Παρ’ όλα αυτά, Βέρνη και Βρυξέλλες θα μπορούσαν τελικά να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Στις 26 Μαΐου, η Ελβετία έθεσε τέρμα στις συνομιλίες με την Ε.Ε. για μια συμφωνία επικαιροποίησης και αναβάθμισης της οικονομικής εταιρικής τους σχέσης. Η ελβετική κυβέρνηση δήλωσε ότι η συμφωνία θα ήταν αντίθετη στα συμφέροντα της χώρας, προέτρεψε ωστόσο την Ε.Ε. να διατηρήσει τους υφιστάμενους δεσμούς τους.

Σύμφωνα με το πολιτικό σύστημα της Ελβετίας, οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να επικυρωθεί με δημοψήφισμα. Τα δεξιά κόμματα επικρίνουν τη συμφωνία, την ώρα που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι θα μπορούσαν να την απορρίψουν, γεγονός που πιθανότατα επηρέασε την απόφαση της ελβετικής κυβέρνησης να τερματίσει τη διαπραγμάτευση.

ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ Ε.Ε.-Ελβετίας ρυθμίζονται από περισσότερες από 100 διαφορετικές διμερείς συνθήκες που έχουν υπογραφεί από τη δεκαετία του 1970. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελβετίας-Ε.Ε. για μια θεσμική συμφωνία-πλαίσιο (InstA) ξεκίνησαν το 2014. Σε περίπτωση έγκρισης, η συμφωνία θα αντικαθιστούσε τις υφιστάμενες διμερείς συμφωνίες με ένα ολοκληρωμένο, επικαιροποιημένο νομικό πλαίσιο.

Η InstA υποτίθεται ότι θα περιελάμβανε τομείς όπως η μετανάστευση, η αμοιβαία αναγνώριση των βιομηχανικών προτύπων, έναν μεγαλύτερο κατάλογο γεωργικών προϊόντων, τις κρατικές ενισχύσεις, τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, την πολιτική αεροπορία και τις μεταφορές. Σε θέματα όπως η μετανάστευση, οι μισθοί και η αποδοχή του δικαίου της Ε.Ε., η Ελβετία θεώρησε ότι η συμφωνία θα υπονόμευε την εθνική της κυριαρχία.

ΑΝ ΚΑΙ Η ΜΗ ΕΓΚΡΙΣΗ της InstA δεν θα υπονομεύσει σημαντικά το εμπόριο μεταξύ Ελβετίας-Ε.Ε. άμεσα, οι εξαγωγείς της Ελβετίας και της Ε.Ε. αντιμετωπίζουν τώρα μεγαλύτερη αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον των διμερών σχέσεων. Ενώ οι συνομιλίες σταμάτησαν, οι υφιστάμενες συμφωνίες μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Ελβετίας εξακολουθούν να ισχύουν.

Ομως, καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, δημιουργούνται νέα προϊόντα και οι κανονισμοί αλλάζουν και οι όλο και πιο παρωχημένες ρυθμίσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Ελβετίας θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν το εμπόριο. Επιπλέον, ορισμένες από τις διμερείς συμφωνίες έχουν ημερομηνία λήξης και θα απαιτήσουν επαναδιαπραγμάτευση, για την οποία είναι ουσιαστικής σημασίας οι καλοί πολιτικοί δεσμοί μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Ελβετίας. Για παράδειγμα, μια συμφωνία αμοιβαίας αναγνώρισης για τα ιατρικά προϊόντα έληξε στις 26 Μαΐου, γεγονός που σημαίνει ότι θα είναι πιο δύσκολο για τους κατασκευαστές του τομέα να συναλλάσσονται στο μέλλον. Η InstA θα παρείχε επίσης στην Ελβετία καλύτερη πρόσβαση στην αγορά για γεωργικά προϊόντα, όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά.

ΣΤΙΣ 26 ΜΑΪΟΥ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι «λυπάται» για την απόφαση της Ελβετίας να τερματίσει τις διαπραγματεύσεις και ανέφερε ότι «η προνομιακή πρόσβαση στην ενιαία αγορά πρέπει να σημαίνει την τήρηση των ίδιων κανόνων και υποχρεώσεων». Την ίδια ημέρα, η Swissmem, η οποία εκπροσωπεί εταιρίες μηχανολογικών και ηλεκτρολογικών κατασκευών, δήλωσε ότι «η περίοδος μεγάλης αβεβαιότητας σε σχέση με την πιο σημαντική αγορά πωλήσεων συνεχίζεται για πάρα πολύ καιρό».

Οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ελβετίας έχουν ήδη επιβαρύνει τις διμερείς οικονομικές σχέσεις. Το 2019 τα ελβετικά χρηματιστήρια έχασαν τα δικαιώματά τους να εξυπηρετούν πελάτες της Ε.Ε., αφού Βέρνη και Βρυξέλλες δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συμφωνία για το θέμα.

ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Ελβετίας είναι τόσο στενοί που είναι πιθανό να υπάρξουν νέες διαπραγματεύσεις στο μέλλον, πράγμα που σημαίνει ότι η αβεβαιότητα θα μπορούσε να είναι μόνο προσωρινή. Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος της Ελβετίας, ενώ η Ελβετία είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Οι εξαγωγές χημικών, φαρμακευτικών και ιατρικών προϊόντων, μηχανημάτων, οργάνων και ρολογιών της Ελβετίας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι μεγάλης σημασίας για την οικονομική ευημερία της χώρας. Πολλές χώρες της Ε.Ε. βασίζονται επίσης στις εμπορικές υπηρεσίες της Ελβετίας. Αυτοί οι στενοί εμπορικοί δεσμοί υποδηλώνουν ότι, παρά τις τρέχουσες εντάσεις, Βέρνη και Βρυξέλλες θα εξακολουθήσουν να ενδιαφέρονται να διατηρήσουν και ενδεχομένως να αυξήσουν τις οικονομικές τους σχέσεις στο μέλλον.

ΣΕ ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ στις 26 Μαΐου, η ελβετική κυβέρνηση ανέφερε ότι είναι «προς το κοινό συμφέρον της Ελβετίας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης να διαφυλάξουν την πάγια συνεργασία τους και να διατηρήσουν συστηματικά τις συμφωνίες που είναι ήδη σε ισχύ».

Η ελβετική κυβέρνηση δήλωσε επίσης ότι «επιθυμεί να ξεκινήσει πολιτικό διάλογο με την Ευρωπαϊκή Ενωση για τη συνέχιση της συνεργασίας» και ότι ανέθεσε στο ομοσπονδιακό υπουργείο Δικαιοσύνης και Αστυνομίας «να εξετάσει πώς αυτόνομες τροποποιήσεις της ελβετικής νομοθεσίας θα μπορούσαν να συμβάλουν στη σταθεροποίηση των σχέσεων Ελβετίας-Ε.Ε.».