Γράφει ο ΤΑΣΟΣ Κ. ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΙΔΗΣ, δημοσιογράφος, συγγραφέας
Ο θεσμός της αφής της Oλυμπιακής Φλόγας μπορεί να καθιερώθηκε το 1936 στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου, οι καταβολές του όμως βρίσκονται στην Αρχαία Ελλάδα. Σύμφωνα με την παράδοση, ο βασιλιάς της Ηλιδος, Ιφιτος, μαζί με τους βασιλείς της Σπάρτης, Λυκούργο, και της Πίσας, Κλεοσθένη, στις αρχές του 8ου π.Χ. αιώνα, καθιέρωσαν κοινή λατρεία παραπλεύρως του ναού του Δία στην Ολυμπία, τελώντας ταυτόχρονα ανά τετραετία αθλητικούς αγώνες.
Οπως αναφέρει ο Πλούταρχος, η εκδήλωση αυτή είχε ως στόχο, κατά τη διάρκεια των Αγώνων αυτών, να καθιερωθεί η Ολυμπιακή Εκεχειρία και να επιβάλλεται, όσο διαρκούν, η ειρήνη. Ζητούσαν μάλιστα από τον Δία να χαρίσει ειρήνη σε όλους τους λαούς και να στεφανώσει τους νικητές του ιερού αγώνα.
Τότε, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, στην Αρχαία Ολυμπία γινόταν η αφή της Ολυμπιακής Φλόγας με τη μορφή θρησκευτικής τελετής. Η αφή γινόταν από τον ιερέα και ο αθλητής που παρελάμβανε τη δάδα την παρέδιδε στον επόμενο, για να φτάσει στο βωμό άσβεστη, όσο διαρκούσαν οι Αγώνες.
Το 1936, το ναζιστικό καθεστώς, στο πλαίσιο της προσπάθειας να οργανώσει με μεγαλοπρέπεια τους Ολυμπιακούς του Βερολίνου και να προπαγανδίσει τις ιδέες του Χίτλερ, αναβίωσε την αφή της Ολυμπιακής Φλόγας μετά από 27 αιώνες.
Μία πανέξυπνη και ταλαντούχα σκηνοθέτις, αγαπημένη του Χίτλερ, η ηλικίας 32 ετών Λένι Ρίφενσταλ, που πέθανε το 2002 σε ηλικία 102 ετών, αναλαμβάνει την οργάνωση της αφής στην Αρχαία Ολυμπία. Σε ειδική τελετή, η χορογράφος-ιέρεια Κούλα Πράτσικα αναπέμπει τις ικεσίες στον Δία:
«Ω Δία, άρχων του παντός και των πάντων, οδηγέ, εις εσέ ω Ζευ, αναπέμπω την ικεσίαν ταύτην ως αρχήν των ύμνων μου…».
Η φλόγα εκδηλώθηκε με κοίλο κάτοπτρο από τις ακτίνες του ήλιου στον ιερό χώρο της Ολυμπίας στις 20 Ιουλίου 1936 και παραδόθηκε από την ιέρεια στον πρώτο λαμπαδηδρόμο Κώστα Κανδύλη. Η Ρίφενσταλ, με μια μεγάλη ομάδα τεχνικών και οπερατέρ κινηματογραφεί την αφή και τη διαδρομή από την Αρχαία Ολυμπία έως το κατάμεστο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου.
Η Φλόγα, με έναν δρομέα ανά χιλιόμετρο, πέρασε από τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Αυστρία και την Τσεχοσλοβακία και έφτασε στο Βερολίνο την 1η Αυγούστου, μετά από έντεκα ημέρες. Ο Γερμανός πρωταθλητής Φριτζ Σίλγκεν τη μεταφέρει για να ανάψει το βωμό, προκαλώντας συγκίνηση στις δεκάδες χιλιάδες των θεατών, ενώ οι φιλαρμονικές παιάνιζαν τον Ολυμπιακό Υμνο…
Τραγική ειρωνεία: Πέντε χρόνια μετά, οι Γερμανοί που πήραν το φως του Ολυμπισμού και της ειρήνης από την Αρχαία Ολυμπία, εισέρχονται τώρα με τα όπλα ως κατακτητές στην Ελλάδα. Και η τραγική σύμπτωση: Εκείνος που θα σηκώσει τη σβάστικα στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης είναι ο σύζυγος της Λένι Ρίφενσταλ, λοχαγός των καταδρομών Πίτερ Γιάκομπι.
Επρεπε να περάσουν 12 χρόνια για να ξαναγίνει η τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας. Μεσολάβησε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, που ματαίωσε τους Ολυμπιακούς του 1940 και 1944.
Ετσι φτάσαμε στο καλοκαίρι του 1948, όπου στην Αρχαία Ολυμπία αρχίζουν οι τελετές αφής. Τη χώρα όμως μαστίζει εμφύλιος πόλεμος. Η πρωθιέρια Μαρία Αγγελακοπούλου, μαζί της και η Αλέκα Κατσέλη, λόγω της κατάστασης, δεν μπορεί να φτάσει εκεί. Γύρω από τους λόφους της Αρχαίας Ολυμπίας, με εντολή του πρωθυπουργού, Θεμιστοκλή Σοφούλη, ακροβολίζεται ένα σύνταγμα Πεζικού και λαμβάνει μέτρα για να γίνει απρόσκοπτα η τελετή της αφής. Λίγο μετά η Φλόγα θα μεταφερθεί με πλοίο στο Λονδίνο.
Η Ολυμπιακή Φλόγα ταξίδεψε στις τέσσερις από τις πέντε ηπείρους, πλην της Αφρικής. Στην Ευρώπη ταξίδεψε δύο φορές στο Λονδίνο και από μία φορά στη Ρώμη, στο Ελσίνκι, στο Βερολίνο, στο Μόναχο, στη Μόσχα, στη Βαρκελώνη και στην Αθήνα. Στην Αμερική ταξίδεψε στο Λος Αντζελες, στο Μεξικό, στο Μόντρεαλ, στην Ατλάντα και στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Στην Αυστραλία ταξίδεψε στη Μελβούρνη και στο Σύδνεϊ, στην Ασία στο Τόκιο, στη Σεούλ και στο Πεκίνο, ενώ δύο φορές, λόγω πολέμου, ματαιώθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και δεν υπήρξε αφή της Ολυμπιακής Φλόγας, το 1940 για το Τόκιο και το 1944 για το Λονδίνο.
ΘΕΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ Η ΕΛΛΑΔΑ
Από την πρώτη αφή της Ολυμπιακής Φλόγας πριν από 84 χρόνια, ακολούθησαν άλλες 16 και φτάσαμε στη σημερινή 18η. Θα ακολουθήσουν στο μέλλον ακόμα περισσότερες, με έντονη την ελληνική σφραγίδα που αποτυπώνεται στο τρίπτυχο: Ολυμπιακοί Αγώνες, Ολυμπιακή Φλόγα, Ολυμπιακός Υμνος. Γι’ αυτό η Ελλάδα, η κοιτίδα του Ολυμπισμού, η χώρα που διαχέει το φως του πολιτισμού, η διαρκής λαμπηδόνα, θα πρέπει να μείνει εσαεί ο θεματοφύλακας της Ολυμπιακής Ιδέας, με την οποία θα φωτίζει, θα εμπνέει και θα καθοδηγεί τον κόσμο στην ειρήνη και τον πολιτισμό.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου τη Κυριακής
Ειδήσεις σήμερα
ΕΦΚΑ: Ρύθμιση χρεών με δόση μικρότερη από την εισφορά [πίνακες]
Κοκορέτσι και αρνί στη σούβλα – Όλα τα μυστικά για το ψήσιμο από τον Πέτρο Συρίγο
Τέλη κυκλοφορίας: Από σήμερα 1η Μαίου ξεκινά η πληρωμή με τον μήνα – Πώς υπολογίζεται
Πάσχα: 9 θαυματουργά μυστικά για να φτιάξεις την πιο τέλεια μαγειρίτσα φέτος την Ανάσταση
Πολ Όστερ: Πέθανε ο διάσημος Αμερικανός συγγραφέας σε ηλικία 77 ετών
Ψυχοκόρες: Η Μάγια κάνει την Βασιλική δουλικό – Μαθαίνει πως ο άντρας της την κερατώνει μαζί της