Οπως εξηγεί στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, μέσω της ρύθμισης θα θεσπίζεται για πρώτη φορά πλαίσιο για τη διαδικασία παρέμβασης, αποκατάστασης και επανάχρησής τους.

«Το θεσμικό πλαίσιο θα προβλέπει τη διαχείριση για την προστασία αν είναι διατηρητέο, την άρση επικινδυνότητας αν τίθεται θέμα κινδύνου, αλλά και την αξιοποίηση γενικότερα κτισμάτων που είναι εγκαταλελειμμένα-παραμελημένα», τονίζει και προσθέτει πως «μέσω του θεσμικού πλαισίου θα προτεραιοποιήσουμε τα ακίνητα και με χρηματοδοτήσεις, όπως το ΕΣΠΑ, θα προχωρήσουμε σε επεμβάσεις».

Για να είναι, ωστόσο, όλα αυτά εφικτά, θα πρέπει να είναι σαφές τι υπάρχει, πού και ποια είναι η ιστορία του κάθε ακινήτου. Το μητρώο, που θα γίνει, θα είναι σε επίπεδο δήμου και, όπως διευκρινίζει ο υφυπουργός, «θέλουμε να κάνουμε την κατανομή στον χώρο με στόχο να μπορούμε πάνω σε έναν χάρτη κλικάροντας να βλέπουμε όλη την πληροφορία του ακινήτου, δηλαδή πού είναι, τι έχει κ.λπ.».

Στόχος είναι να δημιουργηθούν κανόνες και να καθοριστεί η διαδικασία παρέμβασης για την αποκατάσταση και την επανάχρηση ολόκληρων κτιρίων ή τμημάτων κτισμάτων προκειμένου να αποφευχθεί ή να αρθεί ο κίνδυνος για τη δημόσια Υγεία και την ασφάλεια που προκαλείται από τα εγκαταλελειμμένα κτίσματα. Το υπουργείο φιλοδοξεί ότι η ρύθμιση θα αναβαθμίσει συνολικά τις περιοχές που διαθέτουν πλήθος τέτοιων κτιρίων, ενώ παράλληλα θα προστατευθεί και ένας μεγάλος αριθμός κτισμάτων τα οποία είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα ή μνημεία και οι ιδιοκτήτες τους αδυνατούν να προχωρήσουν σε εργασίες αποκατάστασης εξαιτίας του υψηλού κόστους.

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο θα προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα παρέμβασης για την αποκατάσταση και την επανάχρηση των εγκαταλελειμμένων κτισμάτων ή τμημάτων κτισμάτων που εντοπίζονται σε φορέα διαχείρισης -υπό ειδικώς οριζόμενες προϋποθέσεις- σεβόμενοι το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις την αδυναμία ή την απουσία ενδιαφέροντος αποκατάστασης από πλευράς των ιδιοκτητών. Εκτιμάται, πάντως, ότι ο εντοπισμός των ιδιοκτητών σε πολλές περιπτώσεις δεν θα είναι εύκολος, δεδομένου ότι μία από τις βασικές αιτίες εγκατάλειψης κτιρίων, εκτός του αυξημένου κόστους αποκατάστασής τους, είναι και η πολυϊδιοκτησία.

Σε πρώτη φάση, λοιπόν, θα δημιουργηθεί το μητρώο εγκαταλελειμμένων ακινήτων σε κάθε δήμο, μέσω του οποίου θα καλούνται να τα δηλώσουν, ώστε το ΥΠΕΝ να έχει γνώση τι συμβαίνει ανά περιοχή. Αφού το υπουργείο θα έχει όλη την πληροφορία, θα κατηγοριοποιεί τα ακίνητα και με βάση την επικινδυνότητα και άλλες παραμέτρους θα μπορούν να προχωρήσουν οι επεμβάσεις, είτε μέσω των ενδιαφερόμενων επενδυτών είτε από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες που θα έχουν πια έναν «μπούσουλα» για να αποκαταστήσουν τα ακίνητά τους με χρηματοδοτικά εργαλεία.

«ΠΡΩΤΙΑ» ΑΘΗΝΑΣ με 2.863 ετοιμόρροπα κτίρια

Τα εγκαταλελειμμένα κτίρια από τους ειδικούς έχουν χαρακτηριστεί ως εν δυνάμει βόμβες, αφού κατά το παρελθόν είχαν σημειωθεί περιστατικά κατάρρευσης, προκαλώντας, μάλιστα, και ανθρώπινες απώλειες, όπως στη Σάμο το 2020, όπου δύο παιδιά έχασαν τη ζωή τους έπειτα από κατάρρευση τοίχου παλαιού κτίσματος από σεισμό 6,7 ρίχτερ.

Οπως ανέφερε ο κ. Ταγαράς στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, ακριβή στοιχεία για τα εγκαταλελειμμένα κτίσματα δεν υπάρχουν, ωστόσο παλαιότερες καταγραφές δείχνουν ότι μόνο στην Αθήνα είναι 2.863 ετοιμόρροπα κτίρια, με την πρωτεύουσα να κατέχει τη θλιβερή πρωτιά. Μεταξύ των περιοχών είναι η Ομόνοια, τα Εξάρχεια, του Ψυρρή, το Μοναστηράκι, τα Πετράλωνα κ.λπ., γειτονιές οι οποίες έχουν αυξημένη κίνηση, κατοικίες και χώρους εστίασης.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με παλαιότερα στοιχεία που είχαν παραχωρήσει οι δήμοι στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο αριθμός των ετοιμόρροπων κτιρίων ανέρχεται σε 9.342. Τα περισσότερα ετοιμόρροπα κτίρια είχε δηλώσει ο Δήμος Αθηναίων 2.863, ενώ ακολουθούν οι Δήμοι Λήμνου με 1.500, Ορεστιάδας με 399, Μυτιλήνης με 285, Τεμπών με 249, Νάξου με 246 και Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου με 233 ετοιμόρροπα κτίρια.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα κτίρια που θα μπορούσαν εν δυνάμει να καταρρεύσουν υπολογίζονται γύρω στις 10.000 σε όλη τη χώρα, ενώ με τις επίσημες καταγραφές (2020) ανέρχονταν στα 9.342, χωρίς όμως να είχαν δηλωθεί από όλους τους δήμους της χώρας. Πρόκειται, κυρίως, για σπίτια που είναι είτε εγκαταλελειμμένα είτε έχουν χαρακτηριστεί από τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού ως διατηρητέα.

Ειδικότερα, στην επικράτεια το ΥΠΕΝ έχει χαρακτηρίσει 10.235 ως διατηρητέα και από αυτά τα 3.140 βρίσκονται στην πρωτεύουσα.

Διατηρητέα

Οσον αφορά στα διατηρητέα, όπως έχει επικοινωνήσει κατά το παρελθόν το ΥΠΕΝ, σκοπός είναι να δοθεί λύση στο πρόβλημα των διατηρητέων κτισμάτων που στέκουν σε κεντρικές γειτονιές της χώρας και η χρόνια εγκατάλειψή τους -για κυρίως οικονομικούς λόγους- από τους ιδιοκτήτες τους έχει οδηγήσει στην απώλεια της αίγλης τους, αλλά και στο ενδεχόμενο κάποια στιγμή να καταρρεύσουν. Το σχέδιο νόμου προβλέπει την αποκατάστασή τους και ανάμεσα στις επεμβάσεις που θα γίνουν περιλαμβάνονται ο καθαρισμός των προσόψεων για την απομάκρυνση των ατμοσφαιρικών ρύπων ή η βαφή με anti graffiti των ιστορικών κτιρίων και η λήψη άμεσων σωστικών μέτρων για το κέλυφος των κτιρίων προκειμένου να αποφευχθεί η μερική ή η ολική κατάρρευσή τους.

Παράλληλα, εξετάζεται να επιδοτούνται εργασίες για την αντικατάσταση του συνόλου του κτιρίου και του εσωτερικού του, ειδικά για την αποκατάσταση ή την ενίσχυση των ξύλινων πατωμάτων, την αποκατάσταση των κλιμάκων, αλλαγές στη διαμερισμάτωση για λειτουργικούς λόγους κ.λπ.