Οι πρώτες αποφάσεις που κρύβουν αυτές τις «βόμβες» δείχνουν διαφορές μεταξύ οριστικής και προσωρινής σύνταξης που φτάνουν και στα 1.500 ευρώ!

Το σοκ είναι ακόμη μεγαλύτερο γιατί, όπως φαίνεται στα ντοκουμέντα με τις πρώτες αποφάσεις του ΕΦΚΑ για συμψηφισμό οριστικών και προσωρινών συντάξεων, που δημοσιεύει κατ’ αποκλειστικότητα ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, καλούνται να γυρίσουν πίσω τη διαφορά μεταξύ οριστικής και προσωρινής σύνταξης ακόμη και συνταξιούχοι που με το νόμο Κατρούγκαλου πέφτουν στα 454 ευρώ!

Σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΕΦΚΑ, που αποκαλύπτει ο «Ε.Τ.» της Κυριακής: 

1. Συνταξιούχος πήρε οριστική 454 ευρώ με το νόμο Κατρούγκαλου και θα πρέπει να γυρίσει πίσω στον ΕΦΚΑ 1.108 ευρώ για 12 μήνες από τη διαφορά της προσωρινής που ήταν μεγαλύτερη, στα 546 ευρώ. Η επιστροφή βάσει νόμου θα γίνει είτε εφάπαξ είτε σε 7 μήνες, με παρακράτηση 151 ευρώ από την οριστική σύνταξη. Για το διάστημα αυτό θα ζει με 302 ευρώ το μήνα! Αν τα πάρουν εφάπαξ, θα μείνει απλήρωτος για δυόμισι μήνες!

2. Συνταξιούχος πήρε οριστική απόφαση με 488 ευρώ και του ζητούν να επιστρέψει τη διαφορά οριστικής-προσωρινής για 12 μήνες, που είναι 1.447 ευρώ! Αν τα πάρουν εφάπαξ, θα μείνει απλήρωτος για 3 μήνες. Με δόσεις θα του κρατούν 162 ευρώ για 8,5 μήνες και θα πρέπει να ζει με 325 ευρώ!

Το πρόβλημα θα ενταθεί καθώς οι διαφορές που θα ζητηθούν πίσω από τους συνταξιούχους -ιδίως απ’ όσους προέρχονται από τον ΟΑΕΕ- δεν θα είναι μόνο από την προσωρινή τους σύνταξη, που κατά κανόνα είναι μεγαλύτερη, αλλά θα προστεθούν και οι τυχόν οφειλές τους στα Ταμεία.

Και αυτό θα συμβεί διότι βάσει νόμου αλλά και βάσει εγκυκλίων που εκδόθηκαν, δεν προβλέφθηκε καμία παρακράτηση χρεών στα ταμεία από τις προσωρινές συντάξεις και έτσι ο λογαριασμός θα πρέπει να πληρωθεί από την οριστική σύνταξη.
Στην πράξη, όσοι είχαν οφειλή μέχρι 20.000 ευρώ στον ΟΑΕΕ και μέχρι 15.000 στο ΕΤΑΑ, παίρνουν την προσωρινή σύνταξη χωρίς καμία παρακράτηση ποσού έναντι των οφειλών τους. Οταν βγει όμως η οριστική, αυτές οι οφειλές παρακρατούνται σε δόσεις.

Οι δόσεις πληρωμής όμως δεν έχουν καθοριστεί για όσους παίρνουν σύνταξη και έχουν αφήσει απλήρωτες εισφορές. Η πάγια διάταξη για τέτοιες περιπτώσεις είναι να πληρώνονται με το 25% της μηνιαίας σύνταξης και μέχρι 40 μήνες. Ομως, το πρόβλημα που ανακύπτει πλέον είναι ότι χιλιάδες συνταξιούχοι που βγαίνουν με το νόμο Κατρούγκαλου (μετά τις 13/5/2016) καλούνται από τη μια να επιστρέψουν τα ποσά της προσωρινής σύνταξης και από την άλλη, όσοι εξ αυτών έχουν και χρέη ως 20.000 ευρώ, θα κληθούν να τα «ρυθμίσουν» με μια πρόσθετη παρακράτηση από το ποσό της οριστικής τους σύνταξης!

Με τα… ρέστα από τη σύνταξη που θα μείνουν «στο τέλος της ημέρας» θα πρέπει να ζήσουν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους.
Οι «βόμβες» που κρύβουν οι αποφάσεις του ΕΦΚΑ για τις νέες συντάξεις δεν είναι μόνο ότι βγαίνουν με μειώσεις άνω και του 30% σε σχέση με τα ποσά που θα είχαν οι συνταξιούχοι χωρίς την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου, όπως αποκαλύπτεται στα ντοκουμέντα που για πρώτη φορά έρχονται σήμερα στη δημοσιότητα με το ρεπορτάζ του «Ε.Τ.» της Κυριακής. Επιπλέον, οι νέες συντάξεις βγαίνουν για χιλιάδες δικαιούχους και μειωμένες αλλά και με ρήτρα αυτόματης επιστροφής ποσών επειδή η προσωρινή ήταν μεγαλύτερη από την τελική σύνταξη!

Ο νόμος 4387/2016 λέει ότι η προσωρινή σύνταξη υπολογίζεται στο 50% του μέσου μισθού του τελευταίου δωδεκαμήνου για τους μισθωτούς και στο 50% του μηνιαίου εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους (γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους) και τους αγρότες.

Η προσωρινή έχει πλαφόν τα 384 ευρώ ως κατώτατο όριο και τα 768 ευρώ ως ανώτατο ποσό, ακόμη και αν το 50% του μισθού ή του εισοδήματος του προηγούμενου δωδεκαμήνου είναι πάνω από τα 768 ευρώ.

Αυτό που συνέβη με τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ είναι ότι η προσωρινή υπολογίστηκε επί του εισοδήματος που αντιστοιχεί στις εισφορές της ασφαλιστικής κλάσης που είχαν τον τελευταίο χρόνο (π.χ. το 2015) και έτσι σε πολλές περιπτώσεις βγήκαν προσωρινές 700 και 750 ευρώ καθώς οι περισσότεροι είχαν υψηλή κλάση εισφορών για το 2015.

Η οριστική σύνταξη όμως υπολογίστηκε με το μέσο μηνιαίο εισόδημα που αντιστοιχεί στις εισφορές που πλήρωσαν από το 2002 και μετά, που σημαίνει ότι το εισόδημα αυτό βγαίνει μικρότερο γιατί είχαν χαμηλότερες ασφαλιστικές κλάσεις από αυτές που ήταν το 2015.  Σε χειρότερη θέση, από όσους πήραν μεγαλύτερη προσωρινή και βγαίνουν με μικρότερη οριστική σύνταξη, είναι οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ που χρωστούν και εισφορές. Στις περιπτώσεις αυτές κινδυνεύουν να μείνουν με μηδενική σύνταξη γιατί από τη μια θα έχουν την παρακράτηση της διαφοράς από την προσωρινή σύνταξη και από την άλλη θα παρακρατούνται και οι οφειλές τους από όση σύνταξη απομένει!

Στο Δημόσιο δε, το πρόβλημα θα είναι ίσως και μεγαλύτερο, ιδίως για όσους αποχωρούν με το καθεστώς των ειδικών μισθολογίων. Στρατιωτικοί και στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας παίρνουν προσωρινή σύνταξη με πλαφόν τα 768 ευρώ, από το φετινό Ιούλιο και μετά, ενώ όσοι είχαν αποχωρήσει νωρίτερα, πήραν ως προκαταβολή το 50% των συνολικών τους αποδοχών. Αυτό σημαίνει ότι σε αποδοχές (μισθοί και επιδόματα) των 2.200 ευρώ, βγήκαν προκαταβολές σύνταξης 1.100 ευρώ.

Η οριστική σύνταξη όμως δεν θα βγει στα 1.100 με το νόμο Κατρούγκαλου αλλά πιο κάτω γιατί θα μετρήσουν όχι οι τελευταίες αποδοχές, αλλά οι αποδοχές μιας 15ετίας.

Ηδη, στο Γενικό Λογιστήριο επικρατεί αναβρασμός γιατί σύντομα και καθώς θα αρχίσουν να βγαίνουν οι πρώτες οριστικές αποφάσεις για τις συντάξεις του Δημοσίου με το νόμο Κατρούγκαλου, θα διαπιστωθούν διαφορές ως και 300 ευρώ μεταξύ προκαταβολής και οριστικής σύνταξης.

Αυτές οι διαφορές θα παρακρατηθούν από τις ήδη μειωμένες αποδοχές που θα παίρνουν οι νέοι συνταξιούχοι του Δημοσίου. Στην ουσία, θα έχουν μια φανερή μείωση λόγω των χαμηλών συντελεστών υπολογισμού των νέων συντάξεων και μια κρυφή μείωση που θα είναι άμεση στην τσέπη με την παρακράτηση των προκαταβολών που παίρνουν και είναι κατά κανόνα μεγαλύτερες από τις οριστικές τους συντάξεις.

Το υπουργείο Εργασίας βρίσκεται πλέον αντιμέτωπο όχι μόνο με τις μειώσεις που προκαλεί ο νόμος Κατρούγκαλου, αλλά και με το σοκ των επιστροφών σύνταξης από χιλιάδες νέους συνταξιούχους που ήδη είναι πραγματικότητα και φαίνεται στις αποφάσεις του ΕΦΚΑ.
Το αξιοσημείωτο είναι πως τα έμπειρα υπηρεσιακά στελέχη, που είδαν το σοκ να έρχεται πολύ πριν αρχίσουν να βγαίνουν οι αποφάσεις-βόμβα με επιστροφές συντάξεων, δεν εισακούστηκαν ώστε να γίνουν και οι απαραίτητες ενέργειες για να μη βρεθούν ξαφνικά με ελάχιστα ευρώ στην τσέπη πολλοί συνταξιούχοι.

Τώρα τρέχουν να προλάβουν τα χειρότερα, αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να αλλάξουν το άρθρο 103 του νόμου 4387/2016 και να προβλεφθεί μια ειδικού τύπου ρύθμιση για την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών και το συμψηφισμό της προσωρινής με την οριστική σύνταξη σε περισσότερες δόσεις. Το ενδεχόμενο αυτό συζητείται, αλλά μέχρις στιγμής δεν έχει αποφασιστεί τίποτε ούτε μπήκε κάποια διάταξη στο νομοσχέδιο του υπουργείου που συζητείται στη Βουλή.

Δύο ντοκουμέντα-σοκ

1. Ασφαλισμένος στο πρώην ΤΕΒΕ, με 15 χρόνια εισφορών, πήρε προσωρινή 608 ευρώ το μήνα και συνολικά στο 12μηνο Σεπτεμβρίου 2016-Σεπτεμβρίου 2017 εισέπραξε 7.303 ευρώ. Η οριστική του σύνταξη όμως, που βγήκε μόλις πρόσφατα, είναι στα 488 ευρώ το μήνα, δηλαδή 120 ευρώ λιγότερα από την προσωρινή. Αυτά που πρέπει να επιστρέψει είναι 120 ευρώ διαφορά προσωρινής-οριστικής επί 12 μήνες, δηλαδή 1.447 ευρώ συνολικά. Η απόφαση του ΕΦΚΑ αναφέρει ότι η προσωρινή που του έδωσε θεωρείται οφειλή και συμψηφίζεται με εφάπαξ παρακράτηση των 7.303 ευρώ! Η παρακράτηση θα γίνει από τα αναδρομικά της οριστικής σύνταξης και το επιπλέον ποσό θα κρατηθεί είτε από το 1/3 της σύνταξης είτε εφάπαξ, όπως λέει το άρθρο 103 του ν. 4387/2016. Στην πράξη, ο συνταξιούχος πήρε οριστική απόφαση με 488 ευρώ και του ζητούν να επιστρέψει τη διαφορά οριστικής-προσωρινής που είναι 1.447 ευρώ! Αν τα πάρουν εφάπαξ, θα μείνει απλήρωτος για 3 μήνες. Αν τα γυρίσει με δόσεις ίσες με το 1/3 της σύνταξης, τότε θα του κρατούν 162 ευρώ για τους επόμενους 8,5 μήνες και θα πρέπει να ζει με 325 ευρώ!

Η οριστική σύνταξη, δηλαδή, από τα 488 ευρώ πέφτει στα 325 ευρώ, λόγω συμψηφισμού με την προσωρινή!1. Ασφαλισμένος στο πρώην ΤΕΒΕ, με 15 χρόνια εισφορών, πήρε προσωρινή 608 ευρώ το μήνα και συνολικά στο 12μηνο Σεπτεμβρίου 2016-Σεπτεμβρίου 2017 εισέπραξε 7.303 ευρώ. Η οριστική του σύνταξη όμως, που βγήκε μόλις πρόσφατα, είναι στα 488 ευρώ το μήνα, δηλαδή 120 ευρώ λιγότερα από την προσωρινή. Αυτά που πρέπει να επιστρέψει είναι 120 ευρώ διαφορά προσωρινής-οριστικής επί 12 μήνες, δηλαδή 1.447 ευρώ συνολικά. Η απόφαση του ΕΦΚΑ αναφέρει ότι η προσωρινή που του έδωσε θεωρείται οφειλή και συμψηφίζεται με εφάπαξ παρακράτηση των 7.303 ευρώ! Η παρακράτηση θα γίνει από τα αναδρομικά της οριστικής σύνταξης και το επιπλέον ποσό θα κρατηθεί είτε από το 1/3 της σύνταξης είτε εφάπαξ, όπως λέει το άρθρο 103 του ν. 4387/2016. Στην πράξη, ο συνταξιούχος πήρε οριστική απόφαση με 488 ευρώ και του ζητούν να επιστρέψει τη διαφορά οριστικής-προσωρινής που είναι 1.447 ευρώ! Αν τα πάρουν εφάπαξ, θα μείνει απλήρωτος για 3 μήνες. Αν τα γυρίσει με δόσεις ίσες με το 1/3 της σύνταξης, τότε θα του κρατούν 162 ευρώ για τους επόμενους 8,5 μήνες και θα πρέπει να ζει με 325 ευρώ! Η οριστική σύνταξη, δηλαδή, από τα 488 ευρώ πέφτει στα 325 ευρώ, λόγω συμψηφισμού με την προσωρινή!

2. Ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ με 15 έτη επίσης βγήκε με προσωρινή σύνταξη 546 ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2016. Ενα χρόνο μετά παίρνει οριστική σύνταξη που είναι μικρότερη, στα 454 ευρώ.

Η διαφορά είναι 92 ευρώ το μήνα, δηλαδή για 12 μήνες θα πρέπει να επιστρέψει 1.108 ευρώ γιατί τα αναδρομικά από την οριστική σύνταξη είναι 5.448 ευρώ ενώ η προσωρινή που πήρε για 12 μήνες είναι 6.556 ευρώ. Η απόφαση του ΕΦΚΑ τού χρεώνει λοιπόν τις προσωρινές συντάξεις 12 μηνών, που είναι 6.556 ευρώ και του λέει ότι θα παρακρατηθούν με συμψηφισμό από την οριστική του σύνταξη. Αν η επιστροφή γίνει με δόσεις ίσες με το 1/3 της σύνταξης, τότε ο συνταξιούχος θα έχει για 7 μήνες παρακράτηση 151 ευρώ και για το διάστημα αυτό θα ζει με 302 ευρώ το μήνα! Το χειρότερο θα είναι να του πάρουν τα 1.108 ευρώ άμεσα, που σημαίνει ότι θα πρέπει να μείνει απλήρωτος επί δυόμισι μήνες για να εξοφληθεί το ποσό.

Κώστας Κατίκος
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής