Ο μεγάλος ελβετικός φαρμακευτικός όμιλος, που έχει εξαγοράσει πολλές φαρμακευτικές εταιρείες και διατηρεί παραρτήματα και εργαστήρια σε πολλές χώρες, έχει υποχρεωθεί να καταβάλει υψηλά πρόστιμα.

Η αμερικανική δικαιοσύνη έχει επιδικάσει πρόστιμα αρκετές φορές στη Novartis για δωροδοκία και αδιαφανείς μεθόδους προώθησης των συνταγογραφούμενων φαρμάκων.

Ο κολοσσός βρίσκεται στο στόχαστρο της αμερικανικής επιτροπής κεφαλαιαγοράς για τυχόν παραβίαση του αμερικανικού νόμου περί παράνομων αλλοδαπών πρακτικών (FCPA) βάσει του οποίου διώκονται πράξεις που έχουν γίνει και εκτός του αμερικανικού εδάφους. Η Novartis δηλαδή –όπως κι άλλες ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται και στις ΗΠΑ– μπορεί να καταδικαστεί για παράβαση του νόμου αυτού σε τρίτες χώρες και να υποχρεωθεί να καταβάλει στις ΗΠΑ τα πρόστιμα.

Ετσι, λοιπόν, το 2010 η Novartis κατέβαλε πρόστιμο 422 εκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ για υπόθεση που αφορούσε στην προώθηση φαρμάκων σε φαρμακεία εντός του αμερικανικού εδάφους ενώ το 2016 επιβλήθηκε στην εταιρεία πρόστιμο 25 εκατομμυρίων δολαρίων μετά από συμβιβασμό, προκειμένου να σταματήσει η δίωξη της αμερικανικής δικαιοσύνης για υπόθεση δωροδοκίας που είχε αποκαλυφθεί στην Κίνα.

Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, επίσης, επέβαλε πρόστιμο ύφους 390 εκατομμυρίων δολαρίων στη Novartis για εκστρατεία δωροδοκίας σε φαρμακεία με σκοπό την προώθηση φαρμάκων της εταιρείας. Το πρόστιμο επιβλήθηκε μετά από διακανονισμό και ήταν πολύ κατώτερο του αρχικού (3,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων). Η Novartis παραδέχθηκε ότι δωροδοκούσε φαρμακοποιούς για να προωθούν το φάρμακο Exjade που αντιμετωπίζει την περίσσεια σιδήρου στο αίμα –αν και οι παρενέργειές του ήταν πολλές και σοβαρές– καθώς και το φάρμακο Myfortic που βοηθά όσους έχουν κάνει μεταμόσχευση νεφρού να μην απορρίψουν το μόσχευμα.

Στην Τουρκία, η Novartis παρείχε –σύμφωνα με αποκαλύψεις– 85 εκατομμύρια δολάρια σε εταιρεία συμβούλων για τη συνταγογράφηση φαρμάκων από κρατικά νοσοκομεία. Τα φάρμακα αφορούσαν σκλήρυνση κατά πλάκας, χρόνια πνευμονική νόσο και νεανική αρθρίτιδα. Επίσης, Τούρκοι αξιωματούχοι επέτρεψαν στη Novartis να προχωρήσει σε μετονομασίες φαρμάκων για να μην περιλαμβάνονται στις διεθνείς λίστες με συγκρίσεις τιμών.

Στη Νότια Κορέα, η Novartis καταδικάσθηκε το 2016 σε αποζημιώσεις ύφους 49 εκατομμυρίων δολαρίων για υπόθεση δωροδοκίας γιατρών, προκειμένου να προωθούν συγκεκριμένα φάρμακα. Η εταιρεία έχει δηλώσει ότι συνεργάζεται με τις Αρχές της χώρας, αλλά οι κορεατικές Αρχές έχουν αναστείλει για ένα χρονικό διάστημα την κυκλοφορία ορισμένων φαρμάκων της.

Στην Ινδία, ο ελβετικός κολοσσός ξιφομαχούσε επί 7 χρόνια στα δικαστήρια για την πατρότητα του αντικαρκινικού φαρμάκου Glivec. Η Novartis έχει ιδρύσει στη χώρα μεγάλο ερευνητικό κέντρο με χιλιάδες υπαλλήλους και ερευνητές.

Στην Ιταλία, οι αντιμονοπωλιακές αρχές επέβαλαν πρόστιμο 92 εκατομμυρίων ευρώ στην ελβετική εταιρεία, με την κατηγορία ότι (μαζί με άλλη εταιρεία) προσπαθούσε να πείσει τις υπηρεσίες υγείας να προτιμήσουν δικό της αντικαρκινικό φάρμακο, έναντι του φθηνότερου Avastin.

Επίσης η Novartis έχει καταβάλει υψηλά πρόστιμα σε τρίτες χώρες για κλινικές δοκιμές –με επιπτώσεις για τους ανθρώπους που έλαβαν μέρος– καθώς και για διακρίσεις σε βάρος γυναικών εργαζομένων στις εταιρείες της.

Αλίκη Κοτζιά
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου