Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του υπογράφοντος, δεν ήταν διόλου τυχαία η παρέμβαση -σχεδόν δύο ώρες πριν από την έναρξη των συζητήσεων- του Νορβηγού γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλντεμπεργκ, που ουσιαστικά έστειλε μήνυμα προς τους 27 «να μην αδικήσουν την Τουρκία, γιατί ο ρόλος της είναι καθοριστικός για τα δυτικά συμφέροντα και για την ανάσχεση της ρωσικής αποσταθεροποιητικής επιρροής». Και επειδή στη σύνοδο δεν ήταν το θέμα η ενεργοποίηση του εξελιγμένης τεχνολογίας ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400, αλλά τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου, οι πανίσχυροι διατλαντικοί κύκλοι δεν επιθυμούσαν με τίποτα να προκληθεί η Αγκυρα, αλλά απλώς το θέμα των κυρώσεων να μετατοπιστεί σε αποκλειστικά αμερικανο-τουρκική βάση. Σε δύο παρεμβάσεις της η πρέσβειρα των ΗΠΑ στην έδρα της Συμμαχίας, Κέι Μπέιλι Χάτσισον, το έθεσε ξεκάθαρα, ενώ δύο ημέρες πριν από τη σύνοδο της Ε.Ε. προέβη σε λεκτική «επίθεση» στην Αγκυρα αναφορικά με την ενεργοποίηση προ εβδομάδων των πυραύλων στο πεδίο βολής Σινώπης στη Μαύρη Θάλασσα, αδιαφορώντας για την Ανατολική Μεσόγειο.

Πριν από τη σύνοδο της Ε.Ε. στελέχη της απερχόμενης κυβέρνησης Τραμπ, και ειδικότερα ο ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο και ο εκτελών χρέη υπουργού Αμυνας Κρις Μίλερ, ως και ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας Ρόμπερτ Ο’ Μπράιεν (προτού μεταβεί στο Ισραήλ), είχαν επικοινωνήσει διεξοδικά με τον γ.γ./ΝΑΤΟ κυρίως για το θέμα των ρωσοτουρκικών εξοπλιστικών ζητημάτων, αφήνοντας εκτός τα αεροναυτικά ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου. Κι αυτό γιατί η Αγκυρα, σχετικά με τα ζητήματα της περιοχής μας, είχε προειδοποιήσει απειλητικά το ΝΑΤΟ ότι «αν η Ε.Ε. προχωρήσει σε κυρώσεις για μείζονα θέματα κυριαρχίας στην ευρύτερη περιοχή μας, η Τουρκία είναι έτοιμη να προκαλέσει πολύ βαθιά κρίση μέσα στο ΝΑΤΟ και σε άλλους πολυμερείς συνασπισμούς», που θα μπορούσε να αρχίσει με κλείσιμο στρατηγικών εγκαταστάσεων της Ατλαντικής Συμμαχίας σε τουρκικό έδαφος, και να έφθανε μέχρι πιο ακραίες καταστάσεις που θα έθεταν την Αγκυρα ίσως και εκτός Συμμαχίας!» (γίνεται λόγος για 10 επιλογές).

Οι γνώστες των προειδοποιήσεων των Τούρκων ήταν, πέραν του γ.γ. (που είχε ενημερώσει ανάλογα), οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία, καθώς και ο υπαρχηγός των συμμαχικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ, Βρετανός στρατηγός Τιμ Ράτφορντ (με μάχιμη προϋπηρεσία σε Αφγανιστάν), που είναι από τη θέση του υπεύθυνος για τις στρατιωτικές σχέσεις ΝΑΤΟ – Ε.Ε. Ο Βρετανός στρατηγός επικοινώνησε με τον επικεφαλής της Στρατιωτικής Επιτροπής της Ε.Ε., Ιταλό στρατηγό Κλαούντιο Γκρατσιάνο, ενώ μερικές ώρες πριν από την έναρξη της συνόδου ο Στόλντεμπεργκ είχε συνεχείς τηλεφωνικές και άλλες επαφές (μέσω τηλεδιάσκεψης) με την Ανγκελα Μέρκελ, τον αρμόδιο επίτροπο για την εξωτερική πολιτική και ασφάλεια της Ε.Ε., Ισπανό Ζοζέπ Μπορέλ, ως και με υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας των ανωτέρω κρατών, για να «αποτραπούν» οι όποιες σκληρές θέσεις κατά της Τουρκίας.

Την ίδια στιγμή, όλοι οι μόνιμοι πρέσβεις των ανωτέρω χωρών στο Βορειοατλαντικό Συμβούλιο ήταν σε συνεχή επικοινωνία με τους αντίστοιχους πρέσβεις στην Ε.Ε., οι οποίοι ενημέρωναν συνεχώς τους δικούς τους στο Συμβούλιο Κορυφής της Ε.Ε. Το στρατιωτικό επιτελείο της Ε.Ε. δεν ήθελε κυρώσεις στην Τουρκία (διαβαθμισμένη ενημέρωση σε Μπορέλ), ενώ σχετικά με ενδεχόμενες τουρκικές αντιδράσεις υπήρχε διαρκής επικοινωνία με το στρατηγείο των χερσαίων δυνάμεων του ΝΑΤΟ στη Σμύρνη, που είχε μεταφέρει «πληροφορίες» για την «ευρύτερη στάση» της Αγκυρας.

Επίσης, και η Γαλλία «σίγησε», γιατί, πέραν των υπαρχόντων διμερών ζητημάτων που έχουν προκύψει για ορισμένα θέματα (εξαιρώ την περίπτωση της αγοράς των Rafale), ο μεν Μακρόν «δεν ήταν σκληρός και απαιτητικός», ενώ ο ΥΠΕΞ Λε Ντριάν είχε συνομιλήσει πριν από δύο ημέρες τηλεφωνικά, αρκετά θερμά, με τον Τσαβούσογλου. Μάλιστα, σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες το γαλλικό «δίδυμο» έλεγε «να αναμένουμε την έλευση των Μπάιντεν – Μπλίνκεν για να υπάρξει μια διατλαντική σύγκλιση στα θέματα που αφορούν την Τουρκία».

Η αμερικανική επιρροή ήταν καθοριστική, γιατί οι ΗΠΑ θέτουν και θα θέσουν την Αγκυρα προ των ευθυνών της, με βασικό σημείο αναφοράς το ρωσικό σύστημα διευρυμένης αεράμυνας, αφού η νέα κυβέρνηση Μπάιντεν – Χάρις θα είναι πολύ δυναμική στα ζητήματα των αναφερόμενων σε άρθρο του επόμενου ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μπλίνκεν ως «διατλαντικών ζεύξεων», και ως εκ τούτου θα προηγούνται ζητήματα που σχετίζονται με την απαράδεκτη στρατιωτική σχέση Αγκυρας – Μόσχας.

Τσαβούσογλου: «Εμείς αλλάζουμε τη ρότα στην Ανατολική Μεσόγειο»

Ο Τσαβούσογλου, μιλώντας στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση αναφορικά με τις εξελίξεις τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο, υποστήριξε πως «λυγίζουν τα χέρια όσων κινούνται ενάντια στα συμφέροντα της Τουρκίας». Πρόσθεσε ότι η χώρα του είναι πλέον «παγκόσμιος παίκτης στη διεθνή σκηνή, απαιτώντας το σεβασμό όλων».

Συγκεκριμένα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ είπε: «Κανείς δεν μπορεί να πετύχει τίποτα λυγίζοντας το χέρι της Τουρκίας. Ισα ίσα, εμείς αλλάζουμε τη ρότα στην Ανατολική Μεσόγειο, εμείς λυγίζουμε τα χέρια που κινούνται εναντίον μας».

Στη συνέχεια, με υπεροπτικό ύφος, υποστήριξε: «Σήμερα, εάν χωρίς την Τουρκία ή παρά την Τουρκία δεν μπορούν να γίνουν βήματα στα θέματα της Συρίας, της Λιβύης, της Ανατολικής Μεσογείου, του Καυκάσου, του Αφγανιστάν και του Ιράκ, αυτό οφείλεται στην ενεργή εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, δεν περιμένουμε από όλους να μας αγαπήσουν, αλλά περιμένουμε να σεβαστούν τα δικαιώματα της Τουρκίας. Η Τουρκία είναι πλέον παγκόσμιος παίκτης, όλοι θα μάθουν να τον σέβονται».

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου