Στην περίοδο που διανύουμε βεβηλώνονται και  απειλούνται με γκρέμισμα από τα βάθρα τους σύμβολα του δυτικού ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας, όπως ο Γουίνστον Τσόρτσιλ, ο βασιλιάς Λεοπόλδος του Βελγίου, Βρετανοί δουλέμποροι, στρατηγοί και γαιοκτήμονες του Αμερικανικού Νότου.

Είναι προφανές ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει, καθώς η Ρωσία του Πούτιν απολαμβάνει συγκριτικά μεγαλύτερη κοινωνική σταθερότητα από τη Δύση. Οι κοινωνίες και οι λαοί της τελευταίας βρίσκονται καταφανώς σε μια θεμελιακή φάση αυτοκριτικής για το ένοχο παρελθόν της.

Σημάδι των καιρών ήταν η πρόταση ενός Ρώσου μεγιστάνα να μεσολαβήσει στη διαμάχη γύρω από το άγαλμα του Θεόδωρου Ρούζβελτ, που βρίσκεται μπροστά στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Νέας Υόρκης. Κατόπιν πιέσεων του κινήματος Black Lives Matter και με τη σιωπηρή συγκατάθεση του Τραμπ, οι Αρχές της αμερικανικής μεγαλούπολης αποφάσισαν να το απομακρύνουν, λόγω της «μη πολιτικά ορθής» εικόνας που εκπέμπει. Πράγματι, ο έφιππος Αμερικανός πρόεδρος της περιόδου 1901-1909 έχει πεζούς αριστερά και δεξιά του έναν μαύρο και έναν Ινδιάνο – σύμβολα των δύο «προπατορικών αμαρτημάτων της λευκής Αμερικής», της δουλείας και της γενοκτονίας των αυτοχθόνων.

Σαν από μηχανής θεός, ο Ρώσος εκατομμυριούχος, φιλότεχνος και μέγας ευεργέτης του σκακιού, Αντρέι Φιλάτοφ, προσφέρθηκε να αγοράσει το άγαλμα του Ρούζβελτ και να το προσθέσει στη συλλογή του. Η πρόταση, μάλιστα, έγινε για λογαριασμό του ιδρύματος τέχνης Art Russe, που συστάθηκε το 2012 με στόχο τη διαφύλαξη, την ανάδειξη και την προστασία της ρωσικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Δικαίως θα αναρωτηθεί κανείς τι σχέση μπορεί να έχει ένας πρόεδρος των ΗΠΑ με τη ρωσική κουλτούρα. Το μυστικό κρύβεται στην επιτυχημένη μεσολάβηση του Θεόδωρου Ρούζβελτ για τον ειρηνικό τερματισμό του ρωσο-ιαπωνικού πολέμου του 1905, που έληξε με ήττα των τσαρικών στρατευμάτων. Η συνθήκη υπογράφηκε στο Πόρτσμουθ του Νιου Χαμσάιρ και χάρις στις ενέργειες του Ρούζβελτ οι Ρώσοι απέφυγαν μία ακόμη πιο ταπεινωτική συνθηκολόγηση, παραχωρώντας μόνο ένα τμήμα της Σαχαλίνης. Οι καλές υπηρεσίες του προέδρου των ΗΠΑ αναγνωρίστηκαν το 1906 με ένα Νόμπελ Ειρήνης.

Ωστόσο, δεν είναι το μοναδικό deal που ο Φιλάτοφ προσπαθεί να κάνει με τους Αμερικανούς. Βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις και με τις Αρχές της πόλης Σίτκα για την αγορά του αγάλματος του Αλεξάντερ Αντρέγεβιτς Μπαράνοφ, δηλαδή του πρώτου Ρώσου κυβερνήτη της Αλάσκας, την περίοδο 1790-1818. Αρχικά ρωσική αποικία στη λεγόμενη «Ρωσική Αμερική», η Αλάσκα πωλήθηκε το 1867 από τον τσάρο Αλέξανδρο Β’ στις ΗΠΑ έναντι 7,2 εκατομμυρίων δολαρίων, επειδή θεωρήθηκε ότι στο μέλλον η Αγ. Πετρούπολη δεν θα μπορούσε να την υπερασπιστεί από βρετανική ή αμερικανική επίθεση.

Το άγαλμα του πρώτου κυβερνήτη της βρίσκεται αυτήν τη στιγμή σε αμερικανικό έδαφος και ο Φιλάτοφ θέλει να το επαναπατρίσει, θέτοντάς το υπό την προστασία του Art Russe. Να σημειωθεί ότι ο Μπαράνοφ ήταν ένας πολυμήχανος επιχειρηματίας και τυχοδιώκτης, που άνοιξε το ρωσικό εμπόριο με τις ΗΠΑ και την Κίνα στον Ειρηνικό, αλλά ταυτόχρονα εκμεταλλεύθηκε τους Ινδιάνους σε τέτοιο βαθμό, ώστε να θεωρείται ένας ακόμη «ρατσιστής αποικιοκράτης». Πάντως, ήταν εκείνος που ίδρυσε την πόλη της Σίτκα το 1799, με το όνομα Nόβο-Αρχάνγκελσκ.

Μέχρι στιγμής η Νέα Υόρκη δεν έχει απαντήσει στο αίτημα του Φιλάτοφ, αν και η αμερικανική κοινή γνώμη θα αντιμετώπιζε ως σκάνδαλο την «πώληση» ενός τέτοιου συμβόλου σε άνθρωπο του Πούτιν. Η Σίτκα, πάντως, το συζητάει για το άγαλμα του Μπαράνοφ, χωρίς να έχει γίνει μέχρι στιγμής γνωστό το ύψος και των δύο προσφορών του Ρώσου μεγιστάνα.

Εν αντιθέσει με 30 χρόνια πριν, στη σημερινή Ρωσία υπάρχει η τάση να ανεγείρουν ιστορικά αγάλματα για να ενισχύσουν την εθνική ταυτότητα απέναντι στην οικονομική και τη γεωστρατηγική επίθεση της Δύσης. Από το 2016 δεσπόζει μπροστά στο Κρεμλίνο ο μεσαιωνικός πρίγκιπας Βλαδίμηρος ο Μέγας (διόλου συμπτωματική συνωνυμία…), ενώ στην πόλη Οριόλ υψώθηκε το 2015 ο τσάρος Ιβάν ο Τρομερός με στολή πολεμιστή. Ο αείμνηστος δημιουργός του ΑΚ-47, Μιχαήλ Καλάσνικοφ, ατενίζει από το 2017 τους Μοσχοβίτες μέσα από τον ορειχάλκινο ανδριάντα του.

Να σημειωθεί ότι τον Απρίλιο το ρωσικό υπουργείο Αμυνας ζήτησε από την Τσεχία να στείλει πίσω το άγαλμα του Σοβιετικού στρατάρχη Ιβάν Κόνιεφ, που αποσύρθηκε από το κέντρο της Πράγας, αφού προκάλεσε αρκετές εντάσεις ανάμεσα στις δύο χώρες (οι μνήμες των σοβιετικών τανκς το 1968 δεν σβήνουν εύκολα).

Οσο κι αν είναι πρόωρο να πουλάς το τομάρι της αρκούδας πριν τη σκοτώσεις, ο Αντρέι Φιλάτοφ έχει ήδη αποφασίσει πού θα βάλει τα αγάλματα του Ρούζβελτ και του Μπαράνοφ. Το πρώτο στην Αγ. Πετρούπολη και το δεύτερο στο Μουσείο της Αρκτικής, όπου και η φυσική του θέση.

Από την έντυπη έκδοση

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr