Οι εννέα είναι μεταξύ των περισσότερων από 40 ανθρώπων που φέρεται να έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα της αναγκαστικής απομάκρυνσης από τα ελληνικά χωρικά ύδατα ή της επαναφοράς τους στη θάλασσα αφού έφτασαν στα ελληνικά νησιά, σύμφωνα με ανάλυση του BBC.
Η ελληνική ακτοφυλακή είπε στην έρευνά μας ότι απορρίπτει κατηγορηματικά όλες τις κατηγορίες για παράνομες δραστηριότητες.
Το βρετανικό δίκτυο παρουσίασε πλάνα 12 ατόμων να φορτώνονται σε ένα σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής και στη συνέχεια να εγκαταλείπονται σε μια λέμβο, σε έναν πρώην ανώτερο αξιωματικό της ελληνικής ακτοφυλακής. Όταν σηκώθηκε από την καρέκλα του, και με το μικρόφωνό του ακόμα ανοιχτό, είπε ότι ήταν «προφανώς παράνομο» και «ένα διεθνές έγκλημα».
Η ελληνική κυβέρνηση έχει κατηγορηθεί εδώ και καιρό για αναγκαστικές επιστροφές – ωθώντας τους ανθρώπους πίσω προς την Τουρκία, από όπου πέρασαν, κάτι που είναι παράνομο σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Όμως αυτή είναι η πρώτη φορά που το BBC υπολογίζει τον αριθμό των περιστατικών που υποστηρίζουν ότι σημειώθηκαν θάνατοι ως αποτέλεσμα των ενεργειών της ελληνικής ακτοφυλακής.
Τα 15 περιστατικά που ανάλυσε το BBC, – με ημερομηνία Μαΐου 2020-23 – είχαν ως αποτέλεσμα 43 θανάτους. Οι αρχικές πηγές ήταν κυρίως τοπικά μέσα ενημέρωσης, ΜΚΟ και η τουρκική ακτοφυλακή.
Η επαλήθευση τέτοιων λογαριασμών είναι εξαιρετικά δύσκολη – οι μάρτυρες συχνά εξαφανίζονται ή φοβούνται πολύ για να μιλήσουν. Αλλά σε τέσσερις από αυτές τις περιπτώσεις καταφέραμε να επιβεβαιώσουμε τους λογαριασμούς μιλώντας με αυτόπτες μάρτυρες.
Σε πέντε από τα περιστατικά, μετανάστες είπαν ότι πετάχτηκαν απευθείας στη θάλασσα από τις ελληνικές αρχές. Σε τέσσερις από αυτές τις περιπτώσεις εξήγησαν πώς είχαν αποβιβαστεί σε ελληνικά νησιά αλλά κυνηγήθηκαν. Σε πολλά άλλα περιστατικά, μετανάστες είπαν ότι τους είχαν βάλει σε φουσκωτές σχεδίες χωρίς μοτέρ, οι οποίες στη συνέχεια ξεφουσκώθηκαν ή φαινόταν ότι είχαν τρυπηθεί.
Ένας από τους πιο ανατριχιαστικούς απολογισμούς δόθηκε από έναν Καμερουνέζο, ο οποίος λέει ότι κυνηγήθηκε από τις ελληνικές αρχές μετά την απόβαση στο νησί της Σάμου τον Σεπτέμβριο του 2021.
Όπως όλα τα άτομα που πήραμε συνέντευξη, είπε ότι σχεδίαζε να εγγραφεί σε ελληνικό έδαφος ως αιτών άσυλο.
«Μόλις είχαμε αγκυροβολήσει και η αστυνομία ήρθε από πίσω», μας είπε. «Ήταν δύο αστυνομικοί ντυμένοι στα μαύρα και άλλοι τρεις με πολιτικά ρούχα. Ήταν μασκοφόροι, έβλεπες μόνο τα μάτια τους».
Αυτός και άλλοι δύο – ένας άλλος από το Καμερούν και ένας άνδρας από την Ακτή Ελεφαντοστού – μεταφέρθηκαν σε σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής, είπε, όπου τα γεγονότα πήραν τρομακτική τροπή.
«Ξεκίνησαν με τον [άλλο] Καμερουνέζο. Τον πέταξαν στο νερό. Ο άνδρας από την ακτή είπε: «Σώσε με, δεν θέλω να πεθάνω… και τελικά μόνο το χέρι του ήταν πάνω από το νερό και το σώμα του κάτω.
«Σιγά-σιγά το χέρι του γλίστρησε από κάτω και το νερό τον τύλιξε».
Ο συνεντευξιαζόμενος μας λέει ότι οι απαγωγείς του τον χτύπησαν.
“Μπουνιές έπεφταν βροχή στο κεφάλι μου. Ήταν σαν να γρονθοκόπησαν ένα ζώο.” Και μετά λέει ότι τον έσπρωξαν επίσης στο νερό – χωρίς σωσίβιο. Μπόρεσε να κολυμπήσει μέχρι την ακτή, αλλά τα πτώματα των άλλων δύο – Sidy Keita και Didier Martial Kouamou Nana – ανασύρθηκαν στην τουρκική ακτογραμμή.
Οι δικηγόροι του επιζώντος ζητούν από τις ελληνικές αρχές να ανοίξουν υπόθεση διπλής δολοφονίας.
Το Υπουργείο Ναυτιλιακών Υποθέσεων και Νησιωτικής Πολιτικής της Ελλάδας είπε στο BBC ότι το βίντεο διερευνάται επί του παρόντος από την ανεξάρτητη Εθνική Αρχή Διαφάνειας της χώρας.
Μια ερευνήτρια δημοσιογράφος με την οποία μιλήσαμε από το νησί της Σάμου λέει ότι άρχισε να συνομιλεί με ένα μέλος των ελληνικών ειδικών δυνάμεων μέσω της εφαρμογής γνωριμιών Tinder.
Όταν της τηλεφώνησε από αυτό που περιέγραψε ως «πολεμικό πλοίο», η Ρόμι βαν Μπάαρσεν τον ρώτησε περισσότερα για τη δουλειά του – και τι συνέβη όταν οι δυνάμεις του εντόπισαν μια βάρκα με πρόσφυγες.
Απάντησε ότι «τους έδιωξαν πίσω» και είπε ότι τέτοιες εντολές ήταν «από τον υπουργό», προσθέτοντας ότι θα τιμωρηθούν αν δεν σταματούσαν ένα σκάφος.
Η Ελλάδα πάντα αρνιόταν ότι γίνονται οι λεγόμενες «απωθήσεις».
Η Ελλάδα είναι η είσοδος στην Ευρώπη για πολλούς μετανάστες. Πέρυσι, σημειώθηκαν 263.048 θαλάσσιες αφίξεις στην Ευρώπη, με την Ελλάδα να δέχεται 41.561 (16%) από αυτές. Η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με την ΕΕ το 2016 για να σταματήσει τη διέλευση μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα, αλλά είπε το 2020 ότι δεν μπορούσε πλέον να την επιβάλει.
Καταθέσαμε τα ευρήματα της έρευνάς μας στην ελληνική ακτοφυλακή. Απάντησε ότι το προσωπικό του εργάστηκε “ακαταπόνητα με τον μέγιστο επαγγελματισμό, έντονο αίσθημα ευθύνης και σεβασμό για την ανθρώπινη ζωή και τα θεμελιώδη δικαιώματα”, προσθέτοντας ότι “σε πλήρη συμμόρφωση με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας”.
«Να επισημανθεί ότι από το 2015 έως το 2024, η Ελληνική Ακτοφυλακή έχει διασώσει 250.834 πρόσφυγες/μετανάστες σε 6.161 περιστατικά στη θάλασσα. Η άψογη εκτέλεση αυτής της ευγενούς αποστολής έχει αναγνωριστεί θετικά από τη διεθνή κοινότητα».
Η ελληνική ακτοφυλακή έχει στο παρελθόν επικριθεί για το ρόλο της στο μεγαλύτερο ναυάγιο μεταναστών στη Μεσόγειο εδώ και μια δεκαετία. Περισσότεροι από 600 άνθρωποι εκφράζονται φόβοι ότι έχασαν τη ζωή τους μετά τη βύθιση του Adriana στην οριοθετημένη περιοχή διάσωσης της Ελλάδας τον περασμένο Ιούνιο.
Οι Έλληνες αξιωματούχοι επέμειναν ότι το σκάφος δεν αντιμετώπιζε προβλήματα και ήταν με ασφάλεια καθ’ οδόν προς την Ιταλία, και έτσι η ακτοφυλακή δεν επιχείρησε τη διάσωση.
Ειδήσεις σήμερα
Κώστας Σλούκας: Η τρυφερή ανάρτηση του αγκαλιά με τον νεογέννητο γιο του
Λάρισα: Οι φοιτητικές εστίες έχουν γεμίσει με φίδια – Τι καταγγέλλουν οι φοιτητές;
Τροχαίο στην Άρτα: Νεκρός ο οδηγός μηχανής μετά από σύγκρουση σε νησίδα