Το θρυλικό πολυκατάστημα, που βρίσκεται στο τετράγωνο των οδών Πατησίων και Βερανζέρου και των πεζόδρομων Σατωβριάνδου και Δώρου, ξεκίνησε από το μικρό «περίπτερο Μινιόν» του Γιάννη Γεωργακά το 1934 και εξελίχθηκε στο «ελληνικό Harrods», όπως το αποκάλεσαν αργότερα. Τότε ο 6ος όροφος άνοιγε για το κοινό μόνο την περίοδο των γιορτών και εκεί τα γλυκίσματα, οι Αϊ-Βασίληδες, οι τηλεοπτικές οθόνες -πρωτοπορία για την εποχή- και οι προσφορές αποτελούσαν από μόνα τους λόγο για να βρεθεί κανείς στην Αθήνα.

Ηταν το μέρος που έθρεψε όλα τα παιδικά όνειρα των παλιών Αθηναίων και ικανοποίησε τις υψηλές καταναλωτικές ανάγκες ενός κοινού που δεν γνώριζε μέχρι τότε την ύπαρξη πολυκαταστημάτων.

Εμπρησμός

Ομως, τα ξημερώματα της 19ης Δεκεμβρίου του 1980, ένας εμπρησμός θα αποτελέσει το εφαλτήριο για την πτώση του ιστορικού ονόματος. Τρεις ώρες μετά τα μεσάνυχτα εκείνης της Παρασκευής, ακούγονται εκρήξεις και τα πολυκαταστήματα «Μινιόν» και «Κατράντζος» τυλίγονται στις φλόγες, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, όπως περιέγραψαν αυτόπτες μάρτυρες.

Τότε στο «Μινιόν» απασχολούνταν 1.000 υπάλληλοι, ενώ ο πελάτης μπορούσε να επιλέξει μεταξύ 120.000 διαφορετικών κωδικών προϊόντων. Τρεις ημέρες αργότερα, στάλθηκε σε εφημερίδες προκήρυξη της νεοεμφανιζόμενης οργάνωσης «Οκτώβρης ’80», που αναλάμβανε την ευθύνη για τον εμπρησμό. Μια οργάνωση που, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής εκείνης που επικαλούνται αστυνομικές πηγές, δημιουργήθηκε από τη διάσπαση του ΕΛΑ.

Η εμπρηστική επίθεση έγινε σε μίμηση παρόμοιων εμπρηστικών επιθέσεων τον Δεκέμβριο του 1978 και του 1979 σε εμπορικά στο Παρίσι, όπου την ευθύνη είχε αναλάβει η οργάνωση «Μαύρα Τριαντάφυλλα για την Μπουρζουαζία».

Ο εμπρησμός μέσα από το βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη

«Ηταν τρεις και κάτι πριν από το χάραμα της 19ης Δεκεμβρίου του 1980, όταν το τηλεφώνημα από την “Επαγρύπνηση” του κόμματος με έκανε να πεταχτώ στην ταράτσα, στην κορυφή της Νικοσθένους. Πάνω από το άλσος του Παγκρατίου. Μια πύρινη ρομφαία έσκιζε τα μαύρα σύννεφα κάπου στην Ομόνοια. “Θα ξυπνήσεις τον Χαρίλαο; Nα πατήσω τον συναγερμό για έκτακτη κατάσταση;”. “Οχι ακόμα, θα σε πάρω σε λίγο”.

Ο Γιάννης Γεωργακάς, ο αυτοδημιούργητος περιπτεράς, ο ιδιοκτήτης του “Μινιόν”, αυτός που αντιπροσωπεύει το νέο “Greek Dream” μια κέρινη μάσκα, ένας βασιλιάς Ληρ σε απόγνωση, ουρλιάζει στον επικεφαλής των πυροσβεστών: “Δέκα τόνοι πετρελαίου στα υπόγεια. Θα καεί η Αθήνα!”», είναι η χαρακτηριστική περιγραφή της πυρπόλησης του «Μινιόν» από μια τρομοκρατική ομάδα, τα χαρακτηριστικά και τους πρωταγωνιστές της οποίας διερευνά βασιζόμενος σε δική του έρευνα, πάντα με μυθιστορηματικό τρόπο, ο Μίμης Ανδρουλάκης στο βιβλίο του με τίτλο «Μαύρο φως» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πατάκη».

Μυθοπλασία και έρευνα

Ο συγγραφέας, μέσω της μυθοπλασίας αλλά και της προσωπικής έρευνας, προσπαθεί να ρίξει φως στον άλυτο γρίφο της τρομοκρατικής οργάνωσης που ανέλαβε την ευθύνη για τον εμπρησμό, σκιαγραφώντας τα χαρακτηριστικά των ασύλληπτων μέχρι σήμερα μελών της, με κεντρικότερο αυτό του πρωταγωνιστή. Για το συγκεκριμένο πρόσωπο ο Μίμης Ανδρουλάκης αναφέρει στο βιβλίο του ότι ένας γνωστός του, που τον ονομάζει Αλεξ Μποτίν (ή Αλέξανδρο Μποτίνο), συνάντησε τον «σύμβουλο τέχνης» Τόνι Μάρτιν (ή Αντώνης Μαρτίνος) στο Αμβούργο, στη διάρκεια μιας δίκης με πολιτικό ενδιαφέρον. Κι εκεί ο «Τόνι Μάρτιν» που εμφανίζεται να κατάγεται από την Aμφισσα, να έχει επαφές με περιφερειακές αντιστασιακές ομάδες στη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών και υπηρέτησε στο Αστυνομικό Τμήμα της Ομόνοιας, του ομολόγησε ότι αυτός ήταν ο εμπρηστής του «Μινιόν» τον Δεκέμβριο του 1980. Χωρίς να εξηγεί με σαφήνεια τον λόγο. Με τον Μίμη Ανδρουλάκη να τον χαρακτηρίζει στο βιβλίο του «εκδικητής, τόσο παράλογος, τόσο αληθινός».

Ο εμπρηστής του «Μινιόν» εμφανίζεται στο μυθιστόρημα να υπηρέτησε και στα γραφεία της Ιντερπόλ στη Γαλλία, ενώ αποχωρώντας από την Αστυνομία ασχολείται, όπως μνημονεύεται, μέχρι σήμερα με τη διακίνηση και την εκτίμηση της γνησιότητας έργων τέχνης. Με τον κ. Ανδρουλάκη να αναφέρει ότι πέρα από τη μυθοπλασία, οι πρωταγωνιστές και οι ισχυρισμοί τους είναι υπαρκτοί. Ενώ συνδέοντας τη δράση των πρωταγωνιστών του βιβλίου με την πυρπόληση του «Μινιόν», ο ίδιος επισημαίνει ότι «οι δράστες προκάλεσαν, ακούσια ή εκούσια, με πιθανότερο το δεύτερο, τον αφελληνισμό των πολυκαταστημάτων λιανικής, που συμπαρέσυρε στο κλείσιμο τις βιοτεχνίες-προμηθευτές τους και ενίσχυσε τις τάσεις αποβιομηχάνισης».

Πολύτιμα στοιχεία

Το τέλος του «Μινιόν» ήρθε, επομένως, πολύ άδοξα, όπως και αυτό της ελληνικής εκβιομηχάνισης. Ακόμα και αν ο Γιάννης Γεωργακάς, ο άνθρωπος που αντιπροσώπευε το νέο «Greek Dream» ως πρώην υπάλληλος μπακάλικου, σερβιτόρος και… τσιλιαδόρος ενός παπατζή, για τον οποίο οι εργαζόμενοι είχαν μόνο καλά να πουν, προσπάθησε όσο μπορούσε, δεν κατάφερε να αναστήσει το «Μινιόν». Με τον μοναδικό τρόπο που έχει πάντα να εμπλέκει τα πραγματικά στοιχεία με φανταστικά περιστατικά και τη μυθοπλασία, ο Μίμης Ανδρουλάκης μέσα από τους δύο πρωταγωνιστές του όχι μόνο φέρνει στο φως στοιχεία για την πυρπόληση του «Μινιόν», αλλά και πολύτιμες αναφορές για τον τρόπο δράσης της σύγχρονης μαφίας, με την οποία συνδέονται όχι μόνο κορυφαίοι αγοραστές έργων τέχνης, παράνομα δίκτυα και διάφοροι μεγαλοπαράγοντες, αλλά και επενδυτικοί οργανισμοί και τράπεζες.

Ο κατήφορος μέχρι το λουκέτο και η αναγέννηση

Μετά την καταστροφή ο ιδιοκτήτης του «Μινιόν», Γιάννης Γεωργακάς, ξεκινά έναν αγώνα δρόμου για να ξαναφτιάξει το πολυκατάστημά του. Πολιορκεί τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Ράλλη για να εγκρίνει δάνειο ώστε να ξαναφτιαχτεί το «Μινιόν». Παίρνει το πρώτο, ύψους 70 εκατ. δραχμών.

Στην επόμενη κυβέρνηση, ο Γεωργακάς πολιορκεί τον Ανδρέα Παπανδρέου για να τον βοηθήσει για τα δάνεια. Παίρνει άλλο ένα, ύψους 100 εκατ. δραχμών. Το πολυκατάστημα ξανανοίγει, όμως δεν θα ξαναβρεί ποτέ την παλιά του αίγλη. Υπό το βάρος του ανταγωνισμού, των χρεών και των δανείων, το 1983 θα κρατικοποιηθεί. Χωρίς να ξαναπαρουσιάσει κέρδη έως το 1990, το 1991 ο Γεωργακάς θα το ξαναπάρει στα χέρια του, συνεπικουρούμενος από ομάδα επιχειρηματιών. Το «Μινιόν» θα αντέξει μόνο επτά χρόνια ακόμα, καθώς το 1998 θα κατεβάσει οριστικά ρολά. Μέχρι το 2018 το «Μινιόν» προσπάθησαν να αναγεννήσουν οι Σάμι Φάις και η οικογένεια Κουτσολιούτσου χωρίς αποτέλεσμα μέχρι που στον διαγωνισμό του 2021 πέρασε στα χέρια της Dimand με προσφορά που ξεπέρασε τα 25 εκατ. ευρώ (το ποσό δηλαδή στο οποίο είχε υπολογιστεί η αξία του κτιρίου το 2019).

Φωταγώγηση

Το βράδυ της περασμένης Τρίτης το επιβλητικό κτίριο φωταγωγήθηκε. Το νέο «Μινιόν» ετοιμάζεται να αποκτήσει το 2024 μια δεύτερη ζωή, με στόχο να λειτουργήσει ως καταλύτης για τη μεταμόρφωση της περιοχής πέριξ της Ομόνοιας.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, το νέο «Μινιόν» θα διαθέτει διαμερίσματα, γραφεία, εμπορικά καταστήματα, χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας. Σε ό,τι αφορά τα σπίτια, η εταιρία Dimand έχει εξασφαλίσει οικοδομική άδεια, βάσει της οποίας στο κτίριο Α του συγκροτήματος του «Μινιόν», έκτασης 4.500 τ.μ., προβλέπεται να κατασκευαστούν 30 – 40 διαμερίσματα υψηλών προδιαγραφών έκτασης από 60 έως 125 τ.μ., επιπλωμένα. Αλλά και 5 μεζονέτες σύγχρονων προδιαγραφών, επίσης. Στο συγκρότημα θα αναπτυχθούν, επίσης, 6.500 τ.μ. γραφείων, 6.500 τ.μ. εμπορικών καταστημάτων, αλλά και 1.000 τ.μ. χώρων εστίασης και ψυχαγωγίας, δηλαδή εστιατόρια, καφέ, μπαρ κ.λπ.