράπεζας περί «ισχυρού τραπεζικού συστήματος».

Αυτό είναι προς τα έξω το μήνυμα από τη στάση και ανακοίνωση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) που συνεδρίασε προ διημέρου υπό τον Ερντογάν. Την ίδια στιγμή από την ατζέντα των θεμάτων που συζητήθηκαν επί τρίωρο τονίζεται ότι δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στα πολύ σημαντικά θέματα της Λιβύης και του νοτίου Καυκάσου, στα οποία πολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά η εμπλοκή της Αγκυρας είναι δεδομένη. Στο ΣΕΑ αξιολόγησαν το οικονομικό ζήτημα ως προσπάθεια «ύπουλων, εξωτερικών και άλλων κύκλων να υποδαυλίσουν την οικονομία της χώρας», ενώ δεν υπάρχει κάποιος έλεγχος ή περιορισμοί στα φαραωνικής έμπνευσης κατασκευαστικά και άλλα έργα και φυσικά δεν υφίστανται αντίστοιχοι εξωτερικοί περιορισμοί στην αμυντική βιομηχανία της χώρας που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και εξωστρεφή/εξαγωγική κινητικότητα.

1 Η επικρατούσα κατάσταση στη Λιβύη, όπου σε λιγότερο από ένα μήνα αναμένεται να διεξαχθούν (υπό λογικές συνθήκες, αν και τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί) οι προεδρικές και λίγο αργότερα οι βουλευτικές εκλογές, απασχολεί πολύ το πολιτικό, ενεργειακό και στρατιωτικό κατεστημένο της Αγκυρας. Το πολιτικό κλίμα στη Λιβύη είναι φουρτουνιασμένο, οι εσωτερικές έριδες και πάθη εξαιρετικά εμπρηστικού χαρακτήρα, η στρατιωτική παρουσία των Τούρκων στη βορειοαφρικανική χώρα είναι σε ανοδική τάση, η ισχυρότατη συμμετοχή φατριών, φυλών και οργανώσεων ανεξέλεγκτη, ενώ πολλά κράτη εμπλέκονται στη νεφελώδη προεκλογική διαδικασία που δεν πληροί τα οποία οριακά δυτικά πρότυπα.

Δύσκολα θα γίνουν αποδεκτά από όλους τα αποτελέσματα των εκλογών, ενώ η Αγκυρα οχυρώνεται πίσω και υποστηρίζει τη φιλοτουρκική πλευρά, που σε ό,τι αφορά υποψήφιους σημαίνει τον μεταβατικό πρωθυπουργό Ντμπέιμπα και τον πρώην πανίσχυρο υπ. Εσωτερικών Μπασάγκα. Ως εκ τούτου, και με δεδομένη τη νεο-οθωμανική διάσταση των δύο υποψήφιων προερχόμενων από την παραλιακή πόλη της Μισράτα και την πολυδιάστατη παρουσία Τούρκων συμβούλων σε όλες τις στρατιωτικές μονάδες και πολιτοφυλακές της δυτικής Λιβύης, η Αγκυρα εμφανίζεται έτοιμη για όλα και με αρκετά προκλητική συμπεριφορά.

Ειδικά για τη Λιβύη το ΣΕΑ στην ανακοίνωσή του αναφέρει ότι θα πρέπει να αποφευχθούν οι μονομερείς ενέργειες (!) στη Λιβύη για να διασφαλιστεί ότι οι εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου θα διεξαχθούν σε μια νόμιμη και ειρηνική ατμόσφαιρα, προσθέτοντας ότι «η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να αντιταχθεί σε παράγοντες που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την εκλογική διαδικασία στη Λιβύη για τα δικά τους συμφέροντα».

Τέλος, η γραμμή της παραμένει αδιάλλακτη και εμμονική, αναφερόμενη ξεκάθαρα στους ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς της Τουρκίας με τη Λιβύη, καθώς και στις συμφωνίες στρατιωτικής και εδαφικής ασφάλειας που υπογράφηκαν τον Νοέμβριο του 2019 (δηλαδή στο μνημόνιο Σάρατζ-Ερντογάν για τη θαλάσσια «ζώνη επαφής» καθώς και στο έτερο μνημόνιο στρατιωτικής συνεργασίας, βάσει του οποίου αναπτύχθηκαν επίλεκτες τουρκικές μονάδες στην εδαφική επικράτεια της Λιβύης δυτικά). Μπορεί η διεθνής κοινότητα να κάνει λόγο για αποχώρηση των ξένων δυνάμεων από τη Λιβύη, αλλά ποια χώρα και ποιος διεθνής στρατιωτικός οργανισμός θα πάει στην Τρίπολη και στη Μισράτα να τους εκδιώξει;

2 Το ΣΕΑ ασχολήθηκε και με την περίπτωση της Υπερκαυκασίας και ειδικά με τα αρμενο-αζερικά σχετικά με την εύθραυστη ισορροπία στον θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Γιατί μπορεί εδώ και ένα χρόνο αυτή η φάση του 44 ημερών πολέμου να έληξε με την επικράτηση των Αζέρων, αλλά αρκετά επιμέρους και κρίσιμα θέματα διατήρησης της όποιας ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή παραμένουν ανοικτά. Αυτά αφορούν τη ρωσική και τουρκική στρατιωτική παρουσία εκεί, τις δυσχέρειες σύγκλισης για μία πιο ισορροπημένη ειρηνευτική διαδικασία, ενώ επιδιώκεται να έρθει πιο κοντά η Αρμενία στην επίλυση ορισμένων τοπικών ενεργειακών, μεταφορικών και άλλων ζητημάτων.

Παράλληλα, η στάση του Ιράν τροφοδοτεί εντάσεις και περιπλέκει την όλη εικόνα της περιοχής. Ασφαλώς θα ήταν θετική κίνηση η Αρμενία να έρθει πιο κοντά σε συμβιβαστικές λύσεις, ενώ πρέπει να αποκλειστεί μία νέα εξάπλωση της φονικής σύγκρουσης. Ο νότιος Καύκασος αντιμετωπίζει πολλά και σοβαρά προβλήματα, ενώ η Μόσχα έχει στρατιωτική παρουσία και στις τρεις χώρες της περιοχής, ήτοι σε Αρμενία με «στοιχεία» της 102ης μεραρχίας, στο Αζερμπαϊτζάν (λόγω της συμφωνίας Αζέρων και Αρμένιων του Νοεμβρίου 2020), αλλά και στη Γεωργία (στρατιωτική παρουσία από τον πόλεμο του 2008 στις υπό κατοχή και απόσχιση περιοχές της Αμπχαζίας και νότιας Οσσετίας).

Η δήλωση του ΣΕΑ ότι «είναι σημαντικό για την Αρμενία να εκλάβει το χέρι της ειρήνης που της απλώθηκε ως ευκαιρία, να συνεργαστεί και να συμμορφωθεί πλήρως με την κατάπαυση του πυρός», σημαίνει ότι η Τουρκία (και η Ρωσία) μέσω κάποιων τρόπων προσπαθούν να εφελκύσουν το Ερεβάν για «προσαρμογή» στα νέα καυκασιανά δεδομένα (κυρίως για λόγους οικονομικούς, μεταφορικούς κ.ά.), όμως είναι αναγκαίο να ληφθούν υπόψη όλων τα συμφέροντα.

Την προσεχή Παρασκευή οι ηγέτες των τριών χωρών (Αρμενίας-Ρωσίας-Αζερμπαϊτζάν) συμφώνησαν να συναντηθούν στο ρωσικό θέρετρο του Σότσι και να αναπτύξουν οικονομικούς δεσμούς και υποδομές προς όφελος ολόκληρης της περιοχής του Καυκάσου γιατί η αστάθεια σε αυτήν την περιοχή επηρεάζει άμεσα τον αγωγό αργού πετρελαίου Μπακού-Τιφλίδα-Τσεϊχάν, τον νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου και τον σιδηρόδρομο Μπακού-Τιφλίδα-Καρς (δηλαδή και σειρά συμφερόντων της Τουρκίας).

3 Η στροφή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων προς την Αγκυρα θα πρέπει να μελετηθεί σε βάθος από τη δική μας οπτική γωνία. Προφανώς και θα έχει επιπτώσεις σε Ελλάδα και Κύπρο σε μερικούς μήνες η εν λόγω στρατηγική, επενδυτική, ενεργειακή στροφή του Αμπού Ντάμπι προς την Αγκυρα. Σε συνδυασμό με την τουρκοϊσπανική πολυεπίπεδη στρατιωτική συνεργασία (βάσει των συμφωνιών Σάντσεθ-Ερντογάν) εμφανίζεται η Αγκυρα στο προσκήνιο, η οποία τα τελευταία 2-3 χρόνια παρουσίαζε σχετική μείωση επιρροής κυρίως λόγω της αλλοπρόσαλλης επιθετικής και επεμβατικής στάσης της στην ανατολική Μεσόγειο και ειδικά στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Είναι απαραίτητο -πέραν των σύνθετων οικονομικών και άλλων λόγων- να αναλυθεί η στροφή των ΗΑΕ προς την Αγκυρα. Δεν φθάνουν οι παιδαριώδεις εξηγήσεις και δικαιολογίες και να αναζητηθούν ποια κράτη ώθησαν τον ντεφάκτο ηγέτη των ΗΑΕ να πραγματοποιήσει τέτοια στροφή προς τον Ερντογάν. Από την αρχή των επαφών μας με το Αμπού Ντάμπι κρατούσα «μικρό καλάθι». Δεν φθάνουν μόνο οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις που κάνουμε με την πολεμική αεροπορία των Εμιράτων αλλά είναι απαραίτητο να βλέπουμε πολύ πέρα από τον ορίζοντα.

Πολύ σύντομα θα δούμε διαδοχικές αλλαγές του γεωπολιτικού σκηνικού

Εν κατακλείδι, ανεξάρτητα των όποιων εξελίξεων στην τουρκική νομισματική και οικονομική πολιτική, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε συνεχώς τα μάτια μας ορθάνοικτα, αναλύοντας σε βάθος τις κινήσεις της Αγκυρας, π.χ. το πώς θα αντιδράσει στις προσεχείς επιβεβαιωτικές εξορύξεις των Ευρωπαίων και Αμερικανών στην ανατολική Μεσόγειο, ποιες οι κινήσεις της σε Συρία-Λιβύη-Κόλπο-Υποσαχάριο Αφρική-Καύκασο-ουκρανορωσική ένταση κ.ά. Επίσης, παρά τα λεγόμενα και ισχυριζόμενα από διάφορους θεωρητικολόγους και των «ευσεβοποθιστών» της Αθήνας και της Λευκωσίας οι κινήσεις των Τούρκων με την Αίγυπτο απαιτούν προσοχή καθώς και οι τηλεφωνικές επαφές του Ισραηλινού προέδρου Χέρτζογκ με τον Ερντογάν. Συνεχής παρακολούθηση και συλλογή πληροφοριών από βαθύτατες και αξιόπιστες πηγές, γιατί θα βιώσουμε διαδοχικές αλλαγές και μεταλλάξεις του γεωπολιτικού σκηνικού πολύ σύντομα. Να κινούμαστε πάντα πέραν δηλώσεων και να αξιολογούμε τις εξελίξεις και «από την άλλη πλευρά του λόφου».

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις 

Ειδήσεις σήμερα

• Φώφη Γεννηματά: Συγκίνηση στο μνημόσυνο 40 ημέρες μετά τον θάνατό της [βίντεο]
• Κορονοϊός: Το μπρελόκ που ήρθε για να μείνει – Δείτε τη νέα μορφή του πιστοποιητικού εμβολιασμού [βίντεο]
• Κοζάνη: Ο παπάς που έγινε viral και αποστομώνει τους αρνητές – «Ο κάθε γελαδάρης έγινε λοιμωξιολόγος, όρσε» [βίντεο]
• Σίκινος: Παλληκάρι ο καπετάνιος, έδεσε στο λιμάνι παρά τα 8 μποφόρ – Το βίντεο που… κόβει την ανάσα

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr