Ανταπόκριση από τις ΗΠΑ, Πέτρος Κασφίκης

Μιλώντας στο EleftherosTypos.gr, ο κ. Θέρος έκανε λόγο για τουρκικό bullying στο Αιγαίο και αποδοκίμασε την λεγόμενη πολιτική του κατευνασμού, η οποία, όπως υποστήριξε, δεν έχει την απαραίτητη αποτρεπτική ισχύ με αποτέλεσμα η Τουρκία να αναβαθμίζει τις προκλήσεις σε τέτοιο υπερβολικό βαθμό ώστε να αυξάνεται ο κίνδυνος για την εκδήλωση ενός νέου θερμού επεισοδίου.

Λέγοντας «πραγματικά φοβάμαι», ο Αμερικανός διπλωμάτης εκμυστηρεύτηκε πως θεωρεί ότι αυτή την στιγμή υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για να εκδηλωθεί ένα «ατύχημα» στο Αιγαίο κυρίως λόγω των εσωτερικών προβλημάτων που επικρατούν στο Τουρκικό στράτευμα μετά την εκδήλωση της απόπειρας του πραξικοπήματος.

Αξίζει να σημειώσουμε πως μέχρι στιγμής η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει δώσει ακόμα κανένα δείγμα γραφής για το πως θα διαχειριστεί μια ενδεχόμενη διεθνή κρίση.

Από την πλευρά του ο κ. Θέρος πιστεύει πως στην παρούσα συγκυρία η νέα κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να παίξει έναν πυροσβεστικό ρόλο όπως είχε συμβεί στην κρίση των Ιμίων με τον Μπιλ Κλίντον, καθώς μέχρι και αυτή τη στιγμή τα σύννεφα της εσωστρέφειας και της ακυβερνησίας πλανώνται πάνω από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Για παράδειγμα, μια σειρά κορυφαίων διπλωματικών θέσεων, όπως αυτή της αρμόδιας υφυπουργού Εξωτερικών για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις Βικτώρια Νουλάντ, παραμένουν ακόμα κενές.

Ο Πάτρικ Θέρος είναι διπλωμάτης καριέρας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Έχει υπηρετήσει τις ΗΠΑ σε μια σειρά από χώρες της Μέσης Ανατολής και της Λατινικής Αμερικής, ενώ έχει αναλάβει και υψηλόβαθμες θέσεις σε κρατικές υπηρεσίες που σχετίζονται με την τρομοκρατία και την εθνική ασφάλεια.

Σε ποιους παράγοντες αποδίδετε την κλιμάκωση της έντασης που βλέπουμε αυτή τη στιγμή στο Αιγαίο εκ μέρους της τουρκικής πλευράς;

Την αποδίδω κατά πρώτον στην εσωτερική πολιτική του Ερντογάν και δεύτερον στο ότι πλέον έχουν φύγει όλοι οι ώριμοι αξιωματικοί από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Για αυτό ακριβώς τον λόγο φοβάμαι ότι είναι λίγο αυθόρμητες αυτές οι ξαφνικές ενέργειες και δεν εντάσσονται σε κάποια συγκεκριμένη στρατηγική. Τους έχει δώσει ο Ερντογάν ελευθερία κινήσεων με σκοπό να προκαλέσουν. Δεν μπορεί να εξηγηθεί αλλιώς αυτή η ξαφνική κλιμάκωση στην παρούσα φάση, καθώς αυτή την στιγμή με τις εκκαθαρίσεις που έχει κάνει ο Ερντογάν η επιχειρησιακή ικανότητα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων έχει πέσει δραματικά. Άρα δεν υπάρχει άλλος λόγος που να μπορεί να εξηγήσει γιατί γυρεύει καυγά την δεδομένη χρονική συγκυρία.

Είδαμε την κατάσταση να κλιμακώνεται και μάλιστα ορισμένους Έλληνες υπουργούς να σηκώνουν τους τόνους. Συμφωνείτε με αυτή την στρατηγική;

Η ελληνική πλευρά πρέπει να σηκώσει τους τόνους διότι φοβάμαι ότι ο Ερντογάν και το επιτελείο του δεν έχουν καταλάβει ότι παίζουν ένα επικίνδυνο παιχνίδι στο Αιγαίο. Αν δεν σηκώσουμε τώρα τους τόνους, οι Τούρκοι θα αναθαρρήσουν ακόμα περισσότερο και μια μέρα θα τραβήξουν το σχοινί λίγο παραπάνω και αναπόφευκτα θα έχουμε περαιτέρω κλιμάκωση που θα καταλήξει στην εκδήλωση ενός νέου θερμού επεισοδίου.

Δηλαδή θεωρείτε ότι η λεγόμενη πολιτική του κατευνασμού έχει αυξήσει τον κίνδυνο για ένα νέο θερμό επεισόδιο; Και πόσο πιθανό είναι να συμβεί ένα τέτοιο γεγονός υπό τις παρούσες συνθήκες που επικρατούν στο Αιγαίο;

Πιστεύω ότι η πολιτική του κατευνασμού δίνει μόνο περισσότερο θάρρος στην Τουρκία για να συνεχίσει το νταϊλίκι και το bullying που κάνει στο Αιγαίο. Κάθε φορά που δεν αντιδράς δυναμικά τον ενθαρρύνεις (αυτόν που κάνει το bullying). Για αυτό είναι ανάγκη να καταλάβουν οι Τούρκοι ότι το έχουν παρακάνει διότι εγώ πραγματικά φοβάμαι τον κίνδυνο που εγκυμονεί. Φοβάμαι δηλαδή ότι θα γίνει μια σύγκρουση, την οποία κανείς δεν θα την περιμένει. Και λόγω του ότι η παλιά φρουρά των αξιωματικών του τουρκικού στρατού δεν υπάρχει πλέον, αυτοί που βρίσκονται τώρα σε θέσεις ευθύνης δεν θα έχουν την απαραίτητη εμπειρία και ωριμότητα για να την διαχειριστούν. Δεν έχουμε, λοιπόν, πλέον την κατανόηση και τους διαύλους επικοινωνίας που υπήρχαν εδώ και δέκα χρόνια (ανάμεσα στα ανώτερα κλιμάκια του ελληνικού και τουρκικού στρατού). Για παράδειγμα, θυμάμαι ότι όταν είχαν σημειωθεί επεισόδια στο Αιγαίο αμέσως τα δύο γενικά επιτελεία έκαναν ότι μπορούσαν για να υπάρξει αποκλιμάκωση. Τώρα δεν είμαι σίγουρος ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο.

Αν γίνουμε μάρτυρες ενός νέου επεισοδίου παρόμοιας κλίμακας με αυτό που συνέβη στην κρίση των Ιμίων, πως πιστεύετε ότι θα κινηθεί η κυβέρνηση Τραμπ; Θα δούμε την ίδια αντίδραση εκ μέρους του αμερικανικού παράγοντα;

Φοβάμαι ότι η αντίδραση θα είναι να κοντοσταθούν μην γνωρίζοντας τι να κάνουν. Και δυστυχώς σε μια τέτοια στιγμή η Αμερική είναι η μοναδική χώρα που μπορεί να παίξει έναν διαμεσολαβητικό ρόλο για να αποκλιμακωθεί η ένταση. Για παράδειγμα, φίλοι από το ελληνικό ναυτικό μου είχαν εκμυστηρευτεί ότι την βραδιά των Ιμίων υπολόγιζαν ότι σε δύο με τρεις ώρες θα είχαν εμπλακεί σε πόλεμο μέχρι την στιγμή που επενέβη ο Κλίντον. Τώρα μπορεί να φτάσουμε στο ίδιο κρίσιμο σημείο και να μην έχουμε έναν Κλίντον για να επέμβει. Πραγματικά φοβάμαι ότι όχι τόσο σκόπιμα αλλά από κάποιο ατύχημα μπορεί να χαθεί ο έλεγχος και τότε η κατάσταση θα ξεφύγει από τα χέρια και των δύο πλευρών.