Η νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα που διασυνδέει όλα τα Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Νοσοκομεία σε μία κοινή βάση δεδομένων για τα χειρουργεία ψηφίστηκε στις αρχές Οκτωβρίου από την Ολομέλεια της Βουλής και, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του υπουργού Υγείας, αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του χρόνου.
Αν και η πρόκληση των διαχρονικών ελλείψεων προσωπικού χειρουργείων -και κυρίως αναισθησιολόγων- απειλεί την επιτυχία του εγχειρήματος, η μείωση του χρόνου αναμονής για επεμβάσεις ασθενών στον δημόσιο τομέα είναι ένα στοίχημα που δηλώνει αποφασισμένος να κερδίσει ο κ. Χρυσοχοΐδης.
Για την κάλυψη των κενών ιατρικού προσωπικού χειρουργείων (χειρουργοί, αναισθησιολόγοι κ.ά.), θα αξιοποιηθούν γιατροί από τις 850 μόνιμες προσλήψεις που έχουν ήδη προκηρυχθεί. Ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αποκλείεται να ενταχθούν στο ΕΣΥ και ιδιώτες γιατροί με τρίμηνες συμβάσεις, οι οποίοι θα απασχοληθούν ως γιατροί μερικής απασχόλησης.
Από το 2016
Ο υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, υπεύθυνος για την υλοποίηση της ηλεκτρονικής λίστας, έχει συστήσει οκταμελή Ομάδα Εργασίας, με συντονιστή τον νομικό σύμβουλο του ιδιαίτερου γραφείου του, Κωνσταντίνο Βλαχογιάννη.
Εργο της επιτροπής είναι η υποστήριξη των προκαταρκτικών δράσεων για να τεθεί σε λειτουργία η Ενιαία Λίστα Χειρουργείου και η εκκαθάριση που πρέπει να προηγηθεί πριν από την ψηφιοποίησή της. Για το έργο αυτό, από τα μέσα Οκτωβρίου δόθηκε διορία δύο μηνών στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) και τις Διοικήσεις των νοσοκομείων.
Πρόκειται για χειρόγραφες λίστες, οι οποίες δεν έχουν εκκαθαριστεί από το 2016. Περιέχουν δε διπλοεγγραφές και περιστατικά σε «αναμονή» για επέμβαση 4 ή ακόμη και 5 χρόνια. Ο τεράστιος αριθμός των ασθενών που βρίσκεται στις λίστες αυτές είναι ψευδής, καθώς οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς έχουν εξυπηρετηθεί σε άλλα νοσοκομεία -δημόσια ή ιδιωτικά- ή κάποιοι από αυτούς ενδέχεται να μη βρίσκονται καν στη ζωή.
Ο Γεώργιος Ζωγράφος, δ/ντής Γ’ Χειρουργικής Κλινικής του Γ.Ν. «Γ. Γεννηματάς» και πρόεδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας, υποστηρίζει μιλώντας στον «Ε.Τ.» της Κυριακής πως ο αριθμός αυτός είναι άγνωστος:
«Ο ακριβής αριθμός μπορεί να προσδιοριστεί μόνο κατά προσέγγιση. Η λίστα γιγαντώθηκε μετά τον κορονοϊό και είναι ανακριβής, γιατί υπήρχε μια διαχρονική αδυναμία εξεύρεσης διοικητικών υπαλλήλων που θα μπορούσαν να καταγράφουν και να ανανεώνουν τις ανάγκες για χειρουργείο. Το ότι θα εμπλακεί τώρα η ΗΔΙΚΑ στη λίστα αυτό είναι σημαντικό, γιατί θα υπάρχει καταγεγραμμένη κατάσταση που θα αναδείξει το όλο πρόβλημα».
Η έλλειψη οργάνωσης και αξιολόγησης των περιστατικών πλέον τελειώνει, διαβεβαιώνουν οι αρμόδιοι, με τη διαδικασία εκκαθάρισης που θα ολοκληρωθεί σε περίπου 20-25 μέρες από σήμερα. «Θα έχουμε την πλήρη εικόνα, έτσι ώστε να μπορούμε να παρέμβουμε για να μειωθεί η αναμονή στις υπάρχουσες λίστες», δήλωσε ο Μάριος Θεμιστοκλέους.
Ο «πιλότος»
Οι λίστες αναμονής γιγαντώθηκαν την περίοδο της πανδημίας, καθώς στις χειρουργικές αίθουσες στεγάστηκαν κλίνες ΜΕΘ για τη νοσηλεία σοβαρών περιστατικών Covid-19. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, ωστόσο, η μη έγκαιρη εξυπηρέτησή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ελλείψεις προσωπικού και κυρίως αναισθησιολόγων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το Βενιζέλειο Γενικό Νοσοκομείο Κρήτης, το οποίο από τις αρχές φθινοπώρου λειτουργεί με δύο χειρουργικές κλίνες, με αποτέλεσμα τα χειρουργεία να έχουν μειωθεί κατά 80%. Η έλλειψη γιατρών και η μη έγκαιρη παρέμβαση του διοικητή του νοσοκομείου για να δοθεί λύση οδήγησαν στην αντικατάστασή του, από τον υπουργό Υγείας, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη.
Από την 1η Νοεμβρίου, ωστόσο, η κατάσταση στα χειρουργεία ομαλοποιήθηκε με τη fast track πρόσληψη 10 ατόμων στα χειρουργεία, η oποία έθεσε σε λειτουργία 4+1 χειρουργικές τράπεζες. Το επιτυχημένο «πείραμα» του Βενιζέλειου Νοσοκομείου με την άμεση παρέμβαση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη έδειξε πως οι προσλήψεις προσωπικού από τον ιδιωτικό τομέα με συμβάσεις ορισμένου χρόνου θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη λειτουργία των χειρουργείων.
Δεν υπάρχουν λίστες αναμονής στα ογκολογικά περιστατικά
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας, κ. Ζωγράφος, διευκρινίζει ότι όταν μιλάμε για λίστες, υπάρχει ένας σαφής διαχωρισμός. Από τη μία, είναι η λίστα αναμονής που αφορά τα χειρουργεία των ογκολογικών ασθενών, δηλαδή τις περιπτώσεις των καρκίνων, ενώ το άλλο είδος επεμβάσεων είναι οι καλοήθεις παθήσεις. «Οσον αφορά στην πρώτη κατηγορία ασθενών που είναι πολύ σημαντική, στα περισσότερα νοσοκομεία η λίστα αυτή εξυπηρετείται. Δεν υπάρχει ουσιαστικά αναμονή για ασθενείς με καρκίνο. Αυτοί οι ασθενείς χειρουργούνται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα και χειρουργούνται ως επείγοντα», τονίζει ο γιατρός και εξηγεί πως το πρόβλημα εντοπίζεται στους ασθενείς που επιθυμούν να πάρουν σειρά για να χειρουργηθούν για καλοήθεις παθήσεις.
«Στη δική μας ειδικότητα αυτά τα χειρουργεία συνήθως είναι η χολολιθίαση, οι κήλες κοιλιακού τοιχώματος και οι καλοήθεις παθήσεις του θυρεοειδούς και των παραθυρεοειδών αδένων. Σε αυτές τις ομάδες των ασθενών υπάρχει πρόβλημα αναμονής μεγάλο. Και η οποία αναμονή σε διάφορα νοσοκομεία μπορεί να φτάσει και τον έναν χρόνο. Αυτό, βέβαια, είναι ένα πρόβλημα διαχρονικό και όχι μόνο στο δικό μας σύστημα Υγείας, αλλά και σε όλα τα ευρωπαϊκά συστήματα Υγείας».
Παρόμοια προβλήματα με τις λίστες αναμονής χειρουργείων αντιμετωπίζουν η Βρετανία, η Γαλλία, η Ισπανία και οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης, σημειώνει ο πρόεδρος της ΕΧΕ.
Τι θα καταφέρει η Ενιαία Ηλεκτρονική Λίστα Χειρουργείων
Η νέα Ενιαία Ηλεκτρονική Λίστα θα ελέγχεται κεντρικά από το υπουργείο Υγείας. Θα καταρτιστεί μέσω συστήματος αρχειοθέτησης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, στο οποίο οι ειδικευμένοι γιατροί των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) των Τακτικών Εξωτερικών Ιατρείων και των Μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας θα αξιολογούν και θα καταχωρίζουν με ιατρική τεκμηρίωση τη σοβαρότητα της νόσου και την αναγκαιότητα του ασθενούς να υποβληθεί σε τακτική χειρουργική επέμβαση.
Από τη λίστα αναμονής θα εξαιρούνται τα επείγοντα περιστατικά, ωστόσο και τα τακτικά, αλλά και τα έκτακτα χειρουργεία θα δηλώνονται υποχρεωτικά στο σύστημα, ώστε να υπάρχει διαφάνεια.
Στο ίδιο ψηφιακό περιβάλλον θα καταχωρίζεται η εκτίμηση του γιατρού για τον δυνατό χρόνο αναμονής με κριτήριο την ασφάλεια για την υγεία του ασθενούς. Ο ίδιος ο ασθενής θα ενημερώνεται άμεσα ότι έχει ενταχθεί στην Ενιαία Λίστα Χειρουργείων, αλλά και για την ημερομηνία της επέμβασής του.
«Διαφάνεια στις λίστες αναμονής»
Η διαδικασία ελαχιστοποιεί την πιθανότητα «παραβίασης» της λίστας και «γρηγορόσημου», δηλαδή το να προηγείται στο χειρουργείο αυτός που έχει τη δυνατότητα να «πληρώσει». Για την ακόμη μεγαλύτερη διαφάνεια, μάλιστα, το υπουργείο Υγείας επεξεργάζεται να δοθεί η δυνατότητα στον πολίτη να έχει πρόσβαση στις λίστες αναμονής για χειρουργείο ανά νοσοκομείο, ώστε να συμμετέχει ενεργά στην επιλογή της θεραπείας του.
Μιλώντας πρόσφατα από το βήμα του Economist, o υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, σημείωσε ότι βρίσκεται στα… σκαριά μια νέα ψηφιακή υπηρεσία, η οποία αναμένεται να τεθεί άμεσα σε λειτουργία -ίσως και σε δύο μήνες από σήμερα- μέσω της οποίας ο πολίτης θα δύναται να ελέγχει τις αναμονές ανά νοσοκομείο και να καταλήγει στην καλύτερη γι’ αυτόν επιλογή για επέμβαση, σε συνεργασία με τον γιατρό του.
Δήλωση υπ. Υγείας, Μ. Χρυσοχοΐδη, στον «Ε.Τ.» της Κυριακής
«Επιχειρήσαμε μια μεγάλη τομή με τη δημιουργία της ηλεκτρονικής λίστας των χειρουργείων, η οποία έχει ήδη υπερψηφιστεί από τη Βουλή, με γνώμονα πάντα την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών του ΕΣΥ προς τους συμπολίτες μας. Οι ασθενείς αποτελούν τον κεντρικό πυλώνα του συστήματος και κύριος στόχος μας είναι να διευκολύνονται, ώστε να μην αντικρίσουμε ξανά φαινόμενα πολύμηνης αναμονής για απλά χειρουργεία, που δεν αξίζουν στους συμπολίτες μας.
Με την ηλεκτρονική λίστα των χειρουργείων, στοχεύουμε να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για το πόσα άτομα περιμένουν για να γίνει η επέμβασή τους, χωρίς την παραμικρή επιπλέον οικονομική επιβάρυνση. Επιπλέον, τόσο η ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής λίστας όσο και η διασύνδεση των χειρουργείων θα οδηγήσουν στην αναβάθμιση της πρόσβασης και της ποιότητας της περίθαλψης.
Το χρονοδιάγραμμά μας δείχνει πως έως το τέλος του χρόνου θα έχει τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα, ούτως ώστε, μόλις έχουμε καθαρή εικόνα για το πόσοι ασθενείς βρίσκονται στην αναμονή στο σύνολο των υγειονομικών δομών, να πάρουν σειρά και να ολοκληρωθούν άμεσα οι επεμβάσεις τους. Για εμάς, έχει σημασία ο εκάστοτε ασθενής να έχει πρόσβαση στις υπηρεσίες εκείνες που ανταποκρίνονται στο πρόβλημά του και είναι σε θέση να οδηγήσουν στην αποτελεσματική θεραπεία του».
Ελλείψεις προσωπικού στα δημόσια νοσοκομεία
Ενδεικτική λίστα με ελλείψεις προσωπικού στα νοσοκομεία, σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ).
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»: Λειτουργούν 13-14 αίθουσες από τις 17. Οριακή κάλυψη αναισθησιολόγων, τραυματιοφορέων και νοσηλευτικού προσωπικού. Τα χειρουργεία λειτουργούν σε καινούργιο κτίριο.
«ΑΤΤΙΚΟΝ»: Υπάρχουν 14 αίθουσες χειρουργείων και λειτουργούν οι 7, λόγω έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού. Κτιριακά προβλήματα δεν υπάρχουν.
«ΘΡΙΑΣΙΟ»: Από τις 13 αίθουσες χειρουργείων λειτουργούν οι 6, λόγω έλλειψης αναισθησιολόγων, νοσηλευτών και τραυματιοφορέων. Οι κτιριακές υποδομές είναι σχετικά καινούργιες και δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα.
«ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ»: 3 χειρουργικές αίθουσες υπάρχουν και γίνονται μόνο τα οφθαλμολογικά περιστατικά γιατί δεν υπάρχουν αναισθησιολόγοι. Δεν εφημερεύει η χειρουργική κλινική από τον Ιούνιο του 2021.
ΠΑΙΔΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ»: Είναι ανεπτυγμένες 7 χειρουργικές αίθουσες και λειτουργούν οι 3, λόγω έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού.
ΠΑΙΔΩΝ «Π. & ΑΓΛ. ΚΥΡΙΑΚΟΥ»: Μεγάλη αναμονή στα χειρουργεία. Από τα 8 χειρουργικά τραπέζια λειτουργούν μόνο τα 3. Το κτίριο είναι σε πρόγραμμα ανακαίνισης.
«ΜΕΤΑΞΑ»: Υπάρχουν 6 αίθουσες χειρουργείων και λειτουργούν οι 4, λόγω έλλειψης κυρίως αναισθησιολόγων και νοσηλευτικού προσωπικού.
Ροή Ειδήσεων 
