Το PVV (Κόμμα της Ελευθερίας) συγκεντρώνει 35 από τις 150 έδρες στο ολλανδικό κοινοβούλιο, σύμφωνα με το ινστιτούτο Ipsos, μια πλειοψηφία που θεωρείται πολύ άνετη καθώς η κάτω βουλή είναι κατακερματισμένη. Η συμμαχία των Πράσινων- Εργατικών, της οποίας ηγείται ο Φρανς Τίμερμανς, έρχεται στη δεύτερη θέση με 25 έδρες, ενώ το κεντροδεξιό VDD συγκεντρώνει 24.
Το αντιμεταναστευτικό μήνυμα του Βίλντερς φαίνεται ότι είχε απήχηση στους Ολλανδούς ψηφοφόρους, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα καταφέρει να γίνει πρωθυπουργός της χώρας.
Σε ρόλο πρωταγωνιστή ο Βίλντερς
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανατροπή στην ολλανδική πολιτική σκηνή από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που προκαλεί ρίγη ανατριχίλας σε όλη την Ευρώπη, λίγους μήνες πριν από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου.
Αν και είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν σκληρά μετεκλογικά παζάρια για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνασπισμού της Ολλανδίας -ιδρυτικής χώρας της ΕΕ και πέμπτης μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας- ο Βίλντερς βρίσκεται ξαφνικά σε ρόλο πρωταγωνιστή. Κάτι που δεν είχαν προβλέψει καν οι δημοσκοπήσεις.
Γνωστός ως «ο Τραμπ της Ολλανδίας» για τις ακραίες θέσεις και τη ξανθιά του κόμη, ο 60χρονος πολιτικός αποτελεί εδώ και καιρό μια από τις πιο «δηλητηριώδεις» διχαστικές φυσιογνωμίες της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς.
Ζητά δεσμευτικό δημοψήφισμα για την αποχώρηση της Ολλανδίας από την ΕΕ, κλειστά σύνορα, «μηδέν αιτούντες άσυλο», «λουκέτο» σε ισλαμικά σχολεία και τζαμιά, απαγόρευση του Κορανίου.
Μέχρι σήμερα, στα 25 χρόνια της κοινοβουλευτικής καριέρας του και στα 17 της ύπαρξης του Κόμματος για την Ελευθερία, ο Βίλντερς είχε κρατηθεί εκτός κυβερνητικού «νυμφώνος».
Η μόνη φορά που είχε φτάσει κοντά στη διακυβέρνηση ήταν το 2010, όταν υποστήριξε τον πρώτο συνασπισμό που σχημάτισε ο κεντροδεξιός -και πρώην συνοδοιπόρος του στο Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD)- Μαρκ Ρούτε.
Δεν εντάχθηκε ωστόσο τότε στην κυβέρνηση μειοψηφίας. Την ανέτρεψε 18 μήνες αργότερα, λόγω διαμάχης για τα μέτρα λιτότητας. Ήταν ένας από τους λόγους που τα κυρίαρχα κόμματα τον απέφευγαν.
Ρητορική μίσους
Σε αυτές τις εκλογές ωστόσο -που προκάλεσε με την παραίτησή του τον Ιούλιο ο Ρούτε, αποχωρώντας από την πολιτική και οδεύοντας για την ηγεσία του ΝΑΤΟ- ο Βίλντερς και η ξενοφοβική ακροδεξιά του «κανονικοποιήθηκαν» από τις αντιμεταναστευτικές «κορώνες» των δεξιών κομμάτων της πολιτικής σκηνής της Ολλανδίας.
Συνδυαστικά με τη μεθοδευμένη προεκλογική μετρίαση των τόνων από τον αρχηγό της Ακροδεξιάς και τα άλυτα προβλήματα της ολλανδικής οικονομίας και κοινωνίας -που πλήττεται από την ακρίβεια και τη στεγαστική κρίση- εκτόξευσαν τελικά στην κορυφή στο Κόμμα για την Ελευθερία.
Είναι η πρώτη φορά που το καταφέρνει από την ίδρυσή του, το 2006, μετά την αποχώρηση του Βίλντερς από το κεντροδεξιό VVD, επικρίνοντας ως ήπια τη στάση του κόμματος στο μεταναστευτικό.
Το προφίλ
Γόνος οικογένειας Καθολικών, που κατά δήλωσή του διαμόρφωσαν τις πολιτικές θέσεις του από τον χρόνο που πέρασε ως νέος σε κιμπούτς στο Ισραήλ και μετέπειτα ως πολιτικός από τη δολοφονία του αντι-ισλαμιστή σκηνοθέτη Τέο Βαν Γκογκ το 2004, χαρακτηρίζει το Ισλάμ «οπισθοδρομική ιδεολογία, όχι θρησκεία», τον προφήτη Μοχάμεντ «παιδόφιλο» και το Κοράνι «φασιστικό βιβλίο».
Έχει καταδικαστεί πρωτόδικα το 2016 και τελεσίδικα το 2021 για υποκίνηση φυλετικού μίσους, μετά τις προεκλογικές δεσμεύσεις του το 2014 να εκδιώξει τα «αποβράσματα» Μαροκινούς από την Ολλανδία.
Παρ’ όλα αυτά δεν του επιβλήθηκε πρόστιμο ή ποινή φυλάκισης, στη λογική ότι ήδη πλήρωνε το τίμημα της μισαλλοδοξίας του με απειλές κατά της ζωής του από εξτρεμιστές ισλαμιστές και την ανάγκη 24ωρης προστασίας.
Ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει «πολιτική» τη δίκη του, κατηγορώντας τους Ολλανδούς δικαστές ότι «πέταξαν την ελευθερία του λόγου στα σκουπίδια».
Για να προσελκύσει ωστόσο περισσότερους ψηφοφόρους σε αυτές τις εκλογές, ο Βίλντερς επέλεξε να επικεντρωθεί περισσότερο στα καθημερινά προβλήματα του μέσου Ολλανδού, ενόσω οι δεξιοί πολιτικού του αντίπαλοι υιοθετούσαν όλο και περισσότερο την αντιμεταναστευτική ρητορική του.
Χωρίς να εγκαταλείπει τα περί ανάγκης «αποϊσλαμοποίησης» της Ολλανδίας και αυστηροποίησης της μεταναστευτικής πολιτικής -υποσχόμενος περιοριστικά μέτρα ακόμη για τους εργαζομένους πολίτες της ΕΕ- ο Βίλντερς υποσχέθηκε γενικόλογα λύσεις στα προβλήματα με το κόστος ζωής, την έλλειψη κατοικιών και την υγειονομική περίθαλψη. Κατήγγειλε την πολιτική για το κλίμα ως μια νέα μορφή «τυραννίας».
Δηλωμένος θαυμαστής του εθνικιστή Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, τάσσεται κατά της παροχής στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο.
Αν και χαρακτήρισε λάθος την εισβολή της Ρωσίας, έχει επικρίνει την Ευρώπη για «υστερική ρωσοφοβία». Τάσσεται κατά της εισόδου νέων μελών στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.
Δηλώνει ένθερμος υποστηρικτής του Ισραήλ, τασσόμενος υπέρ της μεταφοράς της πρεσβείας της Ολλανδίας στην Ιερουσαλήμ και του κλεισίματος του ολλανδικού διπλωματικού γραφείου στη Ραμάλα, έδρα της Παλαιστινιακής Αρχής.
Για να εξασφαλίσει πολιτική υποστήριξη, και δη με κόμματα που τάσσονται υπέρ της ΕΕ, ο Βίλντερς δεσμεύτηκε να μην παραβιάσει τους ολλανδικούς νόμους ή το ολλανδικό Σύνταγμα, που κατοχυρώνει την ελευθερία έκφρασης και την ανεξιθρησκεία.
Το πρόγραμμά του
Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το «πάγωμα» των διαδικασιών παροχής ασύλου, δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι της Ολλανδίας στην ΕΕ και αύξηση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, μεταξύ άλλων.
Ισλάμ
«Με τη μείωση της εισροή αιτούντων άσυλο και της μετανάστευσης προς την Ολλανδία, ο εξισλαμισμός της χώρας μας θα περιοριστεί», αναφέρει το προεκλογικό πρόγραμμα του PVV.
«Η Ολλανδία δεν είναι μια ισλαμική χώρα: ούτε μουσουλμανικά σχολεία, ούτε Κοράνια ούτε τεμένη». «Θέλουμε λιγότερο ισλάμ στην Ολλανδία και θα το καταφέρουμε χάρη σε λιγότερη μη δυτική μετανάστευση και την πλήρη αναστολή της παροχής ασύλου».
Επίσης προβλέπει «την απαγόρευση της ισλαμικής μαντίλας στα κυβερνητικά κτήρια».
Μετανάστευση
Μετά τη νίκη του ο Βίλντερς δήλωσε ότι «η Ολλανδία θα επιστρέψει στους Ολλανδούς, το τσουνάμι (των παροχών) ασύλου και της μετανάστευσης θα ανασχεθεί».
Στο πρόγραμμά του το PVV προβλέπει «πάγωμα του ασύλου» και «μια μεταναστευτική πολιτική εν γένει πιο περιοριστική», καθώς και παρέκκλιση από τους ευρωπαϊκούς κανόνες που αφορούν την παροχή ασύλου και τη μετανάστευση.
Το κόμμα επιθυμεί να αποκατασταθούν οι έλεγχοι στα ολλανδικά σύνορα και να επαναπροωθούνται οι αιτούντες άσυλο που προσπαθούν να εισέλθουν στην Ολλανδία προερχόμενοι από «γειτονικές, ασφαλείς χώρες».
Οι παράτυποι μετανάστες θα συλλαμβάνονται και θα απελαύνονται. Οι Σύροι η αίτηση των οποίων για παροχή ασύλου έχει γίνει δεκτή επίσης θα απελαύνονται, διότι «κάποιες περιοχές της Συρίας είναι πλέον ασφαλείς». Οι πρόσφυγες που έχουν λάβει άδεια παραμονής, θα τη χάνουν «αν πάνε διακοπές στη χώρα καταγωγής τους».
Ευρώπη
Το PVV θέλει «την Ολλανδία κυρίαρχη, την Ολλανδία υπεύθυνη για το δικό της νόμισμα, τα σύνορά της και να υιοθετεί δικούς της κανόνες».
Κατά συνέπεια το κόμμα απορρίπτει οποιαδήποτε «πολιτική ένωση», όπως την ΕΕ, «έναν θεσμό που υφαρπάζει ολοένα και περισσότερες εξουσίες, μονοπωλεί τα χρήματα των φορολογούμενων και μας επιβάλλει τις διαταγές της».
Το κόμμα του Βίλντερς επιθυμεί «τη διεξαγωγή δεσμευτικού δημοψηφίσματος για το Nexit», την αποχώρηση της Ολλανδίας από την ΕΕ.
Εν αναμονή αυτού του δημοψηφίσματος η Ολλανδία επιθυμεί να λαμβάνει περισσότερα ευρωπαϊκά κονδύλια, αλλά να μην συμβάλλει στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό περισσότερα χρήματα από όσα λαμβάνει.
Το κόμμα απορρίπτει εξάλλου κάθε νέα επέκταση της ΕΕ και επιθυμεί να αποκατασταθεί το δικαίωμα του βέτο στις Βρυξέλλες.
Τέλος, το PVV θέλει να υποσταλεί η σημαία της ΕΕ από τα κυβερνητικά κτίρια. «Είμαστε στην Ολλανδία, εδώ κυματίζει μόνο η εθνική σημαία».
Εξωτερική πολιτική
«Η βασική μας αρχή είναι η εξής: να ενεργούμε προς το συμφέρον της Ολλανδίας και των Ολλανδών. Η χώρα μας είναι υπεράνω όλων».
Το PVV «είναι μεγάλος φίλος της μοναδικής πραγματικής δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή: του Ισραήλ», τονίζεται στην πολιτική διακήρυξη του κόμματος. «Οι σχέσεις με το Ισραήλ θα ενισχυθούν, μεταξύ άλλων, μεταφέροντας την πρεσβεία μας στην Ιερουσαλήμ», σημειώνει.
Ο Βίλντερς έχει επίσης δεσμευθεί να κλείσει την ολλανδική αντιπροσωπεία στη Ραμάλα, έδρα της «διεφθαρμένης Παλαιστινικής Αρχής».
Η Ολλανδία θα διακόψει «αμέσως» τις διπλωματικές σχέσεις με τις χώρες που εφαρμόζουν τη σαρία και όσες έχουν απειλήσει τη ζωή Ολλανδών βουλευτών.
Εξάλλου ο Βίλντερς έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι η Ολλανδία θα πρέπει να σταματήσει να παρέχει όπλα στην Ουκρανία, καθώς η χώρα τα χρειάζεται για να υπερασπιστεί τον εαυτό της.
«Θα πρέπει να βρούμε τρόπους να ανταποκριθούμε τις ελπίδες των ψηφοφόρων μας. Να βάλουμε τους Ολλανδούς πρώτα», έχει τονίσει.
Κλίμα
«Εδώ και δεκαετίες μας φοβερίζουν με την κλιματική αλλαγή (…) Πρέπει να σταματήσουμε να φοβόμαστε», τονίζει το PVV.
Η Ολλανδία διαθέτει τους καλύτερους παγκοσμίως επιστήμονες εξειδικευμένους στην υδραυλική μηχανική και δεν θα πρέπει να πανικοβάλλεται μπροστά στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, αναφέρει στο προεκλογικό του πρόγραμμα.
Παράλληλα ζητεί να αυξηθουν οι εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Βόρεια Θάλασσα και να διατηρηθούν ανοικτά τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργούν με άνθρακα ή φυσικό αέριο.
«Το PVV τάσσεται επίσης υπέρ της γρήγορης κατασκευής νέων πυρηνικών εργοστασίων».
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, το μόνο σίγουρο είναι ότι επικρατεί ανησυχία και προβληματισμός στην Ολλανδία και εν γένει στην Ευρώπη για το τι θα ακολουθήσει έπειτα από τον συγκεκριμένο εκλογικό θρίαμβο.