Οι γειτονικές χώρες βρίσκονται σε μια διαρκή σύγκρουση για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ εδώ και δεκαετίες, μια αποσχισθείσα περιοχή στις Καυκάσιες Οροσειρές που ήταν η πατρίδα περίπου 120.000 εθνοτικών Αρμενίων. Η περιοχή θεωρείται διεθνώς τμήμα του Αζερμπαϊτζάν, αλλά για δεκαετίες βρισκόταν υπό τον έλεγχο αρμενίων αποσχιστών.
Η πρόοδος στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη ήρθε την Πέμπτη, με το υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας να δηλώνει σε ανακοίνωσή του ότι η ειρηνευτική συμφωνία είναι «έτοιμη για υπογραφή».
Η Αρμενία αποδέχτηκε τις προτάσεις του Αζερμπαϊτζάν για «τα δύο εκκρεμή άρθρα» του προσχεδίου της συμφωνίας, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Αρμενίας.
«Το ένα από τα δύο άρθρα αφορά το ζήτημα της μη ανάπτυξης δυνάμεων τρίτων χωρών κατά μήκος των συνόρων. Το άλλο αφορά την αμοιβαία απόσυρση των αξιώσεων από διεθνείς οργανισμούς και τη δέσμευση να μην αναληφθούν δράσεις εναντίον του άλλου», δήλωσε ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν, στους δημοσιογράφους την Πέμπτη, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Αρμενίας, Armenpress.
Το Αζερμπαϊτζάν επιβεβαίωσε την επιτυχία των διαπραγματεύσεων για την ειρήνη. «Σημειώνουμε με ικανοποίηση ότι οι διαπραγματεύσεις για το κείμενο του προσχεδίου της Συμφωνίας Ειρήνης και της Εγκαθίδρυσης Διμερών Σχέσεων μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας έχουν ολοκληρωθεί», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν.
Ωστόσο, παραμένουν εμπόδια. Το Αζερμπαϊτζάν δήλωσε επίσης ότι το Σύνταγμα της Αρμενίας πρέπει να «εξαλείψει τις αξιώσεις κατά της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας του Αζερμπαϊτζάν», ως προϋπόθεση για να επιτραπεί η υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας.
«Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε το διμερές διάλογο για αυτά και άλλα ζητήματα που αφορούν τη διαδικασία εξομάλυνσης μεταξύ των δύο χωρών», ανέφερε η ανακοίνωση.
Ο ηγέτης της Αρμενίας δήλωσε την Πέμπτη ότι δεν υπήρξαν «συζητήσεις» σχετικά με την απαίτηση του Μπακού να τροποποιηθεί το Σύνταγμα της Αρμενίας, σύμφωνα με την Armenpress.
«Μετά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου πέρυσι, είναι σαφές ότι το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Αρμενίας δεν περιέχει εδαφικές αξιώσεις κατά του Αζερμπαϊτζάν ή οποιασδήποτε άλλης χώρας. Δεύτερον, πιστεύουμε ότι το Σύνταγμα του Αζερμπαϊτζάν περιλαμβάνει αξιώσεις προς τη Δημοκρατία της Αρμενίας», δήλωσε ο Πασινιάν, σύμφωνα με την Armenpress.
Ο ηγέτης της Αρμενίας τόνισε ότι το συμφωνηθέν κείμενο του προσχεδίου της ειρηνευτικής συμφωνίας «αντιμετωπίζει και επιλύει όλες αυτές τις ανησυχίες», ανέφερε η Armenpress.
Αν και η δήλωση της Αρμενίας δεν ανέφερε το Σύνταγμα, τον περασμένο μήνα ο Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν ζήτησε «εθνικό δημοψήφισμα» για την υιοθέτηση ενός νέου Συντάγματος χωρίς να καθορίσει ημερομηνία για την ψηφοφορία ή να διευκρινίσει ποιες αλλαγές θα περιλαμβάνονταν στο νέο σχέδιο, ανέφερε το Reuters.
Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν είχαν ήδη πολεμήσει δύο πολέμους για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, και οι συμφωνίες εκεχειρίας μεταξύ τους είχαν αποδειχθεί εύθραυστες. Η σύγκρουση ξέσπασε ξανά τον Σεπτέμβριο του 2023, όταν μια αστραπιαία επίθεση διάρκειας 24 ωρών είδε το Αζερμπαϊτζάν να ανακτά τον πλήρη έλεγχο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, προκαλώντας τη φυγή του εθνοτικού αρμενικού πληθυσμού της περιοχής στην Αρμενία μέσα σε μια εβδομάδα.