H ανάπλαση, η ανάδειξη και η αξιοποίηση του Παιδικού Κήπου Φιλοθέης (Πικιώνη) επί των οδών Ελ. Βενιζέλου & Εθνικής Τραπέζης, που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από τον πρωτοπόρο αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη το 1961-1964, θα γίνει με βάση τις αρχές που ορίζονται από τον Χάρτη της Βενετίας (το πλαίσιο κατευθυντήριων αρχών που διέπουν τη θεωρία και, κυρίως, την πράξη της αποκατάστασης και της συντήρησης κάθε είδους μνημείων), ενώ έχει εκπονηθεί και εξειδικευμένη μελέτη συντήρησης.

Αρχική μορφή

Ο κήπος αποτελείται από κτίσματα, παιχνίδια, ιδιοκατασκευές (σαρακατσάνικη καλύβα, νησάκι με ξύλινα καθιστικά), χώρο ανάπαυσης, λιθόστρωτα μονοπάτια, γλυπτικό διάκοσμο κ.λπ., τα οποία, λόγω της γήρανσης των υλικών, των φθορών, των μηχανικών καταπονήσεων και των τμηματικών επεμβάσεων, χρήζουν παρεμβάσεων αποκατάστασης. Σύμφωνα με πληροφορίες του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής, η αποκατάσταση του κήπου θα γίνει στην κατά το δυνατόν αρχική του μορφή.

Περίπου μισό αιώνα μετά τη δημιουργία του κήπου, η φθορά του χρόνου είναι εμφανής. Συγκρίνοντας τις παλιές εικόνες με τις σημερινές, υπάρχει μεγάλη διαφορά ακόμα και στη βλάστηση. Ολα αυτά τα χρόνια, πραγματοποιήθηκαν αρκετές παρεμβάσεις σε μεγαλύτερη και σε μικρότερη κλίμακα, κυρίως σε ό,τι αφορά τις ιδιοκατασκευές και τα παιχνίδια. Το 2002 έγιναν οι τελευταίες νέες επισκευαστικές εργασίες και έκτοτε δεν υπάρχουν οργανωμένες επεμβάσεις, παρά μόνο σημειακές που αφορούν, κυρίως, την αφαίρεση νεότερων παιχνιδιών και ξύλινων στοιχείων, καθώς κρίθηκαν επικίνδυνα για τους επισκέπτες. Οπως προκύπτει από τη μελέτη, η αποκατάσταση του Παιδικού Κήπου περιλαμβάνει τα εξής κτίσματα και κατασκευές:

» Αποκατάσταση των πέντε κτισμάτων που είναι: α. το κτίριο εξυπηρέτησης ανάπαυσης και εποπτείας επισκεπτών, β. το κτίριο των WC, γ. η βόρεια πύλη εισόδου στον χώρο, δ. το φυλάκιο ανατολικά και σε επαφή με τη βόρεια πύλη εισόδου και ε. η νότια πύλη εισόδου.

» Αποκατάσταση των ιδιοκατασκευών, που είτε αποτελούν παιχνίδια με κυρίως μεταλλικό φορέα, όπως ο περιστρεφόμενος μύλος, οι τραμπάλες και οι μεταλλικές κατασκευές αναρρίχησης, είτε είναι ιδιοκατασκευές σε μικρή κλίμακα, που προσομοιάζουν και μιμούνται μεγαλύτερες κατασκευές κοινωφελούς χρήσης, όπως γέφυρες, λίμνη, νησάκι, υδατοπτώσεις, σαμαρωτά τούνελ, σαρακατσάνικη καλύβα κ.λπ.

» Αποκατάσταση των λίθινων κατασκευών με συμπληρώσεις λίθων που αφορούν τη διαμόρφωση του χώρου, τα οποία είναι η λιθόστρωτη κυρίως αυλή, τα λιθόστρωτα μονοπάτια, οι τσιμεντένιοι αγωγοί απορροής ομβρίων, τα λίθινα κυκλικά χαμηλά πεζούλια που οριοθετούν δέντρα, η λιθόκτιστη διαμόρφωση «καταρράκτη» κ.λπ.

» Ανακατασκευή ξύλινων κατασκευών, όπως είναι η σαρακατσάνικη καλύβα, η βάρκα, οι γέφυρες στο νησάκι και στα WC, τα ξύλινα καθιστικά και οι κουπαστές στο νησάκι, το ξύλινο κυκλικό υπερυψωμένο καθιστικό.

» Εργα τέχνης ή τεχνουργήματα, τα οποία είναι τα ενσωματωμένα ξυλόγλυπτα της βόρειας πύλης, τα ελεύθερα στον χώρο λίθινα γλυπτά, αντίγραφο από βυζαντινό λιθανάγλυφο κ.λπ.

Επιβαρυντικές συνθήκες

«Βλάβες και φθορές, κυρίως, από δράση γεωδυναμικών φαινομένων, σε συνδυασμό με φυσικά φαινόμενα, όπως βροχόπτωση, ηλιοφάνεια, με τη δράση των υπεριωδών ακτίνων, βιολογικές επικαθίσεις με επακόλουθη διάβρωση, αλλά και ο ανθρωπογενής παράγων, είναι οι αιτίες που δημιούργησαν επιβαρυντικές συνθήκες στην εικόνα, στη γεωμετρία αλλά και στη φέρουσα ικανότητα των κτιρίων και των ιδιοκατασκευών. Το αποτέλεσμα ήταν η παρουσία μιας σειράς προβλημάτων που αλληλεπίδρασαν μεταξύ τους, δημιουργώντας περίπλοκες βλάβες», σημειώνεται χαρακτηριστικά στη μελέτη του αρχιτέκτονα Δημήτρη Κουτσογιάννη.

Μεταξύ των εργασιών αποκατάστασης είναι και η εξασφάλιση της στατικής επάρκειας των κτιρίων.

Ενδεικτικά, για το περίπτερο, θα γίνει αντικατάσταση της ξυλείας των πάγκων και του δαπέδου με ξυλεία κωνοφόρων δέντρων όπως ήταν και αρχικά. Στις οροφές κάτω από τα ξύλα των τριών στεγών θα τοποθετηθεί ψάθα.

Η σαρακατσάνικη καλύβα θα ανακατασκευασθεί όπως ήταν στην αρχική της μορφή.

Αντίστοιχα, ο περιστρεφόμενος μύλος θα απενεργοποιηθεί από τη δυνατότητά του να περιστρέφεται και θα ακινητοποιηθεί «με αφανείς μεταλλικούς συνδέσμους, ώστε να αρθεί η επικινδυνότητα της περιστροφής», αναφέρεται χαρακτηριστικά στη μελέτη.

Η εξωτερική περίφραξη στη δυτική και τη νότια πλευρά έχει αλλοιωθεί σε σχέση με την αρχική της εικόνα και θα γίνει, επίσης, ανακατασκευή σε παρόμοια μορφή.

Σύμφωνα με τη φυτοτεχνική μελέτη, σκοπός είναι να προσεγγίζει την αρχική κατάσταση. Ετσι, θα κλαδευτούν τα μεγάλα δέντρα (πλην του μεγάλου στο φυλάκιο) και, κυρίως, τα πεύκα και θα αφαιρεθούν όσα δεν υπήρχαν στην ιδέα του Πικιώνη, ενώ θα φυτευθούν μπαμπού και θάμνοι.

Ο φυτοφράχτης θα αραιώσει με αφαίρεση βλάστησης και θα κλαδευτούν οι θάμνοι σε τέτοιο ύψος, ώστε να είναι ορατός ο χώρος από τους επισκέπτες.

«Το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής αναδεικνύεται μοχλός αναπτυξιακής δυναμικής και ταυτόχρονα προστασίας και αναβάθμισης του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Είναι σημαντικό που γνωμοδοτεί θετικά και με προτεραιότητα για αναπλάσεις και projects που ενθαρρύνουν την πεζοπορία, το ποδήλατο και την ίση για όλους προσβασιμότητα», είπε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, με αφορμή την απόφαση του ΚΕΣΑ.

 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΙΚΙΩΝΗΣ: Aρχιτέκτονας και ακαδημαϊκός

Ο Δημήτρης Πικιώνης (1887 – 28 Αυγούστου 1968) ήταν μέγας Ελληνας αρχιτέκτονας και ακαδημαϊκός. Είχε εξαιρετικά πλούσιο και πρωτότυπο έργο, τόσο αρχιτεκτονικό και αρχιτεκτονικής τοπίου όσο και συγγραφικό.

Αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες που ανέδειξε η Ελλάδα τον 20ό αιώνα και υπήρξε μία από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της ονομαζόμενης Γενιάς του ’30.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr