Μπορεί χιόνι να μην είδαν μέσα στο λεκανοπέδιο οι Αθηναίοι ούτε και στο κέντρο της πόλης οι Θεσσαλονικείς πέφτοντας έξω τα προγνωστικά μοντέλα, όμως η υπόλοιπη χώρα «μπήκε» σε άσπρο κλοιό, με έναν ιστορικό χιονιά κυρίως ως προς την έκτασή του αλλά και τα εντυπωσιακά ύψη χιονιού σε περιοχές που είχε να χιονίσει πάνω από 30 χρόνια.

Αλόννησος, Σκόπελος, Κύμη, Αλιβέρι τέθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, 14.000 νοικοκυριά στην Πτολεμαΐδα έμειναν χωρίς θέρμανση με τον υδράργυρο να δείχνει -17 βαθμούς Κελσίου, οι προσφυγικές σκηνές στη Λέσβο θάφτηκαν μέσα στο χιόνι και δεκάδες οδηγοί εγκλωβίστηκαν στην εθνική οδό Πατρών – Αθηνών. Αυτά ήταν μόνο μερικά από τα σοβαρότερα προβλήματα της κακοκαιρίας. Πολλά ήταν επίσης τα προβλήματα στην ηλεκτροδότηση, τη θέρμανση και την υδροδότηση σε εκατοντάδες χωριά και μεγάλες πόλεις.

Στον πρώτο απολογισμό του πολικού χιονιά προχωρούν οι μετεωρολόγοι κάνοντας λόγο για σφοδρές χιονοπτώσεις ακόμα και στα πεδινά και παραθαλάσσια της δυτικής Ελλάδας, των Ιόνιων νησιών, την Κρήτη, την Εύβοια και τα νησιά του Βορειανατολικού Αιγαίου που προκάλεσαν σημαντικά προβλήματα στις μετακινήσεις. Εντυπωσιακά μεγάλα ύψη χιονιού καταγράφηκαν στις Σποράδες και στην Εύβοια. Σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης κηρύχθηκε η Σκόπελος, η Αλόννησος και η Κύμη, με το χιόνι να έχει ξεπεράσει το ενάμισι μέτρο ακόμα και μέσα στην παραλία και τους κατοίκους να είναι για 48 ώρες χωρίς ρεύμα, τηλέφωνο και ακτοπλοϊκή σύνδεση.

Αν και χιονοπτώσεις σημειώθηκαν σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, οι προβλέψεις έπεσαν έξω για τα κέντρα της Αθήνας και τη Θεσσαλονίκης. Οπως εξηγεί ο μετεωρολόγος Γιάννης Καλλιάνος, ο λόγος που οι μετεωρολόγοι έπεσαν έξω στις προβλέψεις τους ήταν τα λανθασμένα προγνωστικά μοντέλα τα οποία ανανεώνονται κάθε 6 ώρες. Για αυτή την κακοκαιρία κάθε ενημέρωση έδειχνε τελείως διαφορετικά στοιχεία για την κίνηση του χαμηλού βαρομετρικού, με αποτέλεσμα, ενώ χιόνισε στην Αττική, να μην «ασπρίσει» μέσα στην Αθήνα.

Δεύτερη «ευκαιρία» όμως μπορεί να έχουν οι Αθηναίοι, καθώς μέχρι και την Πέμπτη υπάρχουν ακόμα δύο νέες επιδεινώσεις του καιρού. Σύμφωνα με τον κ. Καλλιάνο, από σήμερα το βράδυ μέχρι και το μεσημέρι της Τρίτης αναμένονται νέες χιονοπτώσεις σταδιακά από τα κεντρικά (Στερεά Ελλάδα) μέχρι και τα βόρεια (Θράκη) που μπορεί να επηρεάσουν και την Αθήνα, με τις νιφάδες να πέφτουν ακόμα και σε πεδινά και παραθαλάσσια. Το δεύτερο κύμα των γενικευμένων χιονοπτώσεων θα χτυπήσει από τα ξημερώματα της Τετάρτης από την Αττική και νοτιότερα, όμως επειδή θα είναι θερμότερες οι αέριες μάζες σταδιακά το χιόνι θα μετατρέπεται σε βροχή. Από την Πέμπτη ο υδράργυρος σταδιακά ανεβαίνει.

Στη Λέσβο

Από το 1968 είχε η Λέσβος να δει τόσο χιόνι, με πολλά χωριά να είναι αποκλεισμένα για ώρες. Το πιο τραγικό όμως ήταν το θάψιμο εκατοντάδων προσφυγικών σκηνών κάτω από το χιόνι, με τους πρόσφυγες να παλεύουν να ανταπεξέλθουν τις πολικές θερμοκρασίες. «Η πολιτεία ήταν ενήμερη για αυτήν την κακοκαιρία και ο δήμος έχει ενημερώσει από το καλοκαίρι ότι δεν μπορεί να παρέχει τις βασικές συνθήκες διαβίωσης για τις 5.000 και 6.000 προσφύγων που ζουν στο νησί. Εχουμε ζητήσει την αποσυμφόρηση του νησιού. Περίπου 2.500 άτομα μπορούμε να φιλοξενήσουμε. Τι άλλο πρέπει να γίνει για να το καταλάβουν αυτό;» ρωτάει μέσω του «Ε.Τ.» ο δήμαρχος της Λέσβου, Σπύρος Γαληνός.

Στη Θεσσαλονίκη

Χωρίς ζεστό νερό έμειναν πολλά νοικοκυριά στη Θεσσαλονίκη που έχουν ατομικούς καυστήρες φυσικού αερίου εξαιτίας των πολικών θερμοκρασιών. Με τα νερά να έχουν παγώσει στους σωλήνες, πολλοί καταναλωτές βρίσκονταν σε απόγνωση και προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν είτε με τον πάροχο, είτε με τους εγκαταστάτες των καυστήρων. Το «κόλπο» με το σεσουάρ διαδόθηκε από στόμα σε στόμα και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ετσι, η εικόνα με τα… σεσουάρ να ζεσταίνουν τις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου επικράτησε σε όλη την πόλη.

Την ίδια ώρα, χιλιάδες νοικοκυριά είχαν μείνει χωρίς καθόλου νερό γιατί είχαν παγώσει τα… υδρόμετρα! Η 24ωρη τηλεφωνική γραμμή εξυπηρέτησης της ΕΥΑΘ “άναψε” από τα τηλεφωνήματα των καταναλωτών. Από ηχογραφημένο μήνυμα -διότι ήταν ανέφικτη η σύνδεση με κάποιον εκπρόσωπο- οι καταναλωτές πληροφορούνταν ότι λόγω των καιρικών συνθηκών και του ψύχους παρατηρείται δυσκολία στην υδροδότηση, η οποία θα αποκατασταθεί το συντομότερο δυνατόν. Στο μεταξύ, στην Πτολεμαΐδα μια βλάβη στις μονάδες του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Καρδιάς της ΔΕΗ είχε ως αποτέλεσμα να μείνει χωρίς θέρμανση ολόκληρη η πόλη.

Μέχρι -17 βαθμούς

Σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών οι χαμηλότερες θερμοκρασίες χθες ήταν: Φλώρινα -17,3° C, Περτούλι Τρικάλων -16,9° C, Πτολεμαΐδα -16,8° C, Βλάστη Κοζάνης -16,4° C, Νευροκόπι -15,8° C, Αρδασσα Κοζάνης -15,7° C, Μέτσοβο -15,1° C, Αμύνταιο -14,7° C, Πολύγυρος -14,7° C, Γρεβενά -13,7° C, ενώ η Θεσσαλονίκη είχε -8° C. Πάντως, οι μετεωρολόγοι επισημαίνουν ότι η πραγματική αίσθηση ήταν πολλούς βαθμούς χαμηλότερη, καθώς υπήρχε μεγάλη υγρασία και έπνεαν ισχυροί άνεμοι. Οπως ήταν φυσικό, από τις χαμηλές θερμοκρασίες πάγωσαν λίμνες (όπως η Πρέσπα και η Βόλβη) και πολλά ποτάμια (ακόμη και ο Αξιός).

Τρεις θάνατοι

Εξαιτίας των χαμηλών θερμοκρασιών τραγικό τέλος βρήκε 78χρονη, η οποία είχε ανάψει μαγκάλι για να ζεσταθεί, αλλά αποκοιμήθηκε, με αποτέλεσμα να εισπνεύσει για μεγάλο χρονικό διάστημα τις αναθυμιάσεις μαγκαλιού και να πάθει ασφυξία. Διακομίσθηκε νεκρή, αργά προχθές το απόγευμα, στο νοσοκομείο της Κομοτηνής από εισπνοή αναθυμιάσεων, σύμφωνα με τον διοικητή του Σισμανόγλειου Νοσοκομείου Κομοτηνής, Γιώργο Φιλιππίδη. Την τελευταία του πνοή άφησε λόγω του ψύχους και στη Ναύπακτο, στην περιοχή Πιτσιναίικα, ένας 76χρονος που αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας όταν έφυγε από το σπίτι του, χάνοντας τον προσανατολισμό του, με αποτέλεσμα να μείνει ώρες περιπλανώμενος μέσα στον χιονιά. Ο άτυχος ηλικιωμένος εντοπίστηκε λίγο πριν από τις 3 το μεσημέρι του Σαββάτου σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το χωριό του, όμως ήταν ήδη αργά.

Στη προσπάθειά του να βοηθήσει στον καθαρισμό του δρόμου από το χιόνι, βρήκε τραγικό θάνατο ένας 58χρονος δημοτικός υπάλληλος στο Καρπενήσι. Ο άτυχος υπάλληλος ξεκίνησε τη βάρδια του στις 7 το πρωί του Σαββάτου με το εκχιονιστικό μηχάνημα, όμως 2 ώρες αργότερα αισθάνθηκε αδιαθεσία και ενημέρωσε τον αρμόδιο αντιδήμαρχο, ο οποίος κάλεσε και το ΕΚΑΒ, χωρίς όμως να φτάσουν έγκαιρα.

Λόγω των προβλημάτων από την κακοκαιρία, κλειστά θα παραμείνουν τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στον δήμο Κοζάνης, το Αργος Ορεστικό, την Εδεσσα, τη Φλώρινα, την Κατερίνη, τον Εβρο, τον Πολύγυρο, ενώ στη Θεσσαλονίκη το κουδούνι δεν θα χτυπήσει στα σχολεία των δήμων Παύλου Μελά, Λαγκαδά, Αμπελοκήπων-Μενεμένης και Κορδελιού-Ευόσμου.

«Τόσο έντονα φαινόμενα εμφανίζονται κάθε 15ετία»

«Τέτοιες καιρικές συνθήκες έχουμε να ζήσουμε στην Ελλάδα από τον Δεκέμβριο του 2001. Και τότε ένα σύστημα από τη βόρεια Ευρώπη “χτύπησε” την Ελλάδα με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν πολλά προβλήματα. Το συγκεκριμένο φαινόμενο έχει μία περιοδικότητα 15ετίας. Ηταν συνεπέστατο στο ραντεβού του», είπε στον «Ε.Τ.» ο μετεωρολόγος του ΕΛΓΑ στο αεροδρόμιο “Μακεδονία” Μιχάλης Σιούτας.

Για όσους δεν θυμούνται, στις 16 Δεκεμβρίου 2001 και για τρεις μέρες, υπήρξαν έντονες χιονοπτώσεις στη βόρεια και κεντρική Ελλάδα με σημαντικά προβλήματα στις υποδομές/δίκτυα, στις μετακινήσεις (αποκλεισμός Εθνικής Οδού) και στις συγκοινωνίες, ενώ περισσότερα από 300 χωριά ήταν αποκλεισμένα. Στις 19 Δεκεμβρίου 2001 ο υδράργυρος έδειχνε: -23 βαθμούς Κελσίου στην Καστοριά, -21 στα Τρίκαλα Θεσσαλίας και τη Φλώρινα και -20 στη Λάρισα.

Μετρώντας το αίσθημα θερμικής άνεσης

Αναγνωρίζοντας τη σημαντικότητα της κακοκαιρίας, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών προχώρησε στην εφαρμογή του αριθμητικού μοντέλου μικρής κλίμακας RayMan με στόχο τη βιομετεωρολογική εκτίμηση των συνθηκών που αναμένεται να επικρατήσουν στη χώρα. Το συγκεκριμένο μοντέλο επιτρέπει τον υπολογισμό της λεγόμενης φυσιολογικά ισοδύναμης θερμοκρασίας (Physiologically Equivalent Temperature – PET), η οποία προκύπτει με επίλυση του ενεργειακού ισοζυγίου του ανθρωπίνου σώματος. Ως εκ τούτου, η χρήση του PET επιτρέπει την ακριβέστερη εκτίμηση του αισθήματος θερμικής άνεσης και του θερμικού στρες, καθώς, σε αντίθεση με άλλους απλούς δείκτες, λαμβάνει υπόψη το σύνολο των μετεωρολογικών (θερμοκρασία, υγρασία, άνεμος, ακτινοβολία) και θερμοφυσιολογικών (ένδυση, δραστηριότητα) παραμέτρων που καθορίζουν το «πόσο ζεστά ή κρύα» αισθάνεται ένα άτομο.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΒΑΜΒΑΚΑ – ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου