Οι πρόσφατες πυρκαγιές ανέδειξαν και πάλι το πρόβλημα των «συναρμοδιοτήτων» μεταξύ φορέων του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η «συνυπευθυνότητα» τις περισσότερες φορές καταλήγει, μέσω της μετακύλισης ευθυνών, στην «ανευθυνότητα», όχι μόνο στο ζήτημα της πυροπροστασίας αλλά και σε πολλούς τομείς όπου το Δημόσιο έχει κεντρικό ή συντονιστικό ρόλο.
ΓΙΑ ΑΥΤΟ και η μεταρρύθμιση που επείγει εκ των πραγμάτων είναι να ξετυλιχθεί το «κουβάρι» του κράτους και κάθε υπηρεσία του να γνωρίζει ακριβώς το εύρος των αρμοδιοτήτων της, τις πηγές χρηματοδότησης για την υλοποίηση των απαραίτητων έργων ή υπηρεσιών και βέβαια τα όρια της ευθύνης της.
ΟΛΟΙ ΔΗΛΩΝΟΥΝ ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να πάρει μεγαλύτερες αρμοδιότητες με αντίστοιχους πόρους, αρκεί όμως η αποκέντρωση να γίνει με κανόνες λογοδοσίας και αποτελεσματικότητας. Το μπαλάκι ευθυνών μεταξύ δήμων, περιφέρειας, υπουργείων και «αποκεντρωμένων διοικήσεων», που παρακολουθούμε κάθε φορά που προκύπτει ζήτημα εύρυθμης λειτουργίας μιας κρατικής υπηρεσίας, αποτυπώνει το μέγεθος του προβλήματος.
ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ των πυρκαγιών, οι περισσότεροι δήμοι της χώρας πήραν τις υψηλότερες επιχορηγήσεις των τελευταίων ετών με σκοπό να καθαρίσουν περιοχές που θεωρούνται ευαίσθητες περιβαλλοντικά και απειλούνται από τις φωτιές. Πού πήγαν αυτά τα λεφτά; Διατέθηκαν για τους σκοπούς για τους οποίους προβλέφθηκαν; Ολοκληρώθηκαν εγκαίρως οι διαδικασίες για την έναρξη των έργων ή όλα έγιναν κατόπιν πυρκαγιάς;
ΣΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ αυτά οι απαντήσεις μπορεί να χαθούν πάλι στο χάος των συναρμοδιοτήτων και της γραφειοκρατίας, σύμφωνα με την οποία όλα έγιναν με το γράμμα του νόμου αλλά στην πράξη δεν έγινε το παραμικρό.
ΟΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΕΣ διοικήσεις των περιφερειών επίσης έχουν έναν ρόλο που αντί να οδηγεί στην επιτάχυνση της υλοποίησης κρίσιμων έργων συνήθως φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα. Ολα σκοντάφτουν σε μία χαρτούρα, στις «ελλείψεις προσωπικού», στην αδυναμία των φορέων να εκτελέσουν τα καθήκοντα για τα οποία υφίστανται.
ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ μόνο στο θέμα των πυρκαγιών. Το κράτος μπορεί να βρει προβλήματα σε κάθε λύση, να μπλοκάρονται διαγωνισμοί με αέναες προσφυγές, να εγκλωβίζονται ιδιοκτησίες και επενδύσεις επειδή τα απαραίτητα δικαιολογητικά έχουν καταχωνιαστεί στα συρτάρια των αποκεντρωμένων διοικήσεων, να υπάρχει πάντα ένας λόγος για να μην ολοκληρώνεται μία δουλειά.
ΕΙΝΑΙ ΣΑΦΕΣ ότι η χώρα δεν μπορεί να προχωρήσει με το σημερινό καθεστώς λειτουργίας των κρατικών φορέων. Απαιτούνται ριζικές νομοθετικές αλλαγές που θα απλοποιούν διαδικασίες, θα καταργούν ενδιάμεσους κρατικούς φορείς, θα δίνουν προτεραιότητα στον πολίτη και όχι στη συντήρηση της γραφειοκρατίας. Μοιάζει απλό, όμως δεν είναι. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει τη βούληση να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις, ας ξεκινήσει από την αναμόρφωση του κράτους, πριν μπλεχτούμε σε νέες συναρμοδιότητες.