Ομως, «ο κόσμος θέλει ακόμα να βλέπει ταινίες και ακόμα τις αγαπά. Ισως να τις απολαμβάνει περισσότερο στο streaming σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, όμως οι ταινίες συνεχίζουν να μας ενδιαφέρουν και να μας αφορούν, ίσως περισσότερο από ποτέ», απαντά η Ακαδημία Κινηματογράφου, που είδε τα ποσοστά τηλεθέασης να ανεβαίνουν στην τελετή της προηγούμενης Κυριακής κατά 13% σε σχέση με την τελετή του 2022. Πριν από πέντε χρόνια η πτώση της τηλεθέασης της τελετής απονομής έφτασε το 20% και από τότε αυτή η καθοδική πορεία συνεχίστηκε μέχρι φέτος.

Πρωτοβουλίες

Θέλοντας να ανακόψει αυτήν την πορεία και να διατηρήσει τα διόλου ευκαταφρόνητα έσοδα της ζωντανής τηλεοπτικής μετάδοσης, που αναλογούν στο 80% των συνολικών εσόδων της, η Ακαδημία πήρε μέτρα και πρωτοβουλίες. Για να προσελκύσει το ενδιαφέρον των νεαρότερων τηλεθεατών, πόσταρε στο TikTok και στο facebook έξι από τα βίντεο των λόγων των νικητών των βραβείων σχεδόν σε ταυτόχρονη μετάδοση με την τηλεόραση. Πολύ γρήγορα όλα τα βίντεο με τους νικητές να παραλαμβάνουν τα βραβεία τους επί σκηνής ανέβηκαν στο twitter. Παράλληλα, το Disney+ έκανε ζωντανή μετάδοση της τελετής σε κάποιες από τις χώρες της Ευρώπης, ενώ η Ακαδημία συνεργάστηκε με το Letterboxd, ένα social media για κινηματογραφόφιλους που διαθέτει 8,4 εκατομμύρια χρήστες, στην πλειονότητά τους 18-34 ετών, σε μια προσπάθεια να πείσει ακόμα περισσότερους ότι αξίζει να δει κανείς ζωντανά την τελετή. Χαρακτηριστικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι το μεγαλύτερο σωματείο ανάμεσα στα μέλη της Ακαδημίας, το Σωματείο των Ηθοποιών, θα κάνει ζωντανή αναμετάδοση της τελετής απονομής των δικών του βραβείων του χρόνου στο Netflix.

«Οι καιροί έχουν αλλάξει», λένε αναλυτές. Οι τηλεοπτικές εκπομπές δεν έχουν πλέον την ίδια απήχηση όπως κάποτε. Οι νέοι ηλικιακά χρήστες έχουν μετακομίσει στα social media και στις ψηφιακές πλατφόρμες. «Ο κόσμος ενδιαφέρεται για τα Οσκαρ και τα βραβεία, αλλά προτιμά να βλέπει σύντομα βίντεο από τις καλύτερες στιγμές στα social», σημειώνουν.

Την ίδια ώρα που το ABC έκανε ζωντανή αναμετάδοση της τελετής, το HBO πρόβαλλε το τελευταίο επεισόδιο της δημοφιλέστατης σειράς «The last of us». Αυτό αποτελεί άλλο ένα «καμπανάκι» για την Ακαδημία, η οποία επιστράτευσε τη Rihanna και τη Lady Gaga επί σκηνής, ενώ παράλληλα είχε ελπίδες για καλύτερη απόδοση στην τηλεθέαση βλέποντας δύο μπλοκ μπάστερ να διεκδικούν το Οσκαρ καλύτερης ταινίας, το «Top Gun: Maverick» και το «Avatar: The way of water». Κι ας ξέραμε όλοι ότι οι πιθανότητές τους να κερδίσουν το μεγάλο βραβείο ήταν απειροελάχιστες.

Τηλεθέαση

Πολλοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πλέον δεν αρκεί να μετράς την τηλεθέαση για να διαπιστώσεις αν μια εκπομπή έχει επιτυχία ή όχι. Η συζήτηση που προκαλείται στα social media είναι ένας πολύ αντιπροσωπευτικός παράγοντας πια. Πρόσφατα, η απονομή των βραβείων Γκράμι είχε 12,6 εκατομμύρια τηλεθεατές στις ΗΠΑ, ενώ τα mentions στο twitter, τη βραδιά της τελετής και την επόμενη μέρα, έφτασαν τα 7 εκατομμύρια.

Και οι ταινίες; Τι ρόλο παίζουν μέσα σε αυτούς τους συσχετισμούς; Είναι αποδεδειγμένο ότι, όταν μεγάλες και δημοφιλείς ταινίες διεκδικούν την πιο σημαντική διάκριση της βραδιάς, η τηλεθέαση ανεβαίνει. Τα τελευταία χρόνια που αυτή έχει υποχωρήσει, βλέπουμε ταινίες ανεξάρτητης παραγωγής ή ταινίες που δεν «έσπασαν τα ταμεία» να διεκδικούν και να κερδίζουν τη μεγάλη διάκριση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ρεκόρ τηλεθέασης στις απονομές το έχει εκείνη του 1998, όταν ο «Τιτανικός» απέσπασε το Οσκαρ καλύτερης ταινίας μπροστά στα μάτια 57 εκατομμυρίων τηλεθεατών. Από τότε, η πτώση είναι διαρκής, με εξαίρεση κάποιες χρονιές όπως το 2010, όταν το «Avatar» διεκδικούσε το μεγάλο βραβείο (41,6 εκατομμύρια τηλεθεατές) και το κέρδιζε το «The hurt locker», ή το 2014, όταν το μεγάλο βραβείο διεκδικούσαν ο Μάρτιν Σκορσέζε με τον «Λύκο της Wall Street» και ο Αλφόνσο Κουαρόν με το «Gravity» και το κέρδιζε το «12 χρόνια σκλάβος» (43,7 εκατομμύρια τηλεθεατές). Από το 2018, χρονιά που το Οσκαρ πήγε στη «Μορφή του νερού» του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο, η τηλεθέαση έχει πέσει κάτω από το όριο των 30 εκατομμυρίων τηλεθεατών, με την πιο αρνητική επίδοση να σημειώνεται το 2021, εν μέσω πανδημίας, με νικητή το «Nomadland» και μόλις 10,4 εκατομμύρια τηλεθεατές να παρακολουθούν τη βράβευση.

«Καθρέφτης»

Ομως, όπως εύστοχα σημειώνει το Variety, «οι ταινίες, τουλάχιστον φέτος, αντικατοπτρίζουν τους φόβους και τις ανησυχίες μας έτσι όπως διατυπώνονται μέσα από το πρίσμα της πανδημίας και του κενού που δημιούργησαν τα lockdowns. Μοναξιά και απομόνωση, φόβος, ανησυχία για την ψυχική μας υγεία, ανάγκη σύνδεσης με τον διπλανό μέσα σε αντίξοες ή απαγορευτικές συνθήκες, ανάγκη επαναδιατύπωσης του ρόλου μας μέσα στην οικογένεια και το κοινωνικό σύνολο».

Στα «Πνεύματα του Ινισέριν», που αδικήθηκαν εκκωφαντικά από τα μέλη της Ακαδημίας, ο Κολμ (Μπρένταν Γκλίσον) λέει ότι «έχω αυτήν την τρομακτική αίσθηση ότι ο χρόνος κυλάει πολύ γρήγορα». Στο «The Fabelmans» του Στίβεν Σπίλμπεργκ, το πρώτο πράγμα που ο πατέρας λέει στον γιο του είναι «να μη φοβάσαι» και η μητέρα του του λέει ότι «οι ταινίες είναι όνειρα που δεν ξεχνάς ποτέ», για να της απαντήσει εκείνος ότι «τα όνειρα με τρομάζουν». Στο «Avatar: The way of water», μέσα στα οργιώδη τεχνικά εφέ, μια οικογένεια μεταναστών, η πρωταγωνιστική οικογένεια, αναζητά τον τρόπο να κάνει την Πανδώρα «έναν νέο κόσμο για την ανθρωπότητα». Στο «Elvis» ο ομώνυμος ήρωας αναλογίζεται: «Σύντομα θα γίνω 40 ετών και κανείς δεν θα με θυμάται». Στο «Top Gun: Maverick», ο ναύαρχος Τσέστερ (Εντ Χάρις) «απειλεί» τον Μάβερικ λέγοντάς του: «Είσαι είδος υπό εξαφάνιση». Τότε εκείνος απαντά: «Ισως, αλλά όχι ακόμα».

Στο «Tár» η κεντρική ηρωίδα ξεκινά πολύ σίγουρη για τον εαυτό της και την εξουσία που έχει στα χέρια της και σταδιακά μετατρέπεται σε έναν άνθρωπο γεμάτο αμφιβολίες και φοβίες, που ακούει ξαφνικά περίεργους θορύβους και απροσδιόριστες κραυγές, ενώ στην ταινία «Τα πάντα όλα», που σάρωσε τα βραβεία, η Εβελιν δηλώνει «νιώθω κάπως χαμένη», φράση που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο του 21ου αιώνα.

Ομως, λίγο έως πολύ, στις ταινίες, οι… Κασσάνδρες διαψεύδονται, όπως διαψεύσθηκαν και όσοι μιλάνε για το τέλος της κινηματογραφικής αίθουσας, όταν το «Top Gun: Maverick» και το «Avatar: The way of water» ξεπέρασαν κάθε προσδοκία και έφεραν εκατοντάδες εκατομμύρια θεατών απέναντι από τη μεγάλη οθόνη. «Εσύ έσωσες τον κινηματογράφο», είπε ο Στίβεν Σπίλμπεργκ στον Τομ Κρουζ όταν τον συνάντησε πρόσφατα σε εκδήλωση της Ακαδημίας Κινηματογράφου. Κι ας απέσπασε το «Top Gun: Maverick» μόλις ένα Οσκαρ στην πρόσφατη τελετή, εκείνο για τον καλύτερο ήχο.

Ειδήσεις σήμερα