Δεν έχουν τέλος τα περιστατικά βίας μεταξύ ανηλίκων – Απίστευτες εικόνες από σχολείο στον Άγιο Δημήτριο όπου νεαρές μαθήτριες πιάστηκαν στα χέρια

Άγιος Δημήτριος: Σοκαριστικό βίντεο από άγριο ξυλοδαρμό έξω από σχολείο – Ανήλικοι εκτός ελέγχου

Άγριο ξύλο μεταξύ μαθητριών σε σχολείο στον Άγιο Δημήτριο Αττικής καταγράφεται σε ένα ανατριχιαστικό βίντεο ντοκουμέντο που φέρνει στο φως της δημοσιότητας το OPEN.

Ο καυγάς ξέσπασε μάλιστα για ένα τσιγάρο ενώ αλγεινή εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι οι συμμαθητές των κοριτσιών τραβούν βίντεο από το περιστατικό ξεσπώντας παράλληλα σε γέλια

Ο δικηγόρος της οικογένειας κοριτσιού που τραυματίστηκε, κ. Καντάς, μετέδωσε ότι το ένα κορίτσι που χρειάστηκε ράμματα θα μπορούσε να είχε σοβαρό πρόβλημα στην όραση του αν το χτύπημα ήταν ένα χιλιοστό πιο πάνω.

Βία ανηλίκων: Ο Άγις Γούζαρης, Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής, μιλά στο Eleftherostypos.gr

Βία ανηλίκων: Συνέντευξη από τον Άγι Γούζαρη, Ψυχίατρο – Ψυχοθεραπευτή και Επιστημονικά Υπεύθυνο της “Ψυχικής Φροντίδας ΙΚΕ”

Το φαινόμενο της παραβατικότητας ανηλίκων παρουσιάζει το τελευταίο διάστημα ανησυχητική αύξηση ·ξυλοδαρμοί, συμμορίες, κλοπές και φαινόμενα ακραίου bullying βρίσκονται σε έξαρση ενώ κάθε μέρα 1 ανήλικος πέφτει θύμα ξυλοδαρμού από άλλους μαθητές.

Σκεφτείτε ότι σε μόλις 1 χρόνο η παραβατικότητα ανήλικων παιδιών κάτω των 14 ετών αυξήθηκε κατά ποσοστό 52%, ενώ παράλληλα το 16% των περιστατικών αυτών διαδραματίζεται στο σχολικό προαύλιο.

Η παραβατικότητα ανηλίκων ουσιαστικά συνιστά ένα φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας με αρνητικές συνέπειες τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

Το οικογενειακό περιβάλλον, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι επιρροές από το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον καθώς και το χάσμα γενεών όπου οι μεγάλοι στιγματίζουν τη νεανική συμπεριφορά ως απαράδεκτη και αντικοινωνική και οι νέοι επαναστατούν κι αμφισβητούν την αυθεντία της γενιάς των γονιών τους, είναι κάποιοι από τους παράγοντες που έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση και την έξαρση του φαινομένου.

Θεωρείτε πως πρόκειται για σημείο των καιρών και τι ρόλο έπαιξε σ’ αυτό συσσωρευμένος θυμός και πίεση λόγω π.χ. της οικονομικής κρίσης που προηγήθηκε κλπ;

Στη συγκεκριμένη περίοδο που διανύουμε ο θυμός και η συσσωρευμένη πίεση λόγω της οικονομικής κρίσης διαδραμάτισαν πολύ σημαντικό ρόλο στην έξαρση του φαινομένου, σε συνδυασμό με την «επαναστατική» φύση των εφήβων αλλά και το οικονομικό άγχος που βίωσαν πολλές οικογένειες, το οποίο συνετέλεσε στην αύξηση της παραβατικότητας ανηλίκων, όπου πολλοί από αυτούς διέπραξαν παραβατικές πράξεις ως μία «κραυγή» προς το κατεστημένο ή ως ένα τρόπο ελάφρυνσης των γονιών τους από περιττά έξοδα (π.χ. μικροκλοπές ακόμα και βία στα σχολεία).

Η παραβατικότητα των ανηλίκων συνιστά αδιαμφισβήτητα ένα φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας, το οποίο πρέπει να μας απασχολήσει όλους κυρίως λόγω των συνεπειών που επιφέρει στο κοινωνικό σύνολο, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο

Ο έφηβος  αισθάνεται μοναξιά , ανασφάλεια , συχνά δυσκολεύεται να βρει τα στηρίγματά του και αναζητά στην παρέα των φίλων τους συμμάχους στο ταξίδι της εφηβείας που θα τον καταλάβουν και θα γίνει αποδεκτός . Είναι πιθανό λοιπόν να οδηγηθεί σε συμπεριφορές βίας προκειμένου να αισθανθεί ότι γεμίζει το  συναισθηματικό κενό για να εισπράξει την επιβεβαίωση που έχει τόσο ανάγκη από την παρέα των φίλων, σε αυτό το σημείο η οικογένεια έχει θεμελιώδη ρόλο.

Η αποστασιοποίηση των γονέων από τα παιδιά τους έχει ως αποτέλεσμα να μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ τους και να δημιουργείται ένα  συναισθηματικό κενό το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει έναν  έφηβο ή παιδί  ακόμα και σε παραβατικές συμπεριφορές (σε ακραία περιστατικά)

Επομένως, πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου στην αντιμετώπισή του;

Η οικογένεια είναι ένας πάρα πολύ σημαντικός παράγοντας  διαπαιδαγώγησης και συναισθηματικής συγκρότησης του παιδιού και μετέπειτα του εφήβου καθώς τα ερεθίσματα που λαμβάνει στον μικρόκοσμο της οικογένειας πολλές φορές επηρεάζουν και την συμπεριφορά του σαν μέλος του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου.

Η οικογένεια χρειάζεται να  μεταλαμπαδεύει στο παιδί αξίες και αρετές όπως ο σεβασμός προς τον συνάνθρωπο, η εργατικότητα, η θέσπιση στόχων, η επίλυση των διαφορών με διάλογο και η αποφυγή της βίας. Για αυτό θα πρέπει να υπάρχει ανοιχτός διάλογος και επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας ώστε να αισθάνεται το παιδί ότι μπορεί να συζητήσει και να εκφράσει στον γονέα κάθε προβληματισμό του. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που οι ανήλικοι που συμμετέχουν σε παραβατικές πράξεις προέρχονται από περιβάλλοντα με απουσία ορίων, ενδο- οικογενειακή βία, χρήση ουσιών ή ακόμη και από οικογένειες με παραβατικό παρελθόν, χωρίς όμως αυτό να αποτελεί τον κανόνα.

Το σχολείο διαδραματίζει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Σχολείο και καθηγητές θα πρέπει να συζητούν ανοιχτά για τις επιπτώσεις της παραβατικής συμπεριφοράς, για το πώς μπορεί κάποιος να οδηγηθεί σε τέτοιες ενέργειες και κυρίως να γίνονται παρεμβάσεις με βιωματικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα που θα προάγουν την ελευθερία, τον σεβασμό και τη   συνύπαρξη χωρίς βία έτσι ώστε αυτές οι συμπεριφορές, στη συνέχεια, από τον μικρόκοσμο του σχολείου να μεταφερθούν στον μακρόκοσμο της κοινωνίας.

Όταν το παιδί προέρχεται από οικογένεια δυσλειτουργική με εντάσεις , μειωμένη διαθεσιμότητα των γονέων , δυσκολία στην επικοινωνία , σοβαρά οικονομικά προβλήματα, ή γονείς συναισθηματικά απόντες , ενδεχομένως  να επηρρεαστεί αρνητικά  η ψυχολογία του εφήβου ο οποίος αναζητά  να διαμορφώσει την προσωπική του ταυτότητα.

Επίσης παιδιά με  προβλήματα συμπεριφοράς τα οποία δεν ανιχνεύθηκαν και δεν αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα  καθώς  και η έλλειψη κοινής γραμμής διαπαιδαγώγησης αλλά και σταθερής οριοθέτησης  από τους γονείς μαζί με τα ατομικά χαρακτηριστικά κάθε παιδιού συχνά  συντελούν στην ανάπτυξη της  βίαιης συμπεριφοράς ενός εφήβου.

Η αποστασιοποίηση των παιδιών και η πολύωρη ενασχόληση με την τεχνολογία μπορεί να τα απομονώσει και να τα οδηγήσει σε τέτοια φαινόμενα;

Ένας εξωπραγματικός τρόπο ζωής με “ήρωες-πρότυπα” που ζουν στη χλιδή και το εύκολο κέρδος, τη χρήση και τη διακίνηση ναρκωτικών ουσιών, δίχως κανονική εργασία, με εθισμό στη βία και το σεξ, με «ρομαντικοποίση» της παραβατικότητας και του εύκολου παράνομου χρήματος, είναι κάποια από τα προβαλλόμενα πρότυπα που επηρεάζουν τους νέους και τη μελλοντική συμπεριφορά τους αλλά δεν είναι η καθοριστική αιτία του φαινομένου.

Τα βαθύτερα αίτια για την ανάπτυξη βίαιων συμπεριφορών εστιάζονται στην  οικογένεια. Μέσα από μια επικριτική στάση της οικογένειας τα παιδιά αποκτούν χαμηλή αυτοεκτίμηση αφού δεν εισπράττουν  επιβεβαίωση…Ορισμένα παιδιά και έφηβοι μπορεί να ανεβάζουν βίντεο από επιθέσεις που κάνουν για να εισπράξουν αναγνώριση, να επιδείξουν δυναμισμό και  εξουσία ή να κατακτήσουν δημοτικότητα μέσω των social media, γιατί έτσι τους διαπαιδαγώγησε το οικογενειακό τους περιβάλλον

Σε κάθε περίπτωση η υγιής συναισθηματική εμπλοκή των γονιών στη ζωή του παιδιού τους μπορεί να αποτρέψει το να οδηγηθούν τα παιδιά στην εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς. Οι γονείς  χρειάζεται να διατηρούν  σταθερά ανοιχτή επικοινωνία με τα παιδιά τους , να τα ενισχύουν , να τα ενθαρρύνουν , να δείχνουν σεβασμό στα συναισθήματά τους

Να σκέφτονται ότι αποτελούν  παράδειγμα για εκείνα, καθώς συχνά οι συμπεριφορές των παιδιών αντικατοπτρίζουν τη συμπεριφορά που παρατηρούν στους ενήλικες γύρω τους μέσω της μίμησης

Διαβάζουμε ότι υπάρχουν κόντρες συμμοριών από διαφορετικές γειτονιές Αυτή η πάλη πως συμβάλλει στην έξαρση φαινομένων βίας;

Η σύνδεση των ομάδων αυτών με μία συγκεκριμένη περιοχή είναι ιδιαίτερα έντονη. Όχι μόνο στο επίπεδο δράσης, αλλά κυρίως στο επίπεδο συναισθηματικής ταύτισης και αλληλεγγύης που αναπτύσσεται στις συνειδήσεις των μελών της ομάδας.  Έτσι ενώ οι παραβατικές δράσεις με σκοπό το υλικό κέρδος πραγματοποιούνται κυρίως σε γειτονικές ή πιο απομακρυσμένες περιοχές, οι υπόλοιπες δραστηριότητες πραγματοποιούνται εντός των συνόρων της συνοικίας. Το πάρκο ή η πλατεία λαμβάνουν κατά κάποιο τρόπο τον συναισθηματικό χώρο της οικογενειακής εστίας.

Με τον ίδιο τρόπο που η κοινότητα αντικαθιστά  την οικογενειακή εστία,  η ομάδα αναλαμβάνει  τον συναισθηματικό ρόλο της οικογένειας. Ο ανήλικος θα βρει σε αυτήν τον σεβασμό, την αποδοχή, τη συναισθηματική κάλυψη που δεν λαμβάνει από την οικογένεια του και, πολλές φορές, ακόμα και την οικονομική στήριξη. Ο αρχηγός της συμμορίας αντικαθιστά την πατρική φιγούρα του προστάτη των μελών της οικογένειας/ συμμορίας. Εμπνέει σεβασμό αλλά και φόβο. Το συναίσθημα του «ανήκειν» είναι πολύ σημαντικό για κάθε έφηβο, επομένως είναι απαραίτητο η οικογένεια, το σχολείο, η τοπική κοινωνία να καλύπτουν αυτή την ανάγκη του ανήλικου ώστε να μην αναζητά «επιβεβαίωση» και συναισθηματική κάλυψη σε παραβατικές ομάδες.

Ποιο θα λέγατε πως είναι το προφίλ ενός ανηλίκου που έχει την τάση να γίνει θύτης ή και θύμα παραβατικών συμπεριφορών;

Υπάρχουν σημάδια που μπορεί να μας ανησυχήσουν και στις δύο περιπτώσεις, όπως η πτώση της σχολικής επίδοσης ή οι πολύωρες αδικαιολόγητες απουσίες από το σχολείο [χωρίς αιτιολόγηση]. Επίσης, όταν το παιδί αρχίζει να κλείνεται πολύ στον εαυτό του, δεν μιλάει στους γονείς του και η συμπεριφορά του υποδηλώνει ότι συνεχώς θέλει να αποκρύπτει τι του συμβαίνει, που βγαίνει, τι κάνει και με ποιους μιλάει. Ωστόσο όλα τα παραπάνω μεμονωμένα δεν οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το παιδί μας είναι θύτης ή θύμα παράνομων συμπεριφορών, πρέπει όμως σαν σημάδια να μας ανησυχήσουν και να μας κινητοποιήσουν να ψάξουμε τι βρίσκεται πίσω από αυτές τις συμπεριφορές.

Εκτιμώ ότι η οικογένεια και το εκπαιδευτικό σύστημα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη βίαιων και παραβατικών συμπεριφορών. Καταλαβαίνετε όμως ότι ορισμένες ακραίες συμπεριφορές δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από την εκπαιδευτική κοινότητα εάν δεν υπάρξει ενημέρωση, συνεχής επιμόρφωση, συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα και τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας.

Ας περάσουμε τώρα από το «τι κάνουν» στο «τι θα έπρεπε να κάνουν». Ποια είναι η ιδανική αντιμετώπιση των παιδιών-παραβατών;

Η παραβατικότητα ανηλίκων είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο που για την αντιμετώπιση του χρειάζεται συνεργασία πολιτείας, οικογένειας και σχολείου. Ουσιαστικά είναι απαραίτητη η υιοθέτηση προληπτικών παρεμβάσεων οι οποίες πρέπει να στοχεύουν στην κοινωνικοποίηση κι ενσωμάτωση των νέων μέσω της οικογένειας, της κοινότητας, του σχολείου, της επαγγελματικής κατάρτισης κι αποκατάστασης στην αγορά εργασίας.

Αυτό το οποίο θα πρέπει να θυμόμαστε είναι πώς και τα παιδιά – θύτες είναι θύματα της δικής μας κοινωνίας  που τοποθέτησε σε πρώτη [γραμμή] προτεραιότητα τον υλισμό, την ήσσονα προσπάθεια, τον υπερ- καταναλωτισμό, το εύκολο και άκοπο κέρδος ενώ λησμονήσαμε αξίες, ιδανικά και πνευματικές ανάγκες που δίχως αυτές δεν μπορούμε να προάγουμε και να δημιουργήσουμε έναν  καλύτερα κόσμο για τα παιδιά μας.

Συνοψίζοντας:

Τα αίτια της νεανικής παραβατικότητας

Οικογένεια

Η οικογένεια παίζει μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου.

Η ενδοοικογενειακή βία, η γονεϊκή αδιαφορία, οι κακές συνήθειες και γενικά ένα ακατάλληλο περιβάλλον μπορεί να ωθήσει ένα παιδί σε πράξεις βίας. Ένα ασταθές και αβέβαιο οικογενειακό περιβάλλον καθιστά το παιδί πιο ευάλωτο σε παραβατικές συμπεριφορές.

Βία

Συχνά, τα ανήλικα παιδιά που εμφανίζουν παραβατική συμπεριφορά είναι θύματα βίας. Όσα έχουν βιώσει βία , -στο σχολείο, στο δρόμο, σε δραστηριότητες-, κι ανάλογα με την ψυχοσύνθεση τους, μπορεί να επιλέξουν να αντιδράσουν με ένα παρόμοιο τρόπο.

Μιμητισμός

Οι αξίες, τα πρότυπα συμπεριφοράς και τα κίνητρα διαμορφώνονται κατά την παιδική ηλικία. Σε αυτό το στάδιο, οι γονείς και το οικογενειακό περιβάλλον παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς του παιδιού.

Ειδικά κατά την εφηβεία, όταν οι έφηβοι προσπαθούν να ορίσουν τη δική τους ταυτότητα, η επιρροή των γονιών αντικαθίσταται από την επιρροή των συνομηλίκων και των φίλων τους. Ως εκ τούτου, ένας λόγος για την παραβατικότητα ανηλίκων είναι και ο μιμητισμός. Μπορούν να ακολουθήσουν το παράδειγμα ενός συγγενικού τους προσώπου ή συνομηλίκου τους που είναι επιρρεπής σε παραβατικές πράξεις.

Ψυχολογική πίεση

Η κακή κοινωνικοοικονομική κατάσταση, η αδιάφορη στάση των γονιών, το αίσθημα κατωτερότητας, η έλλειψη προσοχής και πολλοί άλλοι λόγοι μπορούν να οδηγήσουν σε διάφορους τύπους ψυχολογικών ζητημάτων σε παιδιά και εφήβους. Για παράδειγμα, κατάθλιψη, φόβο, υπερβολική επιθετικότητα κ.λπ. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τον ανήλικο ασφυκτική πίεση η οποία να εκδηλωθεί με παραβατικότητα.

Ο Άγις Γούζαρης πήρε το πτυχίο του από την Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, ειδικεύτηκε στην Ψυχιατρική στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο και απόκτησε Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στην Κοινωνική Ψυχιατρική από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Εργάζεται ως Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής και είναι Επιστημονικά Υπεύθυνος της “Ψυχικής Φροντίδας ΙΚΕ”

Ειδήσεις σήμερα

Κακοκαιρία Elias: Αγώνα δρόμου για ρεύμα και νερό σε Βόλο και Εύβοια

Φεγγάρι του θερισμού: Μοναδικές εικόνες από την τελευταία υπερπανσέληνο της χρονιάς

Καιρός: Με καταιγίδες μας αποχαιρετά ο Σεπτέμβριος – Πού θα βρέξει [Βίντεο]