Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, με βάση τα στοιχεία της πρόσφατης απογραφής (2021), το 50% του πληθυσμού της χώρας είναι συγκεντρωμένο στο 4,3% της επικράτειας και το 80% στο 25,2% (το 1951 τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 13,4% και 55,5%). Ταυτόχρονα, το 2021 σε επίπεδο των Δημοτικών Ενοτήτων, 277 από τις 6.138 (δηλ. το μόλις το 4,5% του συνόλου τους) συγκεντρώνουν 80% του πληθυσμού, ενώ 23 από αυτές παρουσιάζουν πυκνότητες άνω των 10.000 ατόμων/τ.χλμ. και 4 που υπερβαίνουν τις 20.000 άτομα/τ.χ. (το 1951, στο αντίστοιχο επίπεδο, 2.179 από τους 5.795 ΟΤΑ -το 37% του συνόλου- συγκέντρωναν το 80% του πληθυσμού και μόλις 8 είχαν πυκνότητες άνω των 10.000 ατόμων/τ.χλμ.).

Οι συγγραφείς του άρθρου (οι καθηγητές Βύρων Κοτζαμάνης και ο Βασίλης Παππάς) δίνουν ακόμη τρία παραδείγματα των δημογραφικών ανισοτήτων: την έντονα διαφοροποιημένη ανάμεσα στις δύο τελευταίες απογραφές μεταβολή του πληθυσμού, τα εξαιρετικά διαφοροποιημένα φυσικά ισοζυγία (λόγος γεννήσεων προς θανάτους) στην προ της επιδημίας περίοδο, καθώς και τις σημαντικές αποκλίσεις των νομών από τον εθνικό μέσο όρο ως προς τη δημογραφική γήρανση.

Οπως αναφέρουν στη μελέτη τους, ενώ ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 3,1% σε εθνικό επίπεδο, οι αποκλίσεις από τον μέσο αυτόν όρο είναι συνταρακτικές, καθώς σε επίπεδο Δημοτικών Ενοτήτων το εύρος των μεταβολών κυμαίνεται από -33% έως +19%.

Σημαντικές ανισότητες καταγράφονται όμως και στη γήρανση του πληθυσμού. Οι ερευνητές, στηριζόμενοι στις εκτιμήσεις της ΕΛ.ΣΤΑΤ. σε επίπεδο νομού για το 2020, διαπιστώνουν ότι, ενώ σε εθνικό επίπεδο το ποσοστό των 65 ετών και άνω ανέρχεται 22,5% και αυτό των 85 ετών και άνω στο 3,6%, εντούτοις, κάτω από τους εθνικούς αυτούς μέσους όρους, υποκρύπτονται και σημαντικές διαφοροποιήσεις: Ενώ σε εθνικό επίπεδο οι 65 και άνω αποτελούν το 22,5%, 10 νομοί «προπορεύονται» έχοντας το 28%, ενώ σε δύο από αυτούς η αναλογία υπερβαίνει ακόμη και το 30%.

Η εξέταση του ειδικού βάρους των 85 ετών και άνω στους 65 ετών και άνω αναδεικνύει κατ’ αυτούς μια άλλη διάσταση, αυτήν της «γήρανσης μέσα στη γήρανση», καθώς αν το 2020 σε εθνικό επίπεδο αντιστοιχούν λίγο λιγότερα από 16 άτομα ηλικίας 85+ σε 100 άτομα ηλικίας 65+, σε 15 νομούς με πληθυσμό που αγγίζει συνολικά το ένα εκατομμύριο το 2020 (το 9% του συνολικού στο 25,5% της επιφάνειας) αντιστοιχούν περισσότερα από 18, σε τέσσερις δε από αυτούς (Λακωνία, Αρκαδία, Φωκίδα και Ευρυτανία) περισσότερα από 20.

Οι τέσσερις αυτοί νομοί έχουν ήδη υπερβεί 30 χρόνια νωρίτερα την αναμενομένη αναλογία σε εθνικό επίπεδο για το 2050, ενώ άλλοι 11 αναμένεται να την ξεπεράσουν πολύ σύντομα.

Τα εν λόγω στοιχεία προκύπτουν από τα συμπεράσματα που αναφέρονται στο 46ο τεύχος της σειράς «Δημογραφικά Νέα», ένα ψηφιακό δελτίο του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Παν. Θεσσαλίας.