Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Οι τουρκικές και τουρκοκυπριακές κινήσεις είναι λεκτικά θρασύτατες, απύθμενα εριστικές και προκλητικές, ενώ η Αγκυρα πέραν του Αφγανιστάν, της Υπερκαυκασίας και της Λιβύης δεν σταμάτησε το τελευταίο τρίμηνο να στοχοποιεί την Κύπρο με επίκεντρο το να αλλάζει το καθεστώς στα Βαρώσια, ενώ τις τελευταίες ημέρες «παίζει με τις αντοχές» της χώρας μας με έμφαση την παρουσία των αλιευτικών στόλων της (οπλοποιημένη με ακταιωρούς). Παράλληλα τεστάρει τις αντιδράσεις μας ειδικά στη θαλάσσια ζώνη του μνημονίου Σάρατζ-Ερντογάν της 29ης Νοεμβρίου 2019 και δεδομένου ότι η κατάσταση στο εσωτερικό της Λιβύης χειροτερεύει καθημερινά.

1 Μπορεί στο Αιγαίο η Τουρκία από το1995 να έχει εκδώσει CASUS BELLI σε ό,τι αφορά την τυχόν εκ μέρους μας νόμιμη ενέργεια της επέκτασης χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, αλλά -ας μιλήσουμε ξεκάθαρα- η Τουρκία έχει ακόμα ένα CASUS BΕLLI στη… φαρέτρα της το οποίο δεν έχει δημοσιοποιήσει και που αφορά στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Κρήτης-Καστελλόριζου και Κύπρου, που με τα μηνύματα που έχει στείλει αποκλείει την οποιαδήποτε περίπτωση επαφής των ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου.

Σύμφωνα με αποκλειστικές μου πληροφορίες των τελευταίων χρόνων από Τούρκους διπλωμάτες και αξιωματικούς του ναυτικού σε διεθνή ναυτικά συμπόσια, δεν πρόκειται να αφήσουν την οποιαδήποτε οριοθέτηση των δύο ΑΟΖ και θα απαντήσουν πολεμικά. Σταθερά εκτιμούν -όπως μου έλεγαν σε ναυτικό συμπόσιο στην Αττάλεια (πριν από τέσσερα χρόνια)- ότι το Καστελλόριζο είναι για αυτούς «γκρίζα περιοχή» και ότι σε κάποια φάση θα βρεθεί η «χρυσή τομή» με την Αίγυπτο. Και από τότε ανέφεραν ότι δεν υπάρχει πρακτική και φιλοσοφία τμηματικής οριοθέτησης. Ή όλα ή τίποτα ήταν η τοποθέτηση του τότε αρχηγού των ναυτικών δυνάμεων ναυάρχου Μποστάνογλου.

Οι επαφές της Τουρκίας με το Κάιρο κρύβουν πολλά, ενώ το ιδιότυπο και οξύμωρο τουρκολιβυκό μνημόνιο που σχεδίαζαν στο Ακσάζ και στην Αττάλεια από το 2017 οι τώρα απόστρατοι ναύαρχοι Γιαϊγτζί και Γκουρντενίζ, είναι το «προεόρτιο» που στέλνει το μήνυμα «μην τολμήσετε». Και ο Νίκος Αναστασιάδης σίγουρα το γνωρίζει… Μόνο αν διαβάσεις τις μελέτες των ναυτικών τους σχολών και του Πανεπιστημίου Εθνικής Αμυνας θα αντιληφθείς την «αιτία πολέμου», αν οριοθετήσεις ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου. Οι προκλήσεις Τατάρ, οι κινήσεις στα Βαρώσια, η βήμα βήμα κατασκευή ναυτικής βάσης στο Μπογάζι και όχι μόνο είναι συμπληρωματικά του κρυμμένου CASUS BELLI.

2 Σταδιακά εισερχόμαστε στη φάση της ενεργοποίησης του τουρκολιβυκού μνημονίου και αυτό γιατί αν χειροτερεύσει και άλλο η κατάσταση στη Λιβύη, είναι έτοιμοι να προχωρήσουν σε περεταίρω ναυτικές προκλήσεις. Με τις επικρατούσες συνθήκες δεν πρόκειται η Αγκυρα να αποχωρήσει ομαλά από τη Λιβύη. Γνωρίζει ότι οι Δυτικοί την έχουν ανάγκη για άλλα περιφερειακά μέτωπα, για αυτό και παραμένουν εκεί. Είναι πολύ δύσκολο ομαλά να σχηματιστεί μία παλλιβυκή κυβέρνηση. Οι Τούρκοι επί σχεδόν δύο χρόνια έχουν «τουρκοποιήσει» βασικούς τομείς στην Τριπολιτάνα. Εχουν εκπαιδεύσει δικούς τους σε αρκετές πόλεις της δυτικής Λιβύης, ενώ αν τα πράγματα φθάσουν στο απροχώρητο, είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν πραξικόπημα. Ο αντιστράτηγος Μοχάμεντ Χαντάντ είναι ο εκλεκτός τους. Σε Αλ Χομς και Μισράτα έχουν πανέτοιμους τους δικούς τους για ανάληψη δράσης. Προς το παρόν, υποστηρίζουν τη μεταβατική κυβέρνηση Ντμπέιμπα γιατί τους συμφέρει. Πληροφορίες μου από διάφορες πηγές στην Τρίπολη μου μεταφέρουν την εικόνα χώρας που αδυνατεί πλήρως να αντεπεξέλθει σε πολλά εσωτερικά, συνταγματικά, διασυνοριακά, εμπορικά, ενεργειακά και άλλα θέματα. Αρα η Ελλάδα θα πρέπει να παρακολουθεί πολύ βαθιά τη Λιβύη.

Η περίπτωση του γαλλικού ερευνητικού πλοίου στην περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου, βάσει πληροφοριών μου, αναλύεται στον ναύσταθμο του Ακσάζ και γίνονται εκτιμήσεις επί των επόμενων βημάτων. Προς στιγμήν, έχουν εκλάβει τις αντιδράσεις μας ως… νωχελικές και η αποστολή πολεμικών πλοίων τους κοντά στο ερευνητικό σκάφος δείχνει πολλά σημεία. Η Αγκυρα οπλοποιεί τον συγκεκριμένο θαλάσσιο χώρο και με τη στρατιωτικοποίησή του στέλνει μηνύματα σε Ελλάδα και Λίβυους πολιτικούς και άλλους παράγοντες. Από την Ε.Ε. στην περίπτωση της Λιβύης μην περιμένουμε τίποτα, αφού οι μεσογειακές χώρες ανησυχούν πολύ από εκδηλώσεις κυμάτων μαζικής μετανάστευσης από Σαχέλ/Υποσαχάρια Αφρική. Επίσης, μην περιμένει κάποιος ότι μία διαφορετικών κομματικών χρωμάτων κυβέρνηση στο Βερολίνο θα προκαλέσει ουσιώδεις αλλαγές στη στάση της Γερμανίας απέναντι στη Λιβύη.

3 Σε ορισμένες πολύ πρόσφατες συναντήσεις θα έπρεπε να δώσουμε μεγαλύτερη σημασία και να επιδιώξουμε να έχουμε καλύτερη πληροφόρηση. Ενδεικτικά αναφέρω τη διμερή συνάντηση ΗΠΑ-Τουρκίας σε επίπεδο Μπλίνκεν–Τσαβούσογλου στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, τη συνάντηση του Ιμπραΐμ Καλίν με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν (όπου μεταξύ άλλων συζητήθηκε η επικρατούσα κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο σε συνάρτηση με το Συριακό), τις πολλές συναντήσεις στο πολυώροφο «Σπίτι της Τουρκίας» στη Νέα Υόρκη, καθώς και τις επαφές που είχε μεταξύ άλλων και για την Ανατολική Μεσόγειο ο αρχηγός των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Μάικ Μίλεϊ με τον Βρετανό ομόλογό του στο Λονδίνο στρατηγό σερ Νικ Κάρτερ, τον Γερμανό γενικό επιθεωρητή στρατού στρατηγό Εμπερχαρντ Ζορν στο Βερολίνο, πριν τελικά μεταβεί στο Ελσίνκι για τη συνάντησή του με τον Ρώσο ομόλογό του Βαλέρι Γκεράσιμοφ.

Με τους δυο πρώτους στην ατζέντα του ο Αμερικανός στρατηγός είχε θέματα Ανατολικής Μεσογείου. Επίσης, το προηγούμενο Σάββατο είχε στην Αθήνα στο πλαίσιο της συνόδου της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ συναφείς συζητήσεις με τους ομολόγους του της Τουρκίας στρατηγό Γιασάρ Γκιουρέλ, της Ιταλίας πτέραρχο Εντσο Βεκιαρέλι και της Ολλανδίας πτέραρχο Ονο Εΐχελσιμ. Με τον Τούρκο Α/ΓΕΕΘΑ συζήτησε λόγω των στενών σχέσεων της Αγκυρας με το Ουζμπεκιστάν και την Κιργιζία την εκ νέου μερική ενεργοποίηση των βάσεων Μάνας στην Κιργιζία και Χανί Χαναμπάντ στο Ουζμπεκιστάν, παρά τις γνωστές ρωσικές αντιδράσεις.

4 Πάντως, μέσα σε μία ιδιαίτερα ομιχλώδη και αρνητική κατάσταση που επικρατεί στην Ανατολική Μεσόγειο στα θετικά εμπίπτει επιτέλους η απόφαση της Εθνικής Φρουράς της Κύπρου να προχωρήσει στον προγραμματισμό σειράς αναγκαίων εξοπλισμών, αφού ο κατοχικός «Αττίλας» υπερτερεί. Ειδικότερα τα εξοπλιστικά προγράμματα είναι:

• Μερική αναπλήρωση των παλαιών συστημάτων αεράμυνας με την αγορά των γαλλικών Mistral νέας γενιάς που έχουν βεληνεκές 8 χλμ. Εκτός των άλλων, επιχειρούν μαζί με το αντιπυραυλικό σύστημα Buk, με βεληνεκές περί τα 40 χιλιόμετρα. Οι Buk αποτελούν τη δεύτερη ζώνη αεράμυνας των S-300, που έχουν «εξοριστεί» στην Κρήτη.
• Προγραμματίζεται η αγορά πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων από τη Σερβία με βεληνεκές περί τα 40 χιλιόμετρα. Οι εν λόγω εκτοξευτές μπορούν να χρησιμοποιούν και έξυπνα βλήματα, όπως ονομάζονται, τύπου ομπρέλας, που στρέφονται σε βάρος αρμάτων στο πεδίο της μάχης.
• Εχουν ήδη αγοραστεί δύο μοίρες αυτοκινούμενων πυροβόλων 155 χιλιοστών τύπου Νόρα. Η Σερβία αποτελεί φθηνή και αξιόπιστη αγορά. Εχουν προκηρυχθεί ήδη προσφορές για την αγορά σύγχρονων πολεμικών ελικοπτέρων. Μέχρι στιγμής στις προσφορές συμμετέχουν γαλλικές και ιταλικές εταιρίες. Δεν αποκλείεται να αγοραστούν ελικόπτερα από τις ευρωπαϊκές αγορές αλλά να προτιμηθούν και πύραυλοι από την ισραηλινή αγορά λόγω αξιοπιστίας αλλά και πολιτικών σκοπιμοτήτων. Ηδη, τα ρωσικά ελικόπτερα Mi-35P έχουν πωληθεί στη Σερβία κατόπιν σύμφωνης γνώμης και της κατασκευάστριας εταιρίας.

Εχει κλείσει συμφωνία με τη Γαλλία για την προμήθεια των σύγχρονων Exocet με βεληνεκές 180 χλμ. κατά τρόπον ώστε να καλύπτεται η Κυπριακή ΑΟΖ. Αναμένεται να παραδοθούν και να είναι σε επιχειρησιακή δυνατότητα έως το 2023. Υπάρχει προγραμματισμός για την επισκευή των ρωσικών αρμάτων τύπου Τ-80. Γενικότερα, το σύνολο των οπλικών συστημάτων της Εθνικής Φρουράς θέλει λόγω γήρατος ανανέωση και επισκευή, που σημαίνει ότι θα πρέπει να αυξηθεί ο προϋπολογισμός για την άμυνα προκειμένου να αισθάνεται ο πολίτης μεγαλύτερη ασφάλεια λόγω της συνεχώς αυξανόμενης τουρκικής απειλής.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις