Για αυτό και οι ανησυχίες στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα για πιθανή μετάδοση του ιού των χρεοκοπιών εντείνονται, καθώς οι μνήμες είναι νωπές από τη Lehman Brothers. Τα δεδομένα από τότε έχουν αλλάξει άρδην, όχι όμως υποχρεωτικά προς το ασφαλέστερο.

Η Silicon Valley Bank πτώχευσε γιατί είχε επενδύσει σε ομόλογα του Αμερικανικού Δημοσίου, η αξία των οποίων απομειώθηκε σημαντικά τους τελευταίους 18 μήνες. Οταν η τράπεζα υποχρεώθηκε να ρευστοποιήσει τίτλους προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις καταθέσεις των πελατών της, οι οποίες είχαν τριπλασιασθεί μέσα σε δύο χρόνια, ενέγραψε μεγάλες ζημίες. Οι φήμες για τα οικονομικά της προβλήματα, που γιγαντώθηκαν μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, οδήγησε τους μεγάλους πελάτες να ζητήσουν τις αποταμιεύσεις τους, κάτι που κατέστη αδύνατο ελλείψει κεφαλαίων με αποτέλεσμα να φτάσουμε στο λουκέτο.

Πολύ απλά η SVB «πόνταρε» ότι τα επιτόκια δεν θα αυξάνονταν σημαντικά, η πραγματικότητα όμως ήταν διαφορετική. Η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ ανέβασε το βασικό της επιτόκιο κατά 4,5 μονάδες προκειμένου να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, προκαλώντας ασφυξία στην SVB, η οποία δεν μπορούσε να καλύψει την αξία των καταθέσεών της.

Ηδη ακόμα μία αμερικανική τράπεζα μικρότερου βεληνεκούς, η Signature Bank, αποτέλεσε τον δεύτερο κρίκο των πτωχεύσεων, καθώς είχε εκτεθεί σε τίτλους που σχετίζονταν με τη Silicon Valley Bank, και υπάρχουν ανησυχίες και για άλλους πιστωτικούς οργανισμούς με παρόμοια προβλήματα.

Από την υπόθεση αυτή προκύπτουν δύο βασικά συμπεράσματα.

Το πρώτο είναι ότι, εάν συνεχισθούν οι αυξήσεις επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες των μεγάλων οικονομικών δυνάμεων, θα ανακύψουν προβλήματα από τις χρεοκοπίες μεγάλων ομίλων που δεν θα μπορούν να διευθετήσουν τις δανειακές υποχρεώσεις τους. Οι κεντρικοί τραπεζίτες χρησιμοποίησαν το όπλο των επιτοκίων για να συγκρατήσουν τον αχαλίνωτο πληθωρισμό, πρέπει να επανεξετάσουν τη γραμμή που ακολουθούν, αν και οι ισορροπίες είναι λεπτές μεταξύ της συνεχούς ανόδου των τιμών και της ευστάθειας των τραπεζών.

Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι, σε αντίθεση με την κρίση του 2008, όταν υπήρξε συντονισμένη δράση από ΗΠΑ, Ευρώπη, Βρετανία και Κίνα για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, τώρα δεν είναι εύκολη η συνεννόηση των μεγάλων παικτών. Το γεωπολιτικό κλίμα στις σχέσεις ΗΠΑ και Κίνας, δηλαδή μεταξύ των δύο ισχυρότερων οικονομικά δυνάμεων, είναι ψυχρό και δεν είναι εύκολο να βρεθούν σημεία επαφής προκειμένου να περιοριστούν οι ζημιές.

Η πτώχευση της αμερικανικής SVB επαναφέρει το στοιχείο της ανησυχίας σε όλο το σύστημα χρηματοδοτήσεων επιχειρήσεων, νεοφυών εταιριών, επενδυτών ή και άλλων τραπεζών, και το στοιχείο της κακής ψυχολογίας συνήθως διευρύνει τις διαστάσεις του προβλήματος.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ασφαλώς δεν είναι ευχάριστη η επιδείνωση του διεθνούς κλίματος. Ωστόσο, μετά τα χρόνια των Μνημονίων, το παραγωγικό μοντέλο της χώρας έχει αλλάξει, η οικονομία μας βασίζεται περισσότερο σε εξαγωγές και τουρισμό, ενώ η αποπληρωμή του δημόσιου χρέους είναι ρυθμισμένη για τα επόμενα 10 έτη. Κανείς δεν μπορεί να αποφύγει την καταιγίδα, αλλά καλό είναι, όταν βλέπεις τα σημάδια της, να έχεις έτοιμο καταφύγιο μέχρι να περάσει η δυσκολία και όχι να βγαίνεις στο ξέφωτο όπως συνέβη το 2010 και το 2015.