«Οταν ασκείσαι, τα κύτταρά σου γίνονται πιο ευαίσθητα στη δράση της ινσουλίνης. Αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός σου μπορεί να δουλεύει καλύτερα με λιγότερη ινσουλίνη.
Επίσης τα κύτταρά σου προσλαμβάνουν το σάκχαρο από το αίμα, με έναν ανεξάρτητο από την ινσουλίνη μηχανισμό, κάτι που βοηθάει ακόμα περισσότερο στη ρύθμιση του σακχάρου», παρατηρεί ο κ. Δημήτρης Ρηγόπουλος, στρατιωτικός ιατρός-παθολόγος με εξειδίκευση στο σακχαρώδη διαβήτη, στην παχυσαρκία και το διαβητικό πόδι. «Επιπλέον, η άσκηση μπορεί να σε βοηθήσει να μειώσεις το σάκχαρό σου και τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, ως εκ τούτου έχεις τη δυνατότητα να χρησιμοποιείς λιγότερα χάπια και λιγότερη ινσουλίνη».
Ασκηση και διαβήτης τύπου 1
Οταν έχεις σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις πώς να προσαρμόζεις τη δόση της ινσουλίνης, συνυπολογίζοντας τι τρως και πόση άσκηση κάνεις.
Για να πετύχεις τη σωστή δόση θα πρέπει να μάθεις πρώτα πώς ο οργανισμός σου ανταποκρίνεται στην άσκηση. Δεν υπάρχει γενική δοσολογία για την άσκηση. Ο καθένας έχει διαφορετικές διακυμάνσεις στο σάκχαρό του. Κατέγραψε το σάκχαρο πριν και μετά την άσκηση και συζήτησε γι’ αυτό με το γιατρό σου.
Πρόληψη για υπογλυκαιμίες
Η αντίδραση του σακχάρου μετά την άσκηση εξαρτάται από:
• Την τιμή του σακχάρου πριν ξεκινήσεις την άσκηση.
• Την ένταση της άσκησης.
• Τη διάρκεια της άσκησης.
• Από τη δόση της ινσουλίνης.
Καταγράφοντας όλα τα παραπάνω, θα είσαι σε θέση να γνωρίζεις πόση ινσουλίνη χρειάζεσαι κάθε φορά. Για να μάθεις πώς επιδρά ο κάθε τύπος άσκησης που κάνεις, θα πρέπει να μετράς συχνά το σάκχαρο -πριν, κατά τη διάρκεια, μετά την άσκηση- και να καταγράφεις τα συμπεράσματά σου. Αν χρειαστεί να αυξήσεις την ένταση της άσκησης την επόμενη ημέρα, θα πρέπει να μειώσεις τη δόση της ινσουλίνης, ενώ το αντίθετο θα κάνεις αν γυμναστείς λιγότερο.
Εάν το σάκχαρό σου έχει τάση να πέφτει πριν από την προπόνησή σου, φάε κάτι πριν ξεκινήσεις και να έχεις πάντα ένα ενεργειακό ποτό μαζί σου. Ιδιαίτερα αν το σάκχαρο είναι μικρότερο από 100 mg/dl πριν από την άσκηση και πρόκειται να γυμναστείς για περισσότερο από 30 λεπτά, θα πρέπει να πάρεις ένα σνακ πριν ξεκινήσεις. Το σνακ θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 15 γραμμάρια υδατάνθρακες. Εάν χρησιμοποιείς αντλία, δεν χρειάζεται να φας κάτι, απλά μείωσε το ρυθμό της βασικής ινσουλίνης.
Εάν έχεις δυσκολία να ρυθμίσεις το σάκχαρο, ζήτα βοήθεια από το γιατρό σου. Το σάκχαρο μπορεί να αυξηθεί κατά τη διάρκεια ή μετά την άσκηση, αν η ένταση είναι μεγάλη. Σε αυτή την περίπτωση εκκρίνονται ορμόνες του στρες που αυξάνουν το σάκχαρο. Εάν το σάκχαρο είναι υψηλό πριν από την έναρξη της άσκησης, έλεγξε για κετόνες στα ούρα. Εάν το τεστ είναι θετικό, να αποφύγεις την άσκηση. Οταν δεν υπάρχουν κετόνες, μπορείς να αθληθείς. Ο γιατρός σου μπορεί να σε βοηθήσει εάν συναντάς δυσκολίες στη ρύθμιση του σακχάρου. Μπορεί να χρειαστεί να σου αλλάξει τη θεραπευτική αγωγή ή να αλλάξεις το διαιτολόγιό σου.
Ασκηση και διαβήτης τύπου 2
Εάν έχεις διαβήτη τύπου 2, η άσκηση είναι απαραίτητη για να ελέγχεις το σάκχαρο και το βάρος σου. Η άσκηση μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη μειώνοντας την ανάγκη για περισσότερα φάρμακα. Επίσης η άσκηση μειώνει και τους άλλους παράγοντες που απειλούν την καρδιά, όπως η πίεση, η παχυσαρκία, η χοληστερίνη. Το κλειδί είναι να βρεις ποιο είδος άσκησης σου ταιριάζει, ώστε να μπορείς να διατηρήσεις ένα πρόγραμμα για πολύ καιρό.
Πώς να ξεκινήσεις:
• Συζήτησε με το γιατρό σου ότι θα συμμετάσχεις σε ένα πρόγραμμα άσκησης, παράλληλα με τη φαρμακευτική σου αγωγή.
• Το πρόγραμμα της άσκησης πρέπει να είναι σχεδιασμένο ανάλογα με την αγωγή σου, την ύπαρξη επιπλοκών και τις ιδιαίτερες ανάγκες που έχεις.
• Για κάθε 1 ώρα άσκησης κατανάλωσε 15 γραμμάρια υδατανθράκων πριν ή μετά την άσκηση.
• Η καθημερινή άσκηση είναι απαραίτητη. Το ελάχιστο που πρέπει να γυμνάζεσαι είναι 20 με 60 λεπτά, τουλάχιστον τέσσερις ημέρες την εβδομάδα.
• Δύο φορές την εβδομάδα πρέπει να κάνεις ασκήσεις με ελαφριά βάρη, σε πολλές επαναλήψεις.
• Ξεκίνησε σιγά και προοδευτικά αύξησε σε ένταση και διάρκεια το πρόγραμμά σου.
• Κάνε συχνά διαλείμματα αν το χρειάζεσαι.
• Να αποφεύγεις την άσκηση όταν η τιμή του σακχάρου είναι αρκετά υψηλή.
• Η έντονη άσκηση μπορεί να προκαλέσει έκκριση αδρεναλίνης, η οποία ανταγωνίζεται την ινσουλίνη, και να αναπτυχθεί ως αποτέλεσμα υπεργλυκαιμία.
• Να πίνεις πολλά υγρά πριν και μετά την άσκηση.
Το πρόγραμμα άσκησης θα πρέπει να είναι έτσι σχεδιασμένο, ώστε να μεγιστοποιήσεις τα οφέλη της άσκησης για την υγεία σου. Εάν ο γιατρός σου δεν σου επιτρέπει να γυμνάζεσαι μόνος σου, θα πρέπει να γυμνάζεσαι κάτω από ιατρική επιτήρηση.