H νομική σύμβουλος της καταναλωτικής οργάνωσης, Βίκυ Τζέγκα, παρουσίασε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής τα ευρήματα εξάμηνης μελέτης που διεξήγαγε η ΕΚΠΟΙΖΩ σε σχέση με τις διαδικτυακές απάτες, που αυξάνονται με αριθμητική πρόοδο εις βάρος των καταναλωτών.
Παρατυπίες
Μεταξύ άλλων, καταγγέλλουν πως:
* Δεν παραλαμβάνουν τα προϊόντα τα οποία έχουν ήδη προπληρώσει. Συνήθως, τους έχουν προσελκύσει με δέλεαρ τις χαμηλές τιμές σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Πρόκειται για τα λεγόμενα «προϊόντα-κράχτες».
* Δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με το ηλεκτρονικό κατάστημα.
* Δεν έχουν ενημερωθεί για το δικαίωμα υπαναχώρησης είτε το ασκούν αλλά χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
* Δεν τηρείται η εγγύηση των δύο ετών.
* Αρνούνται τα καταστήματα την αντικατάσταση ή επιστροφή των χρημάτων, σε περίπτωση ελαττώματος του προϊόντος, και μεταθέτουν την ευθύνη στους κατασκευαστές.
* Τα προϊόντα δεν φέρουν τα χαρακτηριστικά, όπως περιγράφονταν στην ιστοσελίδα ή στη διαφήμιση της επιχείρησης.
Σεισμός τώρα στην Αττική
* Υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση, καθώς και συνεχή μετάθεση στην παραλαβή, εν αντιθέσει με τον χρόνο παράδοσης που αναγράφεται στην ιστοσελίδα.
* Τα e-shops έχουν προχωρήσει αιφνίδια και χωρίς καμία απολύτως προηγούμενη ενημέρωση σε αναστολή της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.
* Tα προϊόντα ήταν μη γνήσια και ασφαλή.
Οι συμβουλές
Η ΕΚΠΟΙΖΩ εφιστά την προσοχή στους καταναλωτές, ζητώντας τους να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί πριν παραγγείλουν ένα προϊόν από ηλεκτρονικό κατάστημα, ελέγχοντας τα παρακάτω στην ιστοσελίδα της εταιρίας:
* Την εμφάνιση βασικών πληροφοριών στον ιστότοπο της επιχείρησης: Πλήρη στοιχεία (εταιρική επωνυμία, έδρα, ΑΦΜ, αριθμό ΓΕΜΗ), επικοινωνία (τηλέφωνο, e-mail), ψηφιακό πιστοποιητικό και επαγγελματική ένωση, στην οποία ανήκει η επιχείρηση πώλησης. Η ύπαρξη μόνο ηλεκτρονικής διεύθυνσης (e-mail) και κινητού τηλεφώνου δεν αρκεί, και μάλιστα αποτελεί ένδειξη απάτης. Στην πλειονότητά τους τα ηλεκτρονικά καταστήματα έχουν και φυσικό κατάστημα.
* Τα κύρια χαρακτηριστικά και τη διαθεσιμότητα του προϊόντος, τη συνολική τιμή (επιπλέον έξοδα αποστολής, πιθανοί φόροι και δασμοί), το νόμισμα, τον τρόπο πληρωμής.
* Το δικαίωμα αναιτιολόγητης, αζήμιας υπαναχώρησης και επιστροφής του προϊόντος εντός 14 ημερών με τις εξαιρέσεις που ισχύουν, καθώς και την πολιτική επιστροφής της επιχείρησης.
* Τον τρόπο και τον χρόνο παράδοσης του προϊόντος.
* Τις περιπτώσεις γεωγραφικού αποκλεισμού (περιορισμοί αποστολής σε ορισμένες χώρες).
* Τις προσφερόμενες υπηρεσίες μετά την πώληση και τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών.
* Τους γενικούς όρους και τις προϋποθέσεις, τους όρους πώλησης και πληροφορίες σχετικά με τη συναλλαγή της πώλησης.
* Την πολιτική για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, πολιτική για τα cookies και άλλες πολιτικές που εφαρμόζονται στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
«Ψιλά γράμματα»
Σε γενικές γραμμές, σε αγορές που πραγματοποιούνται σε ηλεκτρονικό περιβάλλον, οι καταναλωτές καλό θα είναι:
- Να είναι ιδιαίτερα υποψιασμένοι όταν βλέπουν χαμηλές τιμές σε σχέση με τον ανταγωνισμό.
- Να προτιμούν την πληρωμή με αντικαταβολή και να μην προκαταβάλλουν το ποσό.
- Να παρέχουν μόνο τα απολύτως απαραίτητα προσωπικά δεδομένα για τη συναλλαγή.
- Να περιμένουν να ολοκληρωθούν όλα τα βήματα της παραγγελίας.
- Να ελέγχουν ότι έλαβαν επιβεβαίωση για την ολοκλήρωση της παραγγελίας μέσω e-mail.
- Να αποθηκεύουν ή να εκτυπώνουν τη λήψη επιβεβαίωσης της παραγγελίας.
- Να προτιμούν τις προπληρωμένες πιστωτικές κάρτες.
- Να ζητούν, πάντα, εγγύηση για το προϊόν.
- Να ζητούν σαφείς και πλήρεις οδηγίες για τη χρήση, τη συντήρηση και την πλήρη αξιοποίηση του προϊόντος στην ελληνική γλώσσα.
- Να ελέγχουν τους όρους και χρόνους παράδοσης, καθώς και την πολιτική επιστροφής των προϊόντων, αλλά και εν γένει τους γενικούς όρους χρήσης του ιστότοπου, την πολιτική απορρήτου και cookies.
- Να γνωρίζουν ότι η νόμιμη εγγύηση έχει χρονική διάρκεια δύο ετών και αρχίζει από την ημερομηνία της παράδοσης. Σε περίπτωση ελαττωματικού προϊόντος υπεύθυνος είναι ο πωλητής και η εγγύηση ανανεώνεται αυτόματα ως προς το νέο προϊόν ή ανταλλακτικό. Τα ελαττωματικά προϊόντα πρέπει να επισκευάζονται ή να αντικαθίστανται χωρίς καμία επιβάρυνση του καταναλωτή.
- Να κρατούν, πάντα, όλες τις αποδείξεις αγοράς και παράδοσης.
- Να εντοπίζουν στο Διαδίκτυο τυχόν σχόλια, εμπειρίες ή συστάσεις άλλων καταναλωτών που έχουν ήδη συναλλαχθεί με το ίδιο ηλεκτρονικό κατάστημα, έχοντας υπόψη ότι μπορεί να είναι παραπλανητικές ή κατασκευασμένες.
- Να ελέγχουν πριν από την πληρωμή ότι ο ιστότοπος παρέχει ασφαλή σύνδεση για τη μετάδοση ευαίσθητων δεδομένων, όπως στοιχείων πιστωτικών καρτών.
- Να γνωρίζουν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να λειτουργούν και ως χώροι διαφήμισης, αλλά δεν είναι ηλεκτρονικά καταστήματα.
- Να προβαίνουν, άμεσα, σε αμφισβήτηση της συναλλαγής προς τα τραπεζικά τους ιδρύματα, εφόσον η εξόφληση των αγαθών έχει γίνει μέσω κάρτας (χρεωστικής ή πιστωτικής) και, αντίστοιχα, προς τους οργανισμούς διενέργειας ηλεκτρονικών πληρωμών, σε περίπτωση σοβαρών ενδείξεων προβληματικής συναλλαγής.
- Να προτιμούν το ηλεκτρονικό μήνυμα στην επικοινωνία τους με το ηλεκτρονικό κατάστημα.
- Να ελέγχουν το προϊόν με την παραλαβή του, όπως και τα πλήρη στοιχεία αποστολέα στο συνοδευτικό δελτίο των αποστολών.
- Να προτιμούν τα ηλεκτρονικά καταστήματα που διαθέτουν σήμα αξιοπιστίας ως πιστοποιημένα ηλεκτρονικά καταστήματα, που τηρούν πλήρως τη νομοθεσία και συγκεκριμένες προδιαγραφές ασφαλείας.
Εξωδικαστικά
Σημειώνεται πως για την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών τους οι καταναλωτές μπορούν να απευθύνονται στη Γενική Διεύθυνση Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου (Τομέας Προστασίας Καταναλωτή), στον Συνήγορο του Καταναλωτή, στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή (ΕΚΚ), σε Ενώσεις Καταναλωτών, αλλά και στην Πλατφόρμα Ηλεκτρονικής Επίλυσης Διαφορών (ΗΕΔ).
Παραδείγματα
«Καπέλα» στην τιμή, παράδοση διαφορετικών ή και ελαττωματικών προϊόντων
«Εκανα μια αγορά παραμονές Χριστουγέννων από το… στην τιμή των 38 ευρώ και ζητούσαν και άλλα 8 ευρώ για μεταφορά, το σύνολο 46 ευρώ αγορά με πιστωτική κάρτα. Πέρασαν κοντά 2,5 μήνες, μου έστειλαν ένα e-mail και μου απάντησαν πως η αγορά που έκανα δεν έχει ολοκληρωθεί. Μου ζητούσαν να καταθέσω άλλα 29 ευρώ για να ολοκληρωθεί η αγορά. Εγώ ποτέ δεν τα έδωσα και πριν από 10 ημέρες μού έρχεται ένα δέμα, στο ταχυδρομείο, από Κίνα. Εγώ δεν είχα αγοράσει από την Κίνα τίποτα. Διαπιστώνω ότι μου έχουν στείλει ένα μικρό πακέτο με δύο μάσκες μέσα μόνο και τίποτε άλλο. Εκτοτε δεν έχω καμία επαφή. Παρακαλώ, ενημερώστε με τι πρέπει να κάνω για αυτήν την κλεψιά, γιατί περί κλεψιάς πρόκειται».
«Εκανα μια αγορά από ένα site και είναι απατεώνες! Εκανα αγορά τριών ζευγαριών παπούτσια και μου ήρθε ύστερα από 2,5 μήνες ένα κασκόλ από Κίνα!».
«Καλησπέρα σας. Εχω ένα θέμα με μια εταιρία που βρήκα στο Instagram με το όνομα … Η συγκεκριμένη εταιρία πουλάει κοσμήματα και τον Ιανουάριο είχα παραγγείλει ένα προϊόν. Μου ήρθε από άτομο που δεν ήταν σε καμία εταιρία διανομής, ενώ έγραφε ότι θα παραδοθεί με ACS. Το προϊόν ήταν άλλο από αυτό που παρήγγειλα και όταν προσπάθησα να επικοινωνήσω το τηλέφωνο ήταν συνέχεια απενεργοποιημένο. Τους έστειλα προσωπικό μήνυμα στο Instagram και μου είπαν ότι θα γίνει η αλλαγή. Υστερα από δέκα ημέρες, ενώ ακόμα περίμενα την αλλαγή, τους έστειλα ξανά μήνυμα και με μπλόκαραν. Δεν ξέρω τι να κάνω».
«Αρχές Σεπτεμβρίου είχα κάνει μια ηλεκτρονική αγορά, 2 καρέκλες από το … και πλήρωσα με την κάρτα μου. Εναν μήνα μετά -και ενώ γράφουν έως 10 εργάσιμες- οι καρέκλες δεν είχαν φτάσει και μου έλεγαν από τη μία εβδομάδα στην άλλη. Αποφάσισα να ζητήσω επιστροφή χρημάτων στις αρχές Οκτωβρίου. Φυσικά, έως σήμερα τα χρήματα δεν έχουν φανεί στον λογαριασμό μου και στα τηλέφωνα μου λένε από μέρα σε μέρα θα τα βάλουν και πως είναι η αίτησή μου στο λογιστήριο. Δεν τους εμπιστεύομαι και θα ήθελα τη συμβουλή σας για το τι να κάνω να μη χάσω τα λεφτά μου».
«Εκανα μία παραγγελία από πολυδιαφημισμένο site με ρούχα, θεωρώντας το αξιόπιστο, αλλά εδώ και μία εβδομάδα με εμπαίζουν σχετικά με μια επιστροφή χρημάτων που αιτούμαι λόγω ελαττωματικού προϊόντος (κουρευτική μηχανή σκύλου), η οποία, αν και φθηνή (15 ευρώ), δεν ανταποκρίθηκε ούτε λίγο, καθώς δούλεψε ύστερα από 8ωρη φόρτιση για 10 λεπτά. Αφού τους έψαχνα με e-mail να μου απαντήσουν σχετικά με την επιστροφή και αρκετά τηλέφωνα, μου είπαν ότι το συνεργαζόμενο κατάστημα δεν δέχεται την επιστροφή».
«Παρήγγειλα ένα ζευγάρι παπούτσια, μέσω ενός site στο Instagram. Αντί για τα παπούτσια, όταν μου ήρθε το δέμα, είχε μία μπλούζα, η οποία φαινόταν σαν φορεμένη, και ένα άσχετο φουλάρι. Τοποθεσία αποστολής φαινόταν μια πόλη της Βουλγαρίας, ενώ το site ήταν στα ελληνικά και θεώρησα ότι είναι εγχώριο κατάστημα. Πήρα τηλέφωνο, αλλά δεν υπάρχει γραμμή και στο e-mail δεν απαντούν εδώ και 2 εβδομάδες».
«Παρήγγειλα διαδικτυακά στο …@hotmail.com 1 ζευγάρι παπούτσια εταιρίας …, τα οποία ήρθαν ύστερα από 1,5 μήνα και έπειτα από επανειλημμένα e-mails, από μέρους μου, ώστε να δω πού βρίσκεται η παραγγελία. Παρέλαβε ο πεθερός μου, μιας και απουσίαζα, και τα παπούτσια ήρθαν χωρίς συσκευασία, χωρίς απόδειξη και, κυρίως, δεν είναι αυτά που παρήγγειλα, αλλά πολύ πιο ευτελή. Παρακαλώ, αν μπορείτε να βοηθήσετε, μιας και δεν απαντάνε στα e-mails».
«Σε παίρνουν από το τηλέφωνο … και σε παραπέμπουν να καλέσεις εσύ στον αριθμό … επειδή και καλά έχεις κερδίσει 640 ευρώ για ψώνια 3 μηνών από το market προσφορών. Με πρόχειρη αναζήτηση στο Διαδίκτυο διαπίστωσα ότι ο αριθμός 9019… έχει χρεώσει έως και 25 ευρώ για μόλις 5 λεπτά συνομιλίας ανυποψίαστους συμπολίτες μας. Πρόκειται για εμφανή απάτη».
«Ονομάζομαι … και επικοινωνώ μαζί σας γιατί θα ήθελα να με βοηθήσετε σχετικά με ένα ζήτημα που προέκυψε από μια ηλεκτρονική μου αγορά. Στις 31.10.2022 αγόρασα μέσω της πλατφόρμας … κάποια προϊόντα, τα οποία πλήρωσα, ηλεκτρονικά, μέσω κάρτας. Στη συνέχεια, πέρασαν οι αναμενόμενες μέρες για την παράδοση της παραγγελίας και δεν παρέλαβα τίποτα, χωρίς να έχω καμία ενημέρωση με κανέναν τρόπο επικοινωνίας. Αρχισα, λοιπόν, να αναζητώ τι έγινε με την πληρωμένη μου παραγγελία. Η αρχική μου κίνηση ήταν να επικοινωνήσω με το …, από όπου έκανα την παραγγελία. Εκεί διαπίστωσα ότι δεν υπάρχει κανένα τηλέφωνο επικοινωνίας, παρά μόνον ηλεκτρονική επικοινωνία, στην οποία η απάντηση είναι τα αυτοματοποιημένα, ρομποτικά μηνύματα του τύπου: “Ευχαριστούμε που επικοινωνήσατε μαζί μας”. Αφού, λοιπόν, ανέφερα το πρόβλημα-παράπονο ότι δεν είχα παραλάβει, ενώ η παραγγελία έχει πληρωθεί κανονικά, κανείς από το … δεν επικοινώνησε με κανέναν τρόπο μαζί μου. Επειτα επικοινώνησα με την εταιρία courier …, η οποία, ύστερα από δική μου επανειλημμένη επικοινωνία, μου απάντησε ότι το δέμα έχει χαθεί και ότι έχουν ενημερώσει σχετικά το … για να επιστραφούν τα χρήματα. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία απολύτως ενημέρωση και εννοείται καμία επιστροφή χρημάτων. Σε λίγο θα κλείσουν δύο μήνες για μια παραγγελία που δεν παρέλαβα ποτέ, που την έχω πληρώσει και κανείς δεν με ενημερώνει για τίποτα».
ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ
* Ελέγχουμε τη διαθεσιμότητα του προϊόντος και τη συνολική τιμή (με τα επιπλέον έξοδα).
* «Καμπανάκι» από τιμές πολύ χαμηλότερες σε σχέση με τον ανταγωνισμό.
* Προτιμούμε την πληρωμή με αντικαταβολή και να μην προκαταβάλλουμε το ποσό.
* Προτιμούμε τις προπληρωμένες πιστωτικές κάρτες.
* Αποθηκεύουμε την επιβεβαίωση της παραγγελίας.
* Κρατάμε πάντα τις αποδείξεις αγοράς και παράδοσης.
* Εντοπίζουμε στο Διαδίκτυο τυχόν σχόλια ή συστάσεις άλλων καταναλωτών, έχοντας όμως υπ’ όψιν ότι μπορεί να είναι παραπλανητικές.
* Ελέγχουμε πριν από την πληρωμή ότι ο ιστότοπος παρέχει ασφαλή σύνδεση για τη μετάδοση ευαίσθητων δεδομένων.
* Αμεση αμφισβήτηση της συναλλαγής προς τις τράπεζες σε περίπτωση σοβαρών ενδείξεων προβληματικής συναλλαγής.
* Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να λειτουργούν και ως χώροι διαφήμισης, αλλά δεν είναι ηλεκτρονικά καταστήματα.
* Προτιμούμε τα ηλεκτρονικά καταστήματα που διαθέτουν σήμα αξιοπιστίας ως πιστοποιημένα ηλεκτρονικά καταστήματα.