Οι περισσότερες αιτήσεις είναι για σύνταξη λόγω γήρατος και ακολουθούν οι συντάξεις αναπηρίας και λόγω θανάτου.
Τα στοιχεία του συστήματος «ΑΤΛΑΣ» που δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» για τη ροή εξόδου των ασφαλισμένων προς τη σύνταξη είναι ανησυχητικά, αν λάβει κανείς υπόψη ότι η χρονιά με τις λιγότερες αιτήσεις ήταν το 2017, με 142.061 νέες συνταξιοδοτήσεις, ενώ στις αναλογιστικές μελέτες για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, η πρόβλεψη είναι για 80.000 με 100.000 νέους συνταξιούχους κάθε χρόνο.
Το ρεκόρ της 7ετίας 2017-2023 ως προς τις συνταξιοδοτήσεις ήταν το 2021 με 212.151 αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Σημειώνεται ότι στον ασφαλιστικό νόμο 3863/2010 προβλέφθηκε ο δείκτης που πιστοποιεί τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, σύμφωνα με τον οποίον η ετήσια αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών από το 2009, που είναι το έτος βάσης, ως το 2070 δεν πρέπει να ξεπερνά το 2,5% του ΑΕΠ. Μέχρι στιγμής η βιωσιμότητα είναι εντός στόχου, πλην όμως σε αυτή την εξέλιξη δεν συνέβαλε η ανακοπή των συνταξιοδοτήσεων, αλλά η μείωση των συντάξεων στη 12ετή επιτήρηση των Μνημονίων και η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των νέων συντάξεων με μικρότερα ποσά με το νόμο 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου).
Με το ξεπάγωμα των αυξήσεων όμως και σε συνδυασμό με τις αθρόες συνταξιοδοτήσεις, το μίγμα στις συνταξιοδοτικές δαπάνες γίνεται εκρηκτικό και δεν αποκλείεται να χρειαστούν πρόσθετες παρεμβάσεις αν η ροή εξόδου δεν ανακοπεί από την αυτόματη αύξηση που θα έρθει στα όρια ηλικίας (κατά 6 μήνες ως 1 έτος) μετά το 2027, που θα ισχύσει η σύνδεση των ορίων ηλικίας με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής των ατόμων άνω των 65 ετών.
Ο λόγος που αυξάνονται οι συνταξιοδοτήσεις είναι γιατί οι παλαιοί ασφαλισμένοι -πριν το 1992- μπήκαν στην εργασία στην ίδια ηλικία και αποχωρούν μαζικά συμπληρώνοντας ταυτόχρονα και όλοι μαζί τα όρια ηλικίας και τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης. Οσο μειώνονται οι παλαιοί αυξάνονται οι ροές των νέων ασφαλισμένων -μετά το 1993- καθώς και σε αυτή την κατηγορία τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα ωριμάζουν ταυτόχρονα για πολλούς ασφαλισμένους.
Προς νέο ρεκόρ οδεύουν οι συνταξιοδοτήσεις και για το 2024, αν κρίνει κανείς από τις 35.451 αιτήσεις που υποβλήθηκαν ήδη στο πρώτο δίμηνο και αποτελούν ρεκόρ από το 2017. Αν οι αιτήσεις συνεχιστούν με τον ίδιο ρυθμό, τους επόμενους μήνες μπορεί να ξεπεράσουν και τις 200.000 σε ετήσια βάση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης «ΑΤΛΑΣ», οι αιτήσεις του πρώτου διμήνου του 2024 είναι οι περισσότερες που έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια.
Ενδεικτικά:
Συντάξεις: Σε ποιους καταργείται η ΕΑΣ, σε ποιους μειώνεται και σε ποιους μένει ίδια [πίνακες]
*Το πρώτο δίμηνο του 2017 είχαν υποβληθεί 26.556 αιτήσεις συνταξιοδότησης
*Το πρώτο δίμηνο του 2018 είχαν υποβληθεί 27.598 αιτήσεις συνταξιοδότησης
*Το πρώτο δίμηνο του 2019 είχαν υποβληθεί 27.375 αιτήσεις συνταξιοδότησης
*Το πρώτο δίμηνο του 2020 είχαν υποβληθεί 35.154 αιτήσεις συνταξιοδότησης
*Το πρώτο δίμηνο του 2021 είχαν υποβληθεί 30.278 αιτήσεις συνταξιοδότησης
*Το πρώτο δίμηνο του 2022 είχαν υποβληθεί 35.158 αιτήσεις συνταξιοδότησης
*Το πρώτο δίμηνο του 2023 είχαν υποβληθεί 29.470 αιτήσεις συνταξιοδότησης
*Το πρώτο δίμηνο του 2024 υποβλήθηκαν 35.451 αιτήσεις συνταξιοδότησης
Το κύμα φυγής των ασφαλισμένων προς τη σύνταξη θα συνεχιστεί ως και το 2040, καθώς θα αποχωρεί η γενιά των σημερινών 55άρηδων και 50άρηδων. Η κορύφωση της εξόδου φαίνεται να είναι στο έτος 2035.
Η αύξηση των συνταξιοδοτήσεων αυξάνει και τις εκκρεμείς συντάξεις;
Με βάση τα στοιχεία συμβαίνει το αντίθετο. Οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις συνεχίζουν να μειώνονται καθώς στο τέλος Φεβρουαρίου 2024 είχαν υποχωρήσει στις 22.294 από 22.890 τον Ιανουάριο και 23.050 που ήταν τον Δεκέμβριο.
Αντίθετα, σχεδόν διπλάσιες από τις κύριες είναι οι εν αναμονή επικουρικές συντάξεις (περίπου 38.000 με 40.000 είναι στη λίστα των ληξιπρόθεσμων). Στις επικουρικές, η αναμονή μπορεί να φτάνει στα τρία ή και τέσσερα χρόνια. Σημειώνεται ότι πρώτα βγαίνει η κύρια και μετά η επικουρική, οπότε, αν μείνει πίσω η κύρια, θα καθυστερήσει πιο πολύ η επικοιυρική.
Αιτήσεις συνταξιοδότησης 2017-2024
Ετος/μήνες | Ιανουάριος | Φεβρουάριος | Σύνολο διμήνου | Σύνολο έτους |
2017 | 12.028 | 14.528 | 26.556 | 142.061 |
2018 | 12.022 | 15.576 | 27.598 | 155.649 |
2019 | 13.564 | 13.811 | 27.375 | 170.111 |
2020 | 19.567 | 15.587 | 35.154 | 175.705 |
2021 | 15.433 | 14.845 | 30.278 | 212.151 |
2022 | 15.923 | 19.235 | 35.158 | 211.133 |
2023 | 14.433 | 15.037 | 29.470 | 190.368 |
2024 | 17.542 | 17.909 | 35.451 | 35.451 (α’ δίμηνο) |
Σύνολο αιτήσεων συνταξιοδότησης από 2017 ως και Φεβρουάριο 2024 | 1.292.629 |
Από το ένθετο ΑΣΦΑΛΙΣΗ και ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ που κυκλοφορεί κάθε Δευτέρα με τον Ελεύθερο Τύπο