Ο φόβος όλων συνοψίζεται σε δύο λέξεις: δεύτερο «κύμα». Η βασική ανησυχία τους είναι ότι μετά τον αγώνα για την αναχαίτιση του ιού η πανδημία θα επιστρέψει, ίσως ενισχυμένη, θα συνεχίσει να εξαπλώνεται, να απειλεί με κατάρρευση τα συστήματα Υγείας και να αναγκάζει τις κυβερνήσεις να βάζουν τις χώρες τους σε καραντίνα, κατακρημνίζοντας τις οικονομίες τους.

Σχεδόν το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας, οργανισμοί, φορείς και διακεκριμένοι ερευνητές συμφωνούν ότι ένα δεύτερο ή τρίτο «κύμα» πανδημίας είναι πιθανό, ακόμη και βέβαιο. Η πλειονότητα των χωρών καθυστέρησε να αντιδράσει στο ξέσπασμά της, όμως πλέον καταστρώνουν σχέδια και προετοιμάζονται για το δεύτερο «κύμα» του ιού, που βρίσκεται ήδη στον ορίζοντα. Ο σχεδιασμός βασίζεται σε σημεία-κλειδιά: στην κοινωνική αποστασιοποίηση, στην ιχνηλάτηση κρουσμάτων και τον περιορισμό ασθενών και επαφών τους.

› Η Σιγκαπούρη είναι από τις λίγες χώρες που βίωσαν την επιστροφή του ιού. Η χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας κατάφερε αρχικώς να αναχαιτίσει τη μετάδοση χωρίς μέτρα περιορισμού, με εντατικά διαγνωστικά τεστ και ιχνηλάτηση. Η κατάσταση ξέφυγε όταν εντοπίστηκαν χιλιάδες κρούσματα σε κοιτώνες ξένων εργατών, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να λάβει μέτρα αυτοαπομόνωσης.

› Το Χονγκ Κονγκ αποτελεί μέχρι σήμερα επιτυχημένο μοντέλο διαχείρισης της πανδημίας. Η ημιαυτόνομη περιοχή της Κίνας κατάφερε, κάνοντας χιλιάδες διαγνωστικά τεστ, με άμεση ιχνηλάτηση (ψηφιακή και παραδοσιακή), απομόνωση ασθενών και απαγόρευση ταξιδιών, να εμποδίσει την εξάπλωση του Covid-19.

› Η Κίνα, το «επίκεντρο» της παγκόσμιας εξάπλωσης του ιού, προχώρησε σε άρση των μέτρων περιορισμού στις περισσότερες περιφέρειες έπειτα από 76 ημέρες. Εδώ και εβδομάδες καταγράφει λιγότερα από πέντε κρούσματα ημερησίως. Η χώρα, που είναι έμπειρη σε επιδημίες από το παρελθόν, σχεδιάζει το πλάνο για την αποφυγή νέου «κύματος». Ζητάει από τους κατοίκους να έχουν «πολιτισμένη συμπεριφορά», να φορούν μάσκα, να μένουν σπίτι με το παραμικρό σύμπτωμα, να χρησιμοποιούν τα δικά τους μαχαιροπίρουνα όταν βγαίνουν για φαγητό. Παράλληλα, έχει μπει σε εφαρμογή ψηφιακή ιχνηλάτηση, όλοι πρέπει να έχουν απόσταση ενός μέτρου μεταξύ τους και όσοι παραβαίνουν τους κανόνες θα βρίσκονται αντιμέτωποι με «τσουχτερά» πρόστιμα.

› Η Γερμανία, που συνέρχεται σταδιακά -και με αρκετά σκαμπανεβάσματα- από την εξάπλωση του ιού, προετοιμάζεται για τη νέα έλευσή του. Τις επόμενες εβδομάδες μεγάλες άδειες αίθουσες θα μετατραπούν σε νοσοκομεία χωρητικότητας 1.000 κλινών, προκειμένου να γίνει καλύτερη διαχείριση της «έκρηξης» νέων κρουσμάτων.

› Αλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, η Βρετανία και η Ιταλία, προωθούν μέτρα ψηφιακής ιχνηλάτησης (με εφαρμογές στο κινητό), ώστε να είναι αποδοτικότερος ο εντοπισμός κρουσμάτων και να γίνεται άμεσα γνωστό ποιες περιοχές έχουν υψηλό επιδημιολογικό φορτίο, ώστε να περιορίζονται κρούσματα και επαφές τους ταχύτατα και να αποφευχθεί μια νέα εξάπλωση.

 Η περίπτωση της Σουηδίας

Η καραντίνα αποτέλεσε μονόδρομο για πολλές χώρες, όχι όμως για τη Σουηδία. Η στρατηγική της σκανδιναβικής χώρας ήδη από το πρώτο κρούσμα που καταγράφηκε εκεί ήταν η μη επιβολή μέτρων και η σύσταση για κοινωνική αποστασιοποίηση. Πλέον η χώρα δείχνει ότι είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει ενδεχόμενο δεύτερο «κύμα» του κορονοϊού, έχοντας όμως μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές σημειώνοντας 2.800 θανάτους. Επιδημιολόγοι στη χώρα έκαναν λόγο για ένα «επικίνδυνο παιχνίδι τζόγου» με στόχο την επίτευξη της «ανοσίας της αγέλης». Εκτιμάται ότι στη Στοκχόλμη το 30% των κατοίκων έχει αντισώματα στον ιό, ενώ σε κάποιες περιοχές φτάνει και το 60%.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ 5 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ… ΚΑΙΝΕ

1 Τι είναι το δεύτερο «κύμα»;

Οι πανδημίες προκαλούνται από παθογόνους ιούς που η πλειονότητα των ανθρώπων δεν έχει ανοσία. Αυτό επιτρέπει στον ιό να εξαπλωθεί παγκοσμίως. Συνήθως οι ιοί του αναπνευστικού μεταδίδονται ευκολότερα παγκοσμίως και στη συνέχεια υποχωρούν (σαν τσουνάμι). Λίγους μήνες μετά ο ιός εξαπλώνεται και πάλι στον κόσμο ή σε μεγάλο μέρος του.

2 Τι κάνει τον ιό να υποχωρεί;

Οι πανδημίες του αναπνευστικού συχνά υποχωρούν εξαιτίας των καιρικών συνθηκών. Μεταπηδούν από το νότιο στο βόρειο ημισφαίριο όταν ο καιρός ζεσταίνει και αντίστροφα. Σε κάποιο σημείο, ο ιός έχει προσβάλει αρκετούς ανθρώπους και έτσι αναπτύσσεται η «ανοσία της αγέλης», η μετάδοσή του γίνεται δυσκολότερη και προστατεύονται όσοι δεν νόσησαν.

3 Πώς επιστρέφει;

Οι ψυχρές θερμοκρασίες αποτελούν παράγοντα που ευνοεί την εξάπλωση. Ενδέχεται ο ιός να γίνει πιο ανθεκτικός ή να δημιουργήσει νέο στέλεχος. Στην ισπανική γρίπη το 1918 το δεύτερο «κύμα» ήταν πιο θανατηφόρο, αφού το νέο στέλεχος του ιού δεν το αναγνώριζαν τα αντισώματα που είχαν δημιουργήσει οι περισσότεροι άνθρωποι.

4 Γιατί ο SARS δεν επέστρεψε;

Το 2002-2003, o SARS, ιός που προκαλεί οξύ αναπνευστικό σύνδρομο, εξαπλώθηκε στην Ασία φτάνοντας στο φάσμα της πανδημίας. Αν και πρόκειται για κορονοϊό, που θεωρήθηκε πολύ θανατηφόρος, ήταν λιγότερο μεταδοτικός από τον σημερινό που προκαλεί τη νόσο Covid-19. Οι άνθρωποι αρρώσταιναν βαριά σε σύντομο διάστημα και έτσι δεν μόλυναν και άλλους γιατί απομονώνονταν αναγκαστικά.

5 Τι θα εμποδίσει το δεύτερο «κύμα»;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει τη σταδιακή άρση μέτρων και την επανεξέτασή τους ανά δύο εβδομάδες, αύξηση διαγνωστικών τεστ και ιχνηλάτηση έως ότου επιτευχθεί η «ανοσία της αγέλης» ή μέχρι να βρεθεί αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο (στο αισιόδοξο σενάριο).

Από τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής