Γράφει ο Μιχάλης Μαρδάς

Ηταν ο πρώτος φόνος του τρόμου και φόβου της Αμερικής. Ο διαβόητος Serial Killer που ποτέ δεν αποκαλύφθηκε συνήθιζε να… παίζει με τις διωκτικές αρχές αφήνοντας, είτε πάνω στα θύματα του είτε στέλνοντας γράμματα, μικρές λεπτομέρειες από τους φόνους που έκανε ή ήταν αποφασισμένος να κάνει.

Από τότε το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι το μιμήθηκαν πολλοί και πλέον στη σύγχρονη εποχή το Facebook είναι το όργανο στα χέρια των ψυχικά άρρωστων ατόμων, ώστε να διεκδικούν likes μέσω βιασμών, βασανισμών, δολοφονιών και αυτοκτονιών αλλά και να προκαλούν την αστυνομία αφήνοντας μικρά ή μεγάλα ηλεκτρονικά ίχνη, περιμένοντας την αντίδραση της άλλης πλευράς.

Στο σημερινό τεύχος του ΕThe Magazine του EleftherosTypos.gr θα αναφερθούμε σε αυτό το θανατηφόρο… παιχνίδι που έχει στηθεί και τα τελευταία χρόνια έχει πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις.  Πλέον, οι δράστες όχι μόνο «ψαρεύουν» τα θύματα τους μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά προκαλούν μέσω αυτών τον τρόμο, προβάλλοντας σε απευθείας μετάδοση τις αποτρόπαιες πράξεις τους.

Η φρίκη της Δάφνης

Πριν από λίγες ημέρες αποκαλύφθηκε ο φρικτός βιασμός-βασανισμός μίας 20χρονης φοιτήτριας στη Δάφνη από έναν 52χρονο που το «έπαιζε» ή ήταν τυφλός (δεν έχει καμία σημασία). Ο δράστης βιντεοσκοπούσε τις αρρωστημένες του πράξεις με κάμερα που είχε τοποθετήσει στο κεφάλι του και τις μετέδιδε σε ζωντανή μετάδοση σε μυστική ομάδα στο Facebook. Μάλιστα, αποκαλύφθηκε και το ποστάρισμα που είχε κάνει παλιότερα με άλλη κοπέλα που είχε την ίδια τύχη με την 20χρονη.

Το παραπάνω περιστατικό μπορεί να συντάραξε όλη την Ελλάδα αλλά είναι μόλις ένα από τα χιλιάδες ανάλογα εγκλήματα που διαπράττονται καθημερινά και έχουν την ίδια μεθοδολογία. Στον απέραντο κόσμο του κοινωνικού μέσου δικτύωσης, επιτήδειοι έχουν δημιουργήσει τις ομάδες τους για να εκμεταλλευτούν τα αρρωστημένα πάθη ανθρώπων.

Η μετάδοση των live βιασμών έχει εξελιχθεί, δυστυχώς, σε καθημερινότητα και τις περισσότερες φορές οι αρχές είτε δεν μπορούν να εντοπίσουν που γίνεται το έγκλημα είτε όταν φθάνουν στον χώρο είναι πλέον αργά. Πριν από λίγους μήνες είχε δει το φως της δημοσιότητας μία ανάλογη υπόθεση στη Σουηδία όπου μία κοπέλα βιάζονταν ομαδικά για δύο ημέρες σε live μετάδοση! Μάλιστα, στον σουηδικό Τύπο είχε αναφερθεί πως περισσότερα από 500 άτομα παρακολουθούσαν όλες αυτές τις ώρες τις τρομερές πράξεις και ελάχιστοι ήταν εκείνοι που έκαναν κάποιο επικριτικό σχόλιο.

Το δόλωμα είναι οι fake βιασμοί

Στην έρευνα που είχε γίνει για την υπόθεση στη Σουηδία αποκαλύφθηκε πως η συγκεκριμένη σελίδα, για να μπορέσει να προσελκύσει το κοινό της, σκηνοθέτησε αρχικά έναν βιασμό. Μέλη της σπείρας μετάδωσαν live ένα υποτιθέμενο βιασμό μίας κοπέλας και στη συνέχεια άρχισαν από κάτω να… ρίχνουν σχόλια και likes ώστε να προσελκύσουν το κοινό που ήθελαν.

Ετσι, έχοντας βρει τους μιμητές τους στον απέραντο κόσμο του διαδικτύου, το ψεύτικο γίνεται αληθινό και οι συνέπειες είναι ολέθριες. Το να γίνει κάποιος μέλος αυτής της ομάδας μόνο εύκολο πράγμα δεν είναι αφού οι εκάστοτε διαχειριστές έχουν βάλει αρκετές ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να μην παρεισφρήσουν στο γκρουπ άνθρωποι που μπορεί να τους δημιουργήσουν προβλήματα. Ο εντοπισμός είναι κάτι που δεν μπορεί να γίνει εύκολα και σε μερικές περιπτώσεις είναι αδύνατος καθώς χρησιμοποιούν τελευταίας τεχνολογίας μέσα που αποτρέπουν την αποκάλυψη της πραγματικής πηγής του σήματος. Τα ηλεκτρονικά αποτυπώματα είναι μικρά και διαγράφονται πολύ γρήγορα.

Φυσικά και το όφελος των επιτήδειων από αυτές τις πράξεις είναι πάρα πολύ μεγάλο καθώς όσοι θέλουν να ανεβάσουν το δικό τους υλικό αλλά και όσοι επιθυμούν να  παρακολουθήσουν, πληρώνουν πολλές χιλιάδες ευρώ. Ειδικά για βιασμούς παιδιών (σ.σ. όσο κι αν ακούγεται φρικτό, είναι μία σκληρή πραγματικότητα) τα ποσά εκτοξεύονται.

Δολοφονίες και αυτοκτονίες

Δεν υπάρχουν, όμως, μόνο οι βιασμοί. Πριν από μερικές ημέρες, ένας 20χρονος Ταϊλανδός μετέδωσε απευθείας τον φόνο της μόλις 11 μηνών κόρης του και τη δική του αυτοκτονία. Στις ΗΠΑ «ο δολοφόνος του Κλίβελαντ» σκότωσε με το αυτοκίνητό του έναν άγνωστο ηλικιωμένο την Κυριακή του Πάσχα και ανήρτησε το βίντεο στο Facebook. Και σε όλα αυτά, ούτε η αστυνομία αλλά ούτε και η διοίκηση του Facebook μπόρεσαν να αποτρέψουν τις live μεταδόσεις που, εκτός όλων των άλλων, αποτελούν και ένα εύκολο μέσο προσηλυτισμού.

Τα επίμαχα βίντεο παρέμειναν επί ώρες στο Διαδίκτυο μέσω της υπηρεσίας Facebook Live. Μετά την υπόθεση του Κλίβελαντ, ο ιδρυτής του ιστότοπου Μαρκ Ζούκερμπεργκ δεσμεύθηκε «να συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποφεύγονται αυτού του είδους οι τραγωδίες», όμως παραδέχθηκε ότι πρέπει να γίνει πολύ δουλειά. Στις αρχές Μαΐου, μάλιστα, εξήγγειλε τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας που θα έχουν σκοπό τον έλεγχο του monitoring.

Όλες οι διαδικτυακές εφαρμογές που επιτρέπουν στους χρήστες τους να ανεβάζουν ελεύθερα υλικό, μπορούν να αντιμετωπίσουν πρόβλημα, όμως, το Facebook είναι πιο ευάλωτο εξαιτίας των πολλών χρηστών του. Οι περισσότεροι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης απαγορεύουν την ανάρτηση βίαιου ή σοκαριστικού περιεχομένου, ωστόσο, εξαιτίας του τεράστιου όγκου των καθημερινών αναρτήσεων, βασίζονται στην ενημέρωση που λαμβάνουν από τους χρήστες για να τις κατεβάζουν.

Τα live εγκλήματα και το κρυφτό με την αστυνομία

Το παραδοσιακό έγκλημα με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και των social media έχει αρχίσει να μοιάζει μιας άλλης εποχής. Πλέον, οι περισσότερες εγκληματικές πράξεις έχουν ηλεκτρονική αφετηρία και τον τελευταίο καιρό όχι μόνο ξεκινούν από εκεί αλλά διαπράττονται και εκεί.

Το τελευταίο διάστημα αρκετές είναι οι έρευνες που έχουν γίνει για την πηγή του live εγκλήματος. Το βασικό συμπέρασμα από όλες τις αναλύσεις είναι πως οι δράστες μπορούν πλέον να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: Στην πρώτη ανήκουν όσοι πιστεύουν πως δεν μπορούν να εντοπιστούν μέσα στην ιντερνετική άβυσσο. Η δεύτερη, όμως, κατηγορία είναι και πολύ πιο επικίνδυνη και όσο περνά ο καιρός τόσο αυξάνει τη δυναμική της.

Πρόκειται για ανθρώπους που προκαλούν με τις ενέργειές τους τις αρχές για να τους πιάσουν και διασκεδάζουν με την αναμονή. Εδώ έρχεται και ο παραλληλισμός που κάναμε στην αρχή με τον Zodiac. Στα χέρια τους τα θύματα τους δεν είναι τίποτα άλλο από απλά όργανα που εξυπηρετούν το παιχνίδι της πρόκλησης με τις αστυνομικές αρχές. Ικανοποιούνται με τον πόνο και την αγωνία του άλλου,  αλλά η μεγαλύτερη ικανοποίηση τους πηγάζει από το γεγονός πως δεν μπορούν να συλληφθούν.

Επικοινωνήσαμε με τον ψυχίατρο Θανάση Αρκουμάνη και τον ρωτήσαμε για τους λόγους που έχει μετατοπιστεί το έγκλημα στην ψηφιακή πραγματικότητα: «Το έγκλημα, όπως και όλοι μας, πηγαίνουν με την εποχή. Τα εγκλήματα που διαπράττονται με κυριότερα αίτια τις ψυχικές διαταραχές είναι πλέον πολύ πιο εύκολο να εκδηλωθούν μέσα από το ίντερνετ και δυστυχώς ότι κι αν γίνει από τις αρχές, αυτό το φαινόμενο είναι πολύ δύσκολο να καταπολεμηθεί» μας είπε και πρόσθεσε: «Όπως οι νορμάλ -αν μπορώ να τους χαρακτηρίσω έτσι- άνθρωποι χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ανεβάσουν μία φωτογραφία τους ή να αποτυπώσουν ένα τοπίο ή μία στιγμή που τους αρέσει, έτσι και οι ψυχικά διαταραγμένοι άνθρωποι το χρησιμοποιούν για να κάνουν αυτό που τους ευχαριστεί. Το έγκλημα για εμάς μπορεί να είναι κάτι φρικτό που να μην περνά από το μυαλό μας,  αλλά για αυτούς αποτελεί μία ικανοποίηση που θέλουν να την προβάλλουν ώστε έτσι να βγουν από την ανωνυμία τους, προσδοκώντας παγκόσμια αναγνωρισιμότητα και θαυμασμό».