Η λέξη «προδότες», που ακούστηκε σαν ιαχή από τους διαδηλωτές του κινήματος Pegida στη Δρέσδη, εναντίον της καγκελαρίου και του προέδρου της Γερμανίας, Γιόακιμ Γκάουκ, κατά τις εκδηλώσεις της 3ης Οκτωβρίου, επανέφεραν μνήμες από το παρελθόν, όταν οι αγανακτισμένοι πολίτες καταφέρονταν εναντίον συμπολιτών τους μετά την πτώση του ναζισμού. Τόσο η Ανγκελα Μέρκελ όσο και ο πρόεδρος Γκάουκ μεγάλωσαν στην Ανατολική Γερμανία και αυτή η προσβολή έχει ειδικό αρνητικό βάρος σε μια εποχή που η καγκελαρία δέχεται ισχυρά πλήγματα και μετρά ήττες από τις τοπικές εκλογές, καθώς μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων της εγκαταλείπει τους Χριστιανοδημοκράτες, επιλέγοντας την «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), που τάσσεται εναντίον της μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης.

Οι οπαδοί της ξενόφοβης και αντι-ισλαμικής κίνησης «Πατριώτες Ευρωπαίοι κατά της Ισλαμοποίησης της Δύσης» (Pegida) ενώθηκαν με τους υποστηρικτές της Εναλλακτικής για να αποδοκιμάσουν στο πρόσωπο της Μέρκελ όλη την πολιτική ελίτ. Η κίνηση Pegida είναι, άλλωστε, γέννημα-θρέμμα της Δρέσδης και έχει καθιερώσει από το φθινόπωρο του 2014 την πραγματοποίηση διαδηλώσεων κάθε Δευτέρα με το σύνθημα «Εμείς είμαστε ο λαός».
Το ίδιο σύνθημα, κάθε Δευτέρα, φώναζε ο λαός στις διαδηλώσεις που γίνονταν στην πρώην Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας εναντίον της εξουσίας του κομμουνιστικού κόμματος. Αυτοί οι συμβολισμοί δεν είναι τυχαίοι. Η κοινή εμφάνιση των ξενοφοβικών κινημάτων και των ακροδεξιών στη Δρέσδη, την ημέρα της επανένωσης, καταδεικνύει την αύξουσα τάση των λαϊκιστών που απειλούν όλη την πολιτική ελίτ. Το AfD μετέτρεψε το σλόγκαν «Είμαστε ο λαός» στο σύνθημα «Είμαστε ένας λαός», τονίζοντας το στοιχείο της ενότητας, εχθρικό στη διαφορετικότητα και στο ξένο στοιχείο.

«Μέρκελ, φύγε», φώναζαν οι συγκεντρωμένοι, που κάλυπταν όλη την γκάμα ηλικιών – νεαροί, μεσήλικες, συνταξιούχοι. Δεν ήταν όλοι οι κάτοικοι της Δρέσδης, φυσικά, αυτοί που βγήκαν στους δρόμους, όμως ήταν πολλοί. «Οι αντιδράσεις των Ανατολικογερμανών θυμίζουν τις μεγάλες διαδηλώσεις εναντίον της μεταρρύθμισης του κοινωνικού συστήματος, το 2005», γράφει το «Spiegel», κάνοντας έμμεση αναφορά στη μεγάλη ήττα που υπέστη ο πρώην καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ στις εκλογές εκείνης της χρονιάς.

Η Ανγκελα Μέρκελ διστάζει να ανακοινώσει την υποψηφιότητά της για τις εκλογές του επόμενου φθινοπώρου, καθώς η στιγμή κρίνεται ως η πλέον ακατάλληλη. Η απομόνωση και η αποδυνάμωση του Βερολίνου εντός της Ε.Ε., λόγω της προσφυγικής κρίσης, άνοιξαν το δρόμο στην έντονη αμφισβήτησή της εντός της Γερμανίας. Ακόμη και στον κεντροδεξιό συνασπισμό Χριστιανοδημοκρατών-Χριστιανοκοινωνιστών καταγράφονται «μαχαιρώματα» κατά της καγκελαρίου. «Είμαι ρεαλίστρια», είπε η ίδια, λίγες μέρες μετά την κακή υποδοχή στη Δρέσδη, καλώντας όλους να συμβάλουν στην επίλυση της κρίσης.

Ο ρεαλισμός της καγκελαρίου μπορεί να την οδηγήσει στη σκλήρυνση των θέσεών της στο προσφυγικό, αλλά σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε., αρνούμενη να μεταβάλει τη δική της πορεία στο εσωτερικό της Γερμανίας. «Το κλείσιμο του βαλκανικού δρόμου ήταν λάθος», είπε πρόσφατα, κατηγορώντας εμμέσως τις χώρες του Βίζεγκραντ και των Δυτικών Βαλκανίων που συντάχθηκαν εναντίον του Βερολίνου στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης.

ΑΛΙΚΗ ΚΟΤΖΙΑ
[email protected]

Διαβάστε περισσότερα στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής