Τρεις ημέρες πριν από τη λήξη της πρώτης παράτασης (τη Δευτέρα 17 του μήνα) για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, το υπουργείο Οικονομικών δείχνει να βρίσκεται σε αμηχανία. Από τη μια αντιμετωπίζει το απίστευτο μπλέξιμο με τα αγροτικά εισοδήματα και από την άλλη τις υποχρεώσεις του κράτους που δεν επιτρέπουν νέα παράταση που θα αναβάλει την πληρωμή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος μετά την 31η Ιουλίου.

Εκκρεμούν

Μέχρι και χθες είχαν υποβληθεί 5.704.931 δηλώσεις από τις συνολικά 6,1 εκατ. που περιμένει να παραλάβει η ΑΑΔΕ. Συνεπώς, σε τρεις ημέρες, οι δύο από τις οποίες αφορούν στο τρέχον Σαββατοκύριακο, θα πρέπει να υποβληθούν άλλες περίπου 400.000 δηλώσεις. Κάτι τέτοιο είναι μάλλον δύσκολο, αφού τις αργίες του Σαββάτου και της Κυριακής ο ρυθμός υποβολής δηλώσεων από τις περίπου 90.000 την ημέρα πέφτει το πολύ στις 30.000 δηλώσεις.
Η υφυπουργός Οικονομικών κ. Κατερίνα Παπανάτσιου σε διαδοχικές συνεντεύξεις που δίνει όλη την εβδομάδα παραδέχεται μεν το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με τα αγροτικά εισοδήματα και αφήνει ανοιχτό το θέμα μιας νέας παράτασης, παραπέμποντας όμως τις τελικές αποφάσεις της μετά τις σχετικές εισηγήσεις των υπηρεσιών. Η τακτική αυτή δεν είναι άγνωστη στην ελληνική φορολογική διοίκηση. Κάθε χρονιά περιμένει την τελευταία στιγμή να δώσει (ή να ξαναδώσει) παράταση στην προθεσμία υποβολής των δηλώσεων. Η στρατηγική της τελευταίας στιγμής είναι να πιέσει όσο το δυνατό φοροτεχνικούς και ιδιώτες, ώστε όταν δοθεί παράταση αυτή να είναι η μικρότερη δυνατή.

Αυξημένα χαράτσια

Εκτός από τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν κατά την υποβολή των δηλώσεων, βασικό αντικίνητρο (παρότι στην ουσία δεν θα αλλάξει τίποτα σε ό,τι αφορά τις δόσεις και το φόρο) αποτελούν και τα φουσκωμένα εκκαθαριστικά που έρχονται για το 2017. Χαρακτηριστικό είναι ότι με βάση τα στατιστικά στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων από 2.316.955 χρεωστικά εκκαθαριστικά προκύπτει συνολικός φόρος 2.989.024.975 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε μέσο φόρο ανά δήλωση 1.290 ευρώ.

Με τις αλλαγές που έγιναν το 2016, αυτοί που έχουν χαμηλά και μεσαία εισοδήματα και κάποιες λίγες κερδοφόρες επιχειρήσεις θα πληρώσουν φέτος μεγαλύτερο φόρο για τους εξής λόγους:

* Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα πληρώσουν μιάμιση φορά τη μείωση του αφορολόγητου, αφού η αυξημένη παρακράτηση επιβλήθηκε αναδρομικά από την 1/1/2016 αλλά εισπράχθηκε από 1/7 /2016, με το πρώτο εξάμηνο να έρχεται αθροιστικά στην εκκαθάριση των δηλώσεων που γίνονται αυτές τις ημέρες. Επίσης, υπάρχουν επιβαρύνσεις που προκύπτουν για τα εισοδήματα από 20.000 μέχρι και 35.000 ευρώ από την κλιμακωτή επιβολή της εισφοράς αλληλεγγύης.

* Οι ελεύθεροι επαγγελματίες ελαφρύνονται μεν από τη νέα ενιαία φορολογική κλίμακα που ξεκινά από το 22% αντί του 26% της παλαιότερης, αλλά η ωφέλεια αυτή υπεραντισταθμίζεται από την αύξηση της προκαταβολής φόρου που θα πρέπει να καταβάλουν, από το 75% το 2016 στο 100% φέτος. Για εισοδήματα πάνω από 25.000 ευρώ θα πρέπει να υπολογίζουν και αυξημένη εισφορά αλληλεγγύης λόγω της νέα κλίμακας.

* Τέλος στις επιχειρήσεις με κέρδος πάνω 50.000 ευρώ, η πρόσθετη επιβάρυνση προκύπτει από την αύξηση του συντελεστή από το 26% στο 29% και φυσικά την αύξηση της προκαταβολής φόρου στο100%.

Απανωτές γκάφες

Λόγω του προβλήματος με τα εισοδήματα των κατ’ επάγγελμα αγροτών, που δημιούργησαν αστοχίες και αβλεψίες των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Οικονομικών, φοροτεχνικοί, Οικονομικό επιμελητήριο και ΕΣΕΕ ζητούν νέα παράταση για τις δηλώσεις.

Τι συνέβη όμως φέτος με τους αγρότες; Τα προβλήματα με τις δηλώσεις τους επικεντρώνονται στον κωδικό 037-038 του εντύπου Ε1. Ο κωδικός αυτός αφορά τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, οι οποίοι φέτος αντιμετωπίζονται για πρώτη φορά ως μισθωτοί για το εισόδημα από αγροτική εκμετάλλευση. Αυτό σημαίνει ότι δικαιούνται την έκπτωση φόρου των 1.900 – 2.100 ευρώ που κατακτήθηκε έπειτα από αγροτικές κινητοποιήσεις και με παρέμβαση του ίδιου του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα ύστερα από συνάντηση με τους συνδικαλιστές πέρσι τον Μάιο.

Ωστόσο, η υλοποίηση του μέτρου στην πράξη φαίνεται ότι ήταν αρκετά προβληματική. Ο συγκεκριμένος κωδικός υποτίθεται ότι φέτος θα εμφανιζόταν προσυμπληρωμένος από το σύστημα με βάση το αρχείο που απέστειλε στην ΑΑΔΕ το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Το πρώτο αρχείο που εστάλη ήταν γεμάτο λάθη και το δεύτερο εξαφάνισε ένα σημαντικό αριθμό από τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, δίνοντας μηδενικά ή λάθος εισοδήματα. Το αλαλούμ έγινε απόλυτο στην τρίτη διόρθωση που έκανε λίγο πριν από τη λήξη της επίσημης προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων στις 30 Ιουνίου το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, στέλνοντας νέα αρχεία στο TAXIS με αγροτικά εισοδήματα. Τα νέα αυτά αρχεία μετά την επεξεργασία και εισαγωγή τους στο σύστημα «εξαφάνισαν» τα προεγγεγραμμένα ποσά από τους κωδικούς για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες και εμφάνισαν εισόδημα κατ’ επάγγελμα αγρότη σε υπερήλικες και οικονομικούς μετανάστες που είχαν ένσημα στον ΟΓΑ.

Το σοκ

Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες φορολογούμενοι που πληρούν τα κριτήρια του «κατ’ επάγγελμα αγρότη» να μην περιλαμβάνονταν στο συγκεκριμένο αρχείο με αποτέλεσμα κατά την υποβολή της δήλωσης το Taxisnet να τους «βλέπει» ως ελεύθερους επαγγελματίες και να τους φορολογεί με συντελεστή 22% από το πρώτο ευρώ εισοδήματος. Ετσι χιλιάδες αγρότες διαπίστωσαν ότι όχι μόνο είχαν χάσει το αφορολόγητο που δικαιούνται αλλά καλούνταν να πληρώσουν υπέρογκα ποσά φόρου εισοδήματος.

Υπολογίζεται ότι περίπου 100.000 δηλώσεις αγροτών έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά με «επιφύλαξη», ενώ περίπου άλλες τόσες δεν έχουν ακόμη υποβληθεί. Η δήλωση με επιφύλαξη σημαίνει στην πράξη ότι η δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά αλλά δεν εκκαθαρίζεται. Για να γίνει η εκκαθάρισή της θα πρέπει ο φορολογούμενος να προσκομίσει εντός 30 ημερών στην εφορία του τα δικαιολογητικά της δήλωσης και τη βεβαίωση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με την οποία αποδεικνύεται ότι έχει την ιδιότητα του «κατ’ επάγγελμα» αγρότη.

Το θέμα εξετάσθηκε χθες σε σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών με στελέχη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και αναζητείται μια λύση της τελευταίας στιγμής, η οποία αναμένεται να δοθεί σήμερα.

Θα πρέπει πάντως να διευκρινιστεί ότι ακόμη και αν δοθεί παράταση, αυτή δεν θα επηρεάσει το χρόνο πληρωμής της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος, που λήγει στις 31 Ιουλίου.

Νέες καραμπόλες με τα ανασφάλιστα οχήματα

Προβληματική όμως εμφανίζεται και η διαχείριση της «σταυροφορίας» που ξεκίνησε το υπουργείο Οικονομικών για την εξάλειψη του φαινομένου των ανασφάλιστων οχημάτων.

Ως γνωστό, μετά την πολύ πρόχειρη διαχείριση που έγινε τον Ιούνιο και είχε ως αποτέλεσμα να σταλούν τα παράβολα των 250 ευρώ στους ιδιοκτήτες 1.150.000 οχημάτων τα οποία είχαν εντοπιστεί ανασφάλιστα, προέκυψαν πολλά λάθη του συστήματος. Μετά το σάλο που προκλήθηκε, το ΥΠΟΙΚ έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία για να ασφαλιστούν όσο το δυνατό περισσότερο οχήματα αναστέλλοντας τα παράβολά μέχρι και χθες 14 του μήνα.

Πρώτα σωστές λίστες

Σε χθεσινές δηλώσεις της η υφυπουργός Οικονομικών κ Κατερίνα Παπανάτσιου τόνισε ότι δεν θα γίνει καμία νέα διασταύρωση από το υπουργείο μέχρι να ολοκληρωθεί η εξέταση αρχείων από το υπουργείο Μεταφορών, για δηλωμένα, κλεμμένα ή αποσυρμένα οχήματα παραπέμποντας στην ουσία την λύση του θέματος στο αόριστο μέλλον.
Επίσης, προανήγγειλε ότι θα μειωθεί το πρόστιμο για τα ανασφάλιστα από τα 250 ευρώ, κλιμακωτά και με βάση τον κυβισμό του οχήματος. Η υφυπουργός είχε προαναγγέλλει εδώ και καιρό διάταξη με την οποία θα επιβάλλονται κλιμακωτά πρόστιμα ανάλογα με τον είδος και τον κυβισμό του οχήματος. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις εξαγγελίες της υφυπουργού, τα νέα παράβολα θα διαμορφωθούν στα 100 ευρώ για τα δίτροχα κάτω από 250cc, 150 ευρώ για όλα τα υπόλοιπα δίτροχα, 200 ευρώ για Ι.Χ. κάτω από 1.000cc και 250 ευρώ για τα υπόλοιπα Ι.Χ.

Στην ίδια διάταξη θα προβλεπόταν η διαγραφή των αρχικών παραβόλων που είχαν σταλεί και την επιστροφή των χρημάτων περίπου 9000 φορολογούμενων που είχαν ήδη πληρώσει το παράβολο των 250 ευρώ από τις πρώτες ημέρες μετά την αποστολή τους.

Μέχρι στιγμής όμως ούτε όσοι έχουν ήδη πληρώσει τα παράβολα υπάρχει τρόπος να πάρουν τα χρήματά τους πίσω ούτε όμως και το υπουργείο ξέρει πώς να κινηθεί μετά τις 14 Ιουλίου, οπότε λήγει και η προθεσμία που έχει δοθεί για τα ανασφάλιστα οχήματα αφού η διάταξη δεν έχει ψηφιστεί ακόμη.

800.000 ανασφάλιστοι

Πληροφορίες από τις ασφαλιστικές εταιρίες θέλουν μέχρι και το τέλος Ιουνίου περισσότεροι από 300.000 ιδιοκτήτες οχημάτων να έχουν ήδη σπεύσει να ασφαλίσουν τα οχήματά τους ώστε να γλιτώσουν από το πρόστιμο. Ωστόσο από 1,15 εκατ. ιδιοκτήτες στους οποίους η ΑΑΔΕ είχε αποστείλει τα «μπιλιετάκια» απομένει πολύ μεγάλος αριθμός ιδιοκτητών που φαίνεται δεν έχουν ασφαλίσει τα οχήματά τους και μάλλον δεν θα τα ασφαλίσουν, αφού για πολλές χιλιάδες ανασφάλιστα δεν έχουν πληρωθεί ούτε και τα τέλη κυκλοφορίας του 2017.

Πάντως, στο πρώτο 10ήμερο του Ιουλίου έχει καταγραφεί αύξηση περίπου 15% στην παραγωγή ασφαλίστρων, αλλά σε καμία περίπτωση το συγκεκριμένο ποσοστό δεν μπορεί να καλύψει τους περίπου 800.000 ιδιοκτήτες οχημάτων που «φαίνονται» στο σύστημα ανασφάλιστοι.

Δημοσιοποίηση ή όχι

Τέλος, ένα θέμα που απασχολεί -εκ των υστέρων- τα στελέχη των συναρμόδιων υπουργείων Οικονομικών και μεταφορών είναι αν και κατά πόσο είναι σκόπιμο να δημοσιοποιούνται ( όπως έγινε τον Μάιο) εκ των προτέρων οι περίοδοι που θα γίνονται έλεγχοι για ανασφάλιστα οχήματα. Τούτο διότι με δεδομένη την ευελιξία που έχουν σήμερα τα ασφαλιστήρια συμβόλαια αυτοκινήτου, κάποιοι να σπεύδουν να συνάψουν μηνιαία ή τριμηνιαία συμβόλαια ώστε το όχημά τους να φαίνεται ασφαλισμένο κατά τη διάρκεια των ελέγχων.

Τάσος Δασόπουλος
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου