Μολονότι η γαλλοϊταλική διαμάχη δεν περιλαμβάνει απειλές χρήσης βίας ούτε… αεροπλανοφόρα, η καχυποψία, οι μονομερείς ενέργειες και η διπλωματική υστεροβουλία -με την οποία έδειξε να κινείται ιδίως η γαλλική πλευρά- δημιούργησαν ατμόσφαιρα αδιανόητη για δύο κράτη του ιδρυτικού πυρήνα της Ε.Ε.

Η εκλογική άνοδος των εθνολαϊκιστικών δυνάμεων (Κίνημα Πέντε Αστέρων, Λέγκα, Αδελφοί της Ιταλίας) συνέβαλε οπωσδήποτε στο να ανέβουν οι τόνοι και να κινητοποιηθεί το ιταλικό υπουργείο Εξωτερικών. Αρνητικό ρόλο όμως φαίνεται όμως πως έπαιξαν και οι μονομερείς ενέργειες της Γαλλίας τα δύο τελευταία χρόνια, καθώς το Παρίσι βιάστηκε με άκομψο τρόπο να δημιουργήσει τετελεσμένα, εφαρμόζοντας τη συμφωνία των υπουργών Εξωτερικών, Πάολο Τζεντιλόνι (νυν υπηρεσιακός πρωθυπουργός), και Λοράν Φαμπιούς, στις 21 Μαρτίου 2015, προτού αυτή κυρωθεί από την ιταλική Βουλή και αποκτήσει νομική ισχύ.

Ακριβώς πριν από τρία χρόνια οι τότε επικεφαλής της γαλλικής και της ιταλικής διπλωματίας υπέγραψαν στην πόλη Καέν της Νορμανδίας σύμφωνο τεσσάρων σελίδων για την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών με βάση τα χωρικά ύδατα των 12 μιλίων γύρω από τις ακτές και τα νησιά.

Αρκετοί τότε στην Ιταλία γκρίνιαξαν ότι έγιναν «πολύ γενναιόδωρες παραχωρήσεις» στους Γάλλους, ιδίως στη βόρεια θαλάσσια περιοχή Φόσα ντελ Τσιμιτέρο, ενδιαίτημα της πανάκριβης κόκκινης γαρίδας (40 ευρώ το κιλό), αλλά και στα πλούσια αλιευτικά πεδία Ι Μόνατσι και Λε Μπόκε, βορειοδυτικά και βορειοανατολικά της Σαρδηνίας αντίστοιχα, που δίνουν ζωή σε χιλιάδες ψαράδες του μεγάλου ιταλικού νησιού. Σε αντάλλαγμα η Ιταλία πέτυχε την οριοθέτηση της αιγιαλίτιδας ζώνης και της ΑΟΖ στο αρχιπέλαγος της Τοσκάνης (με την Ελβα, το Μοντεκρίστο και άλλα πέντε νησιά, πλησίον της γαλλικής Κορσικής).

Αξίζει να σημειωθεί ότι με την ίδια συμφωνία καθορίζονταν τα δικαιώματα των δύο χωρών στα δυνητικά ενεργειακά κοιτάσματα και στον γενικότερο υποθαλάσσιο πλούτο.

Λόγω των εσωτερικών αντιδράσεων η κυβέρνηση Ρέντσι απέφυγε να κυρώσει τη «συμφωνία της Καέν» στη Βουλή. Οταν κάποιοι Ιταλοί βουλευτές άρχισαν να την αμφισβητούν ανοιχτά, τον Φεβρουάριο του 2016 η γαλλική Ακτοφυλακή μπλόκαρε ιταλικά αλιευτικά και επέβαλε πρόστιμο στους Ιταλούς ψαράδες. «Το Παρίσι συμπεριφερόταν σαν η συμφωνία να είχε ήδη κυρωθεί. Επρεπε να αναγνωρίσει το λάθος του και να ζητήσει συγγνώμη», τόνισε η «Il Fatto Quotidiano».

Αντ’ αυτού οι Γάλλοι τράβηξαν ακόμη περισσότερο το σκοινί μετά την εκλογή Μακρόν. Στις 25 Ιανουαρίου ανάρτησαν στην ιστοσελίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Θαλάσσης ένα χάρτη με τις κατευθυντήριες γραμμές εκμετάλλευσης της γαλλικής ΑΟΖ ως το 2030, ενταγμένο σε ένα μελλοντικό ευρωπαϊκό σχέδιο για τη Μεσόγειο.

Ο γαλλικός χάρτης τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση ως τις 25 Μαρτίου -ερήμην εννοείται της Ιταλίας-, η οποία έστω καθυστερημένα «ξύπνησε» και άρχισε να διαμαρτύρεται. Η πρόεδρος των «Αδελφών της Ιταλίας», Τζόρτζια Μελόνι (σύμμαχος του Σαλβίνι και του Μπερλουσκόνι), κατέθεσε υπόμνημα στη Γενική Εισαγγελία της Δημοκρατίας, ενώ ο υφυπουργός Προεδρίας Σάντρο Γκότσι (Δημοκρατικό Κόμμα) χαρακτήρισε «μπαρούφα» τη γαλλική πρωτοβουλία. «Η διαβούλευση», είπε, «αφορά τους Γάλλους και όχι εμάς».

Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής του ιταλικού ΥΠΕΞ, Τζουζέπε Μπουτσίνο, καθησύχασε ότι «δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας», αφού τα ιταλικά σύνορα και οι ειδικές περιοχές παραμένουν αμετάβλητα. «Η γαλλική πρεσβεία παραδέχθηκε πως έγινε λάθος στους χάρτες, το οποίο θα διορθωθεί το συντομότερο»μ ισχυρίστηκε ο Ιταλός αξιωματούχος, χωρίς να σβήσει από τους συμπατριώτες του την εντύπωση πως η Ρώμη κόντεψε να πιαστεί στον ύπνο απεμπολώντας κυριαρχικά δικαιώματα!

Ο ίδιος ο Μπουτσίνο, άλλωστε, παραδέχθηκε πως η ιταλική κυβέρνηση γνώριζε εδώ κι ένα μήνα για τους γαλλικούς χάρτες (χωρίς να μπει στον κόπο να διαμαρτυρηθεί) προσπαθώντας να τεκμηριώσει ότι, «παρά τα λάθη στα αλιευτικά πεδία, η συμφωνία της Καέν περιέχει και ευνοϊκές ρυθμίσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε λιμάνια της βόρειας Σαρδηνίας ξεκίνησαν ήδη εκδηλώσεις διαμαρτυρίας από στόλους αλιευτικών.

Το σίγουρο είναι ότι η «συμφωνία της Καέν» Τζεντιλόνι-Φαμπιούς πρέπει να θεωρείται νεκρή, αφού καμία ιταλική κυβέρνηση (υπηρεσιακή, τεχνοκρατών, πολιτική, ειδικού σκοπού ή τετραετίας) δεν πρόκειται να την κυρώσει χωρίς επαναδιαπραγμάτευση.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου 

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]