Η πλατεία Αριστοτέλους και ο άξονας της, ο οποίος εκτείνεται από την οδό Μητροπόλεως έως την Εγνατία, έχουν ταυτιστεί με την πόλη και καθημερινά τη διασχίζουν δεκάδες χιλιάδες πολίτες. Όμως, χρήζουν άμεσα… ρεκτιφιέ, το οποίο (αν όλα πάνε καλά) θα αρχίσει σε περίπου έναν χρόνο… Έστω και ολίγο διαφορετικό από τον αρχικό σχεδιασμό…
Πριν από 18 χρόνια (!) ο τότε δήμαρχος Βασίλης Παπαγεωργόπουλος, είχε προγραμματίσει τη ριζική ανάπλαση της πλατείας, η οποία προέβλεπε –μεταξύ άλλων- την κατασκευή μεγάλου και επιβλητικού σιντριβανιού. Οι φορείς αντέδρασαν και σχεδόν όλοι τους είχαν ένα… όραμα για την ανάπλαση της πλατείας, το οποίο επιχείρησαν να το επιβάλουν στον δήμο! Ούτε τα αρχιτεκτονικά σχέδια που είχαν δει το φως της δημοσιότητας στάθηκαν ικανά να κατευνάσουν τις αντιδράσεις. Έτσι, ένα πρωινό, ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος ανακοίνωσε την απόφασή του να «παγώσει» το project, την υλοποίηση του οποίου μετέφερε στο… απώτερο μέλλον και η πλατεία έμεινε στο ίδιο χάλι για πολλά χρόνια.
Η διαδικασία επανεκκινήθηκε από τη διοίκηση του Κωνσταντίνου Ζέρβα, η οποία προκήρυξε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την ανάπλαση του μνημειακού άξονα της Αριστοτέλους. Ολοκληρώθηκε με την κατάθεση 13 συμμετοχών, ενώ η κριτική επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα την απονομή τριών βραβείων και τριών ισόποσων εξαγορών.
Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε στην ομάδα μελέτης των αρχιτεκτόνων Αριάδνης Μοζάνη και Παρασκευής Φάνου με συνεργάτες τους: Γρηγόρη Βουτουφιανάκη – Πετρόπουλο, Θεοδοσία Ευδωρη Παναγιωτοπούλου και Γιώργο Ρέτσο. Η πρόταση τους επιχειρεί να αναδείξει την οδό Αριστοτέλους ως την κεντρική αρτηρία προβολής της σύγχρονης μητροπολιτικής ζωής και εικόνας της πόλης αλλά κι ως περιοχή διασύνδεσης με τη νεότερη ιστορία της. Μέσα από μια καθαρή οργάνωση χαράξεων και υλικών της νέας δαπεδόστρωσης, η Αριστοτέλους μετασχηματίζεται σε άξονα περιπάτου μητροπολιτικού χαρακτήρα με το σύνολο της κεντρικής ζώνης να αποδίδεται στους πεζούς. Ίχνη του παλαιού ιστού της πόλης, πριν την πυρκαγιά του 1917, ενσωματώνονται στον σχεδιασμό ως «νήματα μνήμης», που προβάλλονται στο έδαφος διακριτικά.
Με μια σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση δημιουργείται μια νέα ιδιαίτερη ταυτότητα στις δύο πλατείες που οριοθετούν τη διασύνδεση της περιοχής μελέτης με την πόλη και τη θάλασσα:
- Η νέα Πλατεία Αριστοτέλους μετασχηματίζεται σε «καθρέπτη της πόλης», που ανακλά διαφορετικές εκδοχές της ανάλογα με την εποχή, την ώρα και τις δράσεις που υποδέχεται. Ένα ελαφρά υποβαθμισμένο κεντρικό τμήμα, που επισημαίνεται με διαφορετική δαπεδόστρωση, δύναται να πάρει διαφορετικές μορφές. Παραμένοντας στεγνό εξασφαλίζει τη βασική λειτουργία της πλατείας ως «σκηνής» πρόσφορης για εκδηλώσεις κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, ενώ σημειακοί εκτοξευτήρες νερού μπορούν να τη μετασχηματίσουν, δημιουργώντας ένα σύννεφο τεχνητού δροσισμού και παιχνιδιού κατά τους θερμούς μήνες ή ένα λεπτό φιλμ νερού που λειτουργεί ως ανακλαστική επιφάνεια, διπλασιάζοντας τα είδωλα των κτιρίων.
- Από την πλευρά της οδού Εγνατίας η νέα πλατεία προτείνεται ως «το δωμάτιο με φοίνικες», όπου υψίκορμοι φοίνικες σε αυστηρό γεωμετρικό κάναβο προσφέρουν μια φυσική οροφή σκίασης και ανεμπόδιστη θέα προς τον άξονα της Αριστοτέλους, τη θάλασσα και τον Όλυμπο. Μια ενιαία βατή επιφάνεια από πατημένο χώμα και χαμηλές φυτεύσεις με καθιστικά εξασφαλίζουν την ομαλή μετάβαση από την όχληση της Εγνατίας στο πεζοδρομημένο τμήμα της πόλης. Το άγαλμα του Αριστοτέλη προτείνεται να μεταφερθεί αξονικά μπροστά από το άλσος, βλέποντας προς τη θάλασσα.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου προχώρησαν σε συνεργασία με τους μελετητές που πήραν το πρώτο βραβείο, στην οριστική μελέτη. Σύμφωνα με πληροφορίες, από αυτήν απουσιάζουν οι υψίκορμοι φοίνικες, οι οποίοι θα αντικατασταθούν με δέντρα που συναντώνται στην ελληνική φύση. Επίσης, θα αλλάξουν και τα στέγαστρα που θα τοποθετηθούν κατά μήκος των αξόνων στην πλατεία Αριστοτέλους για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Στο μεταξύ, η διοίκηση του δήμου Θεσσαλονίκης «άλλαξε χέρια» και πέρασε στον Στέλιο Αγγελούδη. Σύμφωνα με τον δήμο Θεσσαλονίκης, οι εργασίες ανάπλασης μπορούν να αρχίσουν σε ένα χρόνο από σήμερα καθώς η οριστική μελέτη βρίσκεται στην Εφορεία Νεότερων Μνημείων και στη συνέχεια πρέπει να σταλεί στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων στην Αθήνα. Μέχρι την έγκριση των παραπάνω υπηρεσιών θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί η μελέτη εφαρμογής και τα τεύχη δημοπράτησης και να γίνει η προκήρυξη του διαγωνισμού για την ανάδειξη του εργολάβου που θα υλοποιήσει το έργο.
Ειδήσεις σήμερα
Αγγελική Νικολούλη: Δύσκολες ώρες για την παρουσιάστρια – «Καλό σου ταξίδι»
Eurovision 2024: Ποια τραγουδίστρια θα ανακοινώσει το 12αρι της ελληνικής επιτροπής; [Βίντεο]
Σεφερλής – Λαμπάτος: Η πρώτη τηλεοπτική συνάντηση μετά τις δικαστικές διαμάχες [Βίντεο]