Η δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, από το Ισραήλ έχει κλιμακώσει την πορεία σύγκρουσης μεταξύ δύο εντελώς διαφορετικών σεναρίων για το μέλλον της Μέσης Ανατολής.

Το ένα σενάριο «εξυφαίνεται» από το Ιράν και τους συμμάχους του (η Χεζμπολάχ στον Λίβανο, οι Χούθι στην Υεμένη, οι ιρακινές πολιτοφυλακές και η Χαμάς στη Γάζα). Χαρακτηρίζεται από τη συνέχιση των βίαιων συγκρούσεων και στόχος του είναι η καταστροφή του Ισραήλ και ο θρίαμβος μιας ριζοσπαστικής, εξτρεμιστικής και επαναστατικής μορφής σιιτικού Ισλάμ.

Το άλλο σενάριο προβλέπει την αντιμετώπιση των υπερβολικών φιλοδοξιών της Τεχεράνης, στοχεύει στο να υποβαθμίσει το στρατιωτικό δυναμικό των πληρεξουσίων του Ιράν και να θέσει τις βάσεις για μια δυναμική, ειρηνική και εκσυγχρονιζόμενη Μέση Ανατολή. Αυτό το σενάριο προβλέπει νέες οικονομικές ρυθμίσεις και ρυθμίσεις ασφάλειας που να βασίζονται στις Συμφωνίες του Αβραάμ (που υπέγραψε το Ισραήλ με το Μπαχρέιν, τα Εμιράτα και το Μαρόκο). Το πιο σημαντικό θα ήταν να περιλαμβάνει την ομαλοποίηση Ισραήλ-Σαουδικής Αραβίας (αρκετά δύσκολο, αλλά σε βάθος χρόνου εφικτό), καθώς και μια βέβαιη πορεία προς τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.

Παρελθόν

Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι το Ισραήλ, το Ιράν και οι πληρεξούσιοί του σταθμίζουν τις επόμενες κινήσεις τους. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η Ευρώπη έχτισε το πιο θετικό μονοπάτι της μόνο έπειτα από αιώνες συγκρούσεων και στα ερείπια δύο Παγκόσμιων Πολέμων. Με τον συνεχιζόμενο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η ιστορία της ειρηνικής ολοκλήρωσης της Ευρώπης δεν έχει τελειώσει, αλλά έχει προχωρήσει πολύ πέρα ​​από τις προσδοκίες της εποχής του Ψυχρού Πολέμου. Χρειάστηκαν περισσότερα από σαράντα χρόνια προσπάθειας για να επιτευχθεί ο θρίαμβος του Ψυχρού Πολέμου.

Η προσέγγιση τώρα προς το Ιράν θα πρέπει να εμπνέεται από αυτό το μοντέλο. Να αντιμετωπίζει, να αποτρέπει και να απομονώνει την Τεχεράνη, έτσι ώστε, με την πάροδο του χρόνου, ο ιρανικός λαός να απαιτήσει την αλλαγή. Θα ήταν πρόωρο να δηλωθεί ο θάνατος του Νασράλα ως το σημείο καμπής προς αυτό το μέλλον. Θα ήταν κοντόφθαλμο, ωστόσο, να μη δούμε αυτήν τη στιγμή ως ευκαιρία. Αυτό που κάνει το διακύβευμα ακόμη μεγαλύτερο είναι το παγκόσμιο πλαίσιο της αυξανόμενης κοινής θέσης του Ιράν με τη Ρωσία, την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα.

Μαζί επιδιώκουν να υπονομεύσουν την παγκόσμια τάξη που οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους κατασκεύασαν με τόσο κόπο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι νέες παραδόσεις βαλλιστικών πυραύλων μικρού βεληνεκούς από το Ιράν στη Μόσχα και η συνεχής προμήθεια οπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών στη Ρωσία για τον πόλεμό της στην Ουκρανία υπογραμμίζουν τα παγκόσμια διακυβεύματα που εμπλέκονται.

Αχτίδες ελπίδας

Μέσα σε όλη την παρούσα κλιμάκωση, αρκετοί παράγοντες παρέχουν μακροπρόθεσμη ελπίδα.

• Πρώτος παράγοντας: Η σημασία του θανάτου του Νασράλα. Ο 64χρονος κληρικός, επί 32 χρόνια στο τιμόνι της Χεζμπολάχ, κατόρθωσε να μετατρέψει τη Χεζμπολάχ σε εξέχουσα δύναμη στο δίκτυο πληρεξουσίων του Ιράν (ο λεγόμενος «Αξονας της Αντίστασης»). Μετά τη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί (αρχηγού της AL QUDS από τις ΗΠΑ το 2020), ο Νασράλα ήταν ο δεύτερος σε σημασία σε αυτόν τον άξονα, πίσω μόνο από τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
• Δεύτερος παράγοντας: Υπάρχει διχασμός στο Ιράν για την ένταση των αντιποίνων στο Ισραήλ. Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, ο κλάδος πολλαπλών υπηρεσιών των ενόπλων υπηρεσιών του Ιράν και άλλοι σκληροπυρηνικοί υποστηρίζουν μια πιο επιθετική απάντηση για τη στήριξη της Χεζμπολάχ. Αυτοί είναι που πίεσαν για επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους στο Ισραήλ. Ωστόσο, ο Mασούντ Πεζεσκιάν, ο μεταρρυθμιστής πρόεδρος του Ιράν που ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιούλιο, έχει επισημάνει ότι η κλιμάκωση είναι η «παγίδα» του Ισραήλ να παρασύρει το Ιράν σε έναν πόλεμο που δεν μπορεί να κερδίσει. Η αποφυγή της άμεσης σύγκρουσης με το Ισραήλ είναι ζωτικής σημασίας για το Ιράν, ώστε να επιδιορθώσει την προβληματική του οικονομία και να χαλαρώσει τις δυτικές κυρώσεις εναντίον του. Το Ισραήλ έχει φέρει το Ιράν σε μια κατάσταση που δεν θα κερδίσει.

ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ

Πώς η σημερινή κρίση μπορεί να μετατραπεί σε… ευκαιρία

Πριν από πέντε ημέρες το Ισραήλ ανακοίνωσε μια περιορισμένη χερσαία εισβολή στον Λίβανο, ώστε να εξασφαλίσει την επιστροφή, στα βόρεια της χώρας, χιλιάδων Ισραηλινών, οι οποίοι τράπηκαν σε φυγή από τις ρουκέτες της Χεζμπολάχ.

1 Σε τι διαφέρει η νέα εκστρατεία στον Λίβανο από τις προηγούμενες;

Εναν χρόνο μετά την εκστρατεία του στη Γάζα, ο ισραηλινός στρατός εστιάζει στη Χεζμπολάχ (στέλνοντας μήνυμα και στους υπόλοιπους πληρεξουσίους του Ιράν). Η μεθοδική προσέγγιση, που έχει χρησιμοποιήσει απέναντι στη Χεζμπολάχ, «αποκεφαλίζοντας» χειρουργικά την ηγεσία της πριν στείλει τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) στο πεδίο της μάχης, καταδεικνύει και την καλύτερη προετοιμασία που έχει γίνει.

2 Θα μπορέσει το Ισραήλ να διατηρήσει το πλεονέκτημα που είχε μέχρι τώρα στην αεροπορική του επιχείρηση;

Το Πεζικό θα πρέπει να είναι έτοιμο για μεγαλύτερη αντίσταση από αυτήν που συνάντησε η Αεροπορία.

3 Τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση των ΗΠΑ;

Η κυβέρνηση Μπάιντεν παρέμεινε ανοιχτά υπέρ των στόχων του Ισραήλ. Ο υπ. Αμυνας, Λόιντ Οστιν, αναγνώρισε την ανάγκη διάλυσης της υποδομής επίθεσης κατά μήκος των συνόρων για να διασφαλιστεί ότι η Χεζμπολάχ δεν μπορεί να πραγματοποιήσει επιθέσεις στις βόρειες κοινότητες του Ισραήλ. Βάσει αυτών των δεδομένων, οι ΗΠΑ θα πρέπει να συνεχίσουν να συνεργάζονται με το Ισραήλ για να διασφαλίσουν ότι αυτό το έργο θα εκπληρωθεί ολοκληρωτικά.

4 Τι σημαίνει αυτή η χερσαία εκστρατεία για τις προσπάθειες περιφερειακής ομαλοποίησης;

Η ενσωμάτωση του Ισραήλ στην περιοχή διευκολύνθηκε από τους στενούς δεσμούς με τις ΗΠΑ και την επιθυμία άλλων χωρών της περιοχής να ενταχθούν σε αυτήν τη… λέσχη. Αν το Ισραήλ μπορέσει να βγει από την τρέχουσα δύσκολη θέση διατηρώντας ανέπαφη τη συμμαχία του με την Ουάσιγκτον, υπάρχει αισιοδοξία ότι καλύτερες μέρες θα έρθουν για την ευρύτερη περιοχή.

Πρόθεση

Είναι σημαντικό ότι οι χώρες που υπέγραψαν τις Συμφωνίες του Αβραάμ με το Ισραήλ δεν έχουν εγκαταλείψει την ελπίδα για ομαλοποίηση στην περιοχή. Κανείς δεν έχει διακόψει τις σχέσεις με το Ισραήλ ούτε έχει αποσυνδεθεί από τις συμφωνίες. Και ενώ πολλοί, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, προσπάθησαν να κατευνάσουν τις εντάσεις με το Ιράν, το κάνουν με τα μάτια ορθάνοιχτα στη συνεχιζόμενη απειλή που αντιπροσωπεύει το Ιράν και με την ακλόνητη πεποίθηση ότι μακροπρόθεσμα το Ισραήλ θα ενσωματωθεί περισσότερο στη Μέση Ανατολή και όχι λιγότερο όπως επιθυμεί το Ιράν.

Είναι σαφές ότι είμαστε πολύ μακριά από μια νέα τάξη πραγμάτων στη Μέση Ανατολή. Αυτό το όραμα, ωστόσο, θα πρέπει να ζωντανεύει τις απαντήσεις στην παρούσα συνθήκη, μετατρέποντας την κρίση σε ιστορική ευκαιρία.