Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη*

Τι σημαίνει λοιπόν ο πολιτικός όρος post-truth που επιλέχθηκε από τον οίκο Oxford Dictionaries ως η λέξη της χρονιάς για το 2016; Η ακριβής μετάφραση είναι «μετά την αλήθεια» και η ουσιαστική της έννοια παραπέμπει στο φαινόμενο της εποχής όπου τα συναισθήματα και τα προσωπικά πιστεύω επηρεάζουν περισσότερο την κοινή γνώμη από ό,τι τα αντικειμενικά γεγονότα. Δηλαδή δεν χρειαζόμαστε πια επιχειρήματα, αρκούν οι πεποιθήσεις μας.

Η εκλογή Τραμπ και το Brexit ήταν σύμφωνα με τους ανθρώπους του Oxford Dictionaries τα δύο σημαντικότερα γεγονότα που έγειραν την πλάστιγγα –μετά βέβαια από μεγάλη ανάλυση και έρευνα– στην επικράτηση του post-truth, αφού σαν όρος υπήρχε τουλάχιστον εδώ και μια δεκαετία, αλλά το 2016 χρησιμοποιήθηκε μαζικά σε μια προσπάθεια να εξηγηθεί η ανεξήγητη, απρόσμενη ψήφος. Ολες αυτές δηλαδή οι αποφάσεις των λαών που χαρακτηρίζονται ως αντισυστημικές και οι οποίες εκφράζουν περισσότερο αντίδραση και οργή παρά πολιτική σκέψη.

Την εποχή της «μετα-αλήθειας» στην Ευρώπη ξεκινήσαμε να τη ζούμε πολύ πριν από την Αμερική. Δεν χρειάζεται να επαναλαμβάνουμε τα ίδια. Από τη Λεπέν μέχρι τον Γκρίλο και από κόμματα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ που φλέρταραν με το Grexit μέχρι τον Τζόνσον που πέτυχε το Brexit, μια αντίδραση δρόμος είναι.

Το περιγράφει θαυμάσια ο Βρετανός δημοσιογράφος και συγγραφέας στο London Review of Books, επισημαίνοντας ότι πλέον είναι πιο εύκολο να μισούμε έναν άνθρωπο, μια ιδέα ή μια ήπειρο παρά να βρούμε κάτι που να μπορούμε να αγαπήσουμε:

«Αυτό που ήταν εντυπωσιακό τόσο πριν όσο και μετά το δημοψήφισμα ήταν ότι σχεδόν όλοι όσοι ήθελαν να παραμείνουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση (μεταξύ αυτών κι εγώ) έβρισκαν ότι είναι ευκολότερο να καταγγείλουν τους οπαδούς του Brexit παρά να επαινέσουν το υποτιθέμενο αντικείμενο του πολιτικού τους πόθου, την Ευρώπη.

Αντιστοίχως, οι ψηφοφόροι της Κλίντον βρίσκουν ότι είναι ευκολότερο να μισούν τον Τραμπ παρά να αγαπούν την Κλίντον. Το πρώτο δεν ήταν ποτέ δύσκολο, αλλά γιατί είναι τόσο δύσκολο να βρεις λόγους να συμπαθήσεις την Κλίντον; Γιατί είναι τόσο δύσκολο να μιλήσεις με πάθος για την Ευρώπη;».

*Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου