Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Ο Μπάιντεν θα διαδεχθεί στις 20 Ιανουαρίου τον Ντόναλντ Τραμπ βάζοντας τέλος στην πιο ιδιόρρυθμη προεδρία στις ΗΠΑ που προκάλεσε βαθύτατους προβληματισμούς και σοβαρές ανησυχίες για την παρουσία και το μέλλον της υπερδύναμης στον παγκόσμιο χάρτη. Η συμπεριφορά του Τραμπ απώθησε συμμάχους και φίλους των ΗΠΑ και προκάλεσε ρήγματα στο ΝΑΤΟ.

Η σχέση του με απαράδεκτα καθεστώτα μεταξύ των οποίων το νεποτιστικό-σταλινικό καθεστώς της Βόρειας Κορέας δεν ταίριαζε με την εικόνα της υπερδύναμης. Δεν είχε σταθερή γραμμή απέναντι σε αντιδυτικά καθεστώτα όπως του Μαδούρο στην Βενεζουέλα, του αγιατολαχικού καθεστώτος στο Ιράν, ενώ ήταν ο πρόεδρος που απέφευγε επισκέψεις σε κράτη της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας, πλην των περιπτώσεων της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας και ορισμένων διεθνών συνόδων κορυφής των κρατών Ασίας-Ειρηνικού όπου τυπικά έπρεπε να παραστεί.

Ηταν ο πρόεδρος που στις Συνόδους Κορυφής του ΝΑΤΟ έβλεπε την παρουσία του ως αγγαρεία και με την αποστροφή του προς την Ατλαντική Συμμαχία προσέφερε «τροφή» στον Μακρόν να ισχυρίζεται ότι το ΝΑΤΟ δεν έχει μέλλον!

Αν δεν ήταν στην κυβέρνησή του κατά καιρούς υπολογίσιμα και συμβατικά πρόσωπα όπως ο πρώην υπ. Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, ο πρώην υπ. Αμυνας Τζέιμς Ματίς, ο απερχόμενος υπ. Αμυνας Μαρκ Εσπερ, ο απερχόμενος υπ. Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, ο απόστρατος στρατηγός Χέρμπερτ Μακμάστερ (πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας), ακόμα και ο διάδοχος του τελευταίου σκληροπυρηνικός Τζον Μπόλτον, η διατελέσασα μόνιμος αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Εθνη Νίκι Χάλεϊ, η κατάσταση για το κύρος των ΗΠΑ θα είχε προσεγγίσει το… ναδίρ.

Η στενή σχέση του με τα αντιδημοκρατικά καθεστώτα της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου και των Εμιράτων προκάλεσε την έντονη κριτική αναλυτών, στρατιωτικών, διεθνολόγων, γερουσιαστών και πολιτικών διαφόρων κρατών.

Χωρίς λόγο απέσυρε τις αμερικανικές δυνάμεις από τις προωθημένες βάσεις τους στη Βόρεια Συρία, αδειάζοντας τους Κούρδους και Αραβες μαχητές από τις επιχειρήσεις κατά του ISIS και αφήνοντας ανοικτό τον δρόμο για την τρίτη εισβολή μονάδων της 2ης τουρκικής στρατιάς ικανοποιώντας τις ορέξεις του Ερντογάν. Χωρίς λόγο απέσυρε κλιμάκια της Αμερικανικής Διοίκησης Αφρικής/AFRICOM από τη Λιβύη, μεταφέροντας τις δραστηριότητες στη γειτονική Τυνησία με αποτέλεσμα να επεκταθεί ο εμφύλιος εκεί.

Οι ενέργειές του έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Για πάρα πολλά ζητήματα στρατιωτικοί και διπλωματικοί κύκλοι δεν τον ενημέρωναν γιατί οι απόψεις του ήταν προβληματικές και αλλοπρόσαλλες ενώ οδηγούσαν σε υποβάθμιση του ρόλου των ΗΠΑ. Επίσης, είχε αναφερθεί υποτιμητικά για πολλά συμμαχικά κράτη για τον ρόλο τους στην ευρωπαϊκή ασφάλεια.

Σοβαρές αποφάσεις

Εκ των πραγμάτων η ηγεσία Μπάιντεν βρίσκεται μπροστά σε σοβαρές αποφάσεις για το μέλλον του πλανήτη, για την επιστροφή των ΗΠΑ σε διεθνείς πολυμερείς συνθήκες, για την επικρατούσα κατάσταση στις σχέσεις της υπερδύναμης με την αναθεωρητική Ρωσία και την επεκτατική Κίνα. Οι ΗΠΑ εν μέσω πανδημίας πρέπει να διαμορφώσουν μία σύγχρονη στρατηγική για το δυτικό ημισφαίριο (από τον Ρίο Γκράντε μέχρι τη Χιλή), καθώς και μία αντίστοιχη στρατηγική για τις σχέσεις με την Αφρική και την Ασία. Είναι σημαντική η προώθηση της τετραμερούς συνεργασίας ανάμεσα σε ΗΠΑ, Ινδία, Ιαπωνία και Αυστραλία. Είναι καθοριστικής σημασίας να διαμορφωθεί μία πολιτική για το θέμα του εκθετικά αυξανόμενου πυραυλικού και πυρηνικού οπλοστασίου της Βόρειας Κορέας.

Επιπρόσθετα είναι οριακές οι σχέσεις των Αμερικανών με το ριζοσπαστικό Ιράν και τη Ρωσία σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, τη Γεωργία, τις εξελίξεις στη Βαλτική. Τέλος, αναφορικά με την περιοχή μας είναι ουσιώδες και επιτακτικό να εξεταστεί πού βαίνουν οι σχέσεις των ΗΠΑ με τον προβληματικό Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και τις προκλήσεις του σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο. Επιπλέον, το θέμα του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 είναι ένα πολύ καυτό ζήτημα για την ομπρέλα προστασίας του ΝΑΤΟ.

ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Συμπερασματικά η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει πολλή δουλειά μπροστά της για να αποτρέψει τα χειρότερα και στο πλαίσιο του εφικτού να σταθεροποιήσει την παγκόσμια ασφάλεια και να απενεργοποιήσει τις διάφορες προβληματικές καταστάσεις σε κρίσιμες γεωγραφικές περιοχές του πλανήτη.

Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση