Αν και εξακολουθεί να επικρατεί μια εσφαλμένη εντύπωση ότι οι καρδιοπάθειες είναι «ανδρική υπόθεση», εντούτοις η βαρύτητα των καρδιακών επεισοδίων στις γυναίκες είναι ασύμμετρα πιο μεγάλη, εν πολλοίς λόγω της φύσης των αγγείων τους που είναι πιο στενά. Στις γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη, μάλιστα, ο συνδυασμός της ανατομίας των αγγείων τους και της εκφυλιστικής δράσης της αυξημένης γλυκόζης μοιάζει με «βραδυφλεγή βόμβα», έτοιμη να εκραγεί ανά πάσα στιγμή…

 Τι καθιστά τις γυναίκες πιο ευάλωτες απέναντι σε ένα καρδιακό επεισόδιο

 Οι παράγοντες κινδύνου και οι κλινικές εκδηλώσεις υποδηλώνουν ότι η παθοφυσιολογία και η επίπτωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων διαφέρουν μεταξύ γυναικών και ανδρών, πολύ περισσότερο εάν συνυπάρχει σακχαρώδης διαβήτης…

• Υπάρχουν παθολογικές καταστάσεις που αφορούν μόνο τις γυναίκες (πρώιμη εμμηνόπαυση, σακχαρώδης διαβήτης κύησης, αρτηριακή υπέρταση της κύησης, πολυκυστικές ωοθήκες κ.ά.).
• Υπάρχουν νοσήματα που είναι πιο συχνά στις γυναίκες, απ’ ό,τι στους άντρες (ημικρανία, φαινόμενο Raynaud, αγγειίτιδες, σπασμός των στεφανιαίων αγγείων κ. ά.).
• Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η δυσλιπιδαιμία, η αρτηριακή υπέρταση, η καθιστική ζωή κ. ά., που εμφανίζονται σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, συχνότερα συγκριτικά με τους άντρες ίδιας ηλικίας.
• Τέλος, επειδή στις γυναίκες τα καρδιαγγειακά νοσήματα εμφανίζονται μετά από κάποια ηλικία που, όπως φαίνεται είναι τα 65 έτη, συχνά συνυπάρχουν με άλλες επιπρόσθετες οργανικές διαταραχές όπως η οστεοπόρωση, που δεν υπάρχουν στους άντρες ίδιας ηλικίας.

Συνεπώς, όσον αφορά στα καρδιαγγειακά νοσήματα οι γυναίκες παρουσιάζουν άλλους παράγοντες συγκριτικά με τους άντρες, παράγοντες που συμβάλλουν στη βαρύτητα και την έκβαση των νοσημάτων αυτών.

Οιστρογόνα. Η σχέση τους με τα αγγεία, την ινσουλίνη και τα λιπίδια

Ο κυριότερος παράγοντας που διαφοροποιεί τις γυναίκες από τους άντρες, είναι τα οιστρογόνα. Τα επίπεδά τους στη διάρκεια της ζωής της γυναίκας μεταβάλλονται και επηρεάζουν πολλά συστήματα.

Ένα από τα βασικά συστήματα που υφίσταται μεγάλες αλλαγές από τη δράση των οιστρογόνων, την εμμηνόπαυση και την ηλικία της γυναίκας είναι το καρδιαγγειακό σύστημα.
Η επίδραση των οιστρογόνων στο καρδιαγγειακό σύστημα μπορεί να είναι άμεση, δηλαδή πάνω στο αγγείο, ή να επηρεάζει την αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης, το λιπιδαιμικό προφίλ, την αρτηριακή πίεση, το σωματικό βάρος, και τους αιματολογικούς παράγοντες.

Η εμμηνόπαυση φέρνει- συχνά- παχυσαρκία, διαβήτη, υπερλιπιδαιμία

Επιπλέον- κατά την  εμμηνόπαυση – η καθιστική ζωή και η λανθασμένη διατροφή συντελούν εκδήλωση μεταβολικού συνδρόμου (παχυσαρκία, διαβήτης, υπερλιπιδαιμία) αλλά και σε υιοθέτηση ενός συνολικά μη υγιεινού τρόπου ζωής, με απρόβλεπτες συνέπειες για την υγεία της γυναίκας. Αντίθετα, η σωστή (η μεσογειακή διατροφή) από μικρή ηλικία, η άσκηση και η αποφυγή του καπνίσματος, αποτελούν παράγοντες σωστής και ισορροπημένης ανάπτυξης κοριτσιών και γυναικών.

Συνήθειες που πρέπει να γίνουν τρόπος ζωής για κάθε γυναίκα, όχι μόνο τις διαβητικές

• Τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα μέτρια αερόβια άσκηση (30 λεπτά Χ 5 ημέρες τη εβδομάδα) ή 75 λεπτά εντατική άσκηση (15 λεπτά Χ 5 ημέρες την εβδομάδα) ή, ακόμα καλύτερα, συνδυασμός τους.
• Έλεγχος σωματικού βάρους με στόχο δείκτη μάζας σώματος μικρότερο από 25 και περιφέρεια μέσης μικρότερη από 80 εκατοστά.
• Για τις παχύσαρκες γυναίκες συνιστάται απώλεια βάρους σε ποσοστό 5-10% του συνολικού τους βάρους το χρόνο.
• Δίαιτα Μεσογειακού τύπου με έμφαση στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, καρπών, ψαριού και υδατανθράκων ολικής άλεσης.

Ιδιαίτερα για τις νέες γυναίκες – πριν την εμμηνόπαυση – προσοχή αν έχετε:

• Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
• Επιπλοκές στην κύηση (υπέρταση, προεκλαμψία, σακχαρώδη διαβήτη):
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια
• Υπερχοληστερολαιμία
• Υπέρταση
• Μεταβολικό σύνδρομο

Τα 7 «πρέπει» για κάθε νέα γυναίκα

• Πρέπει να έχετε περίοδο κάθε μήνα
• Πρέπει να διατηρείτε το βάρος σας όσο πιο κοντά στο φυσιολογικό
• Πρέπει να ακολουθείτε μεσογειακή διατροφή
• Πρέπει να περπατάτε συχνά
• Πρέπει να κάνετε τεστ-παπ: το πρώτο στα 21 και μετά κάθε 3 χρόνια
• Πρέπει να εμβολιαστείτε ενάντια στον ιό HPV, υπεύθυνο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρα,ς ιδανικά πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών και μέχρι την ηλικία των 40 ετών.
• Πρέπει να κάνετε μαστογραφία: η πρώτη πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 35 ετών (μαστογραφία αναφοράς) και από τα 40 έτη και μετά μία κάθε χρόνο.

 Εμμηνόπαυση. Μπαίνοντας στη «ζώνη αυξημένου κινδύνου»

• Η εμμηνόπαυση συνοδεύεται από αλλαγές στο σώμα μας αλλά και στη λειτουργία του οργανισμού μας. Παρατηρείται αύξηση του σακχάρου στο αίμα, του σωματικού βάρους και των επιπέδων αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης.
• Αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος εμφάνισης εμφράγματος του μυοκαρδίου και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.
• Επίσης, μετά την εμμηνόπαυση οι γυναίκες αποτελούν πιο ευάλωτο πληθυσμό γιατί έχουν περισσότερες συννοσηρότητες και εμφανίζουν άτυπα συμπτώματα που οδηγούν σε υποδιάγνωση και καθυστερημένη χορήγηση θεραπείας.

Γι’ αυτό, οποιοδήποτε ύποπτο σύμπτωμα χρήζει άμεσης ιατρικής εξέτασης.

Στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες η πιο συχνή αρρυθμία είναι η κολπική μαρμαρυγή που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, ιδιαίτερα για τις γυναίκες άνω των 75 ετών.

Εάν η διατήρηση του καρδιακού ρυθμού δεν είναι πια δυνατή, είναι απαραίτητη η ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου (σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, αρτηριακή υπέρταση, υπερχοληστερολαιμία), η χορήγηση αντιπηκτική αγωγής και η ρύθμιση της καρδιακής συχνότητας.

Γυναίκες,… μια κάποιας ηλικίας. Προσοχή αν έχετε…

• Σακχαρώδη διαβήτη
• Πρόωρη εμμηνόπαυση (<45 ετών)
• Υπερχοληστερολαιμία
• Υπέρταση
• Μεταβολικό σύνδρομο.

Η τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου καρδιαγγειακών νόσων είναι πολύ σημαντική για κάθε γυναίκα που έχει περάσει στη ζώνη της εμμηνόπαυσης:

• Προσέχουμε το σάκχαρο μας
• Διακόπτουμε το κάπνισμα
• Τρεφόμαστε σωστά προτιμώντας λαχανικά, φρούτα, προϊόντα ολικής άλεσης, μειώνοντας τα κορεσμένα λιπαρά, το αλκοόλ και το αλάτι
• Ασκούμαστε (30-60 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση περισσότερες από τις μισές ημέρες της εβδομάδας)
• Φροντίζουμε το βάρος μας
• Μετράμε την περιφέρεια μέσης (να είναι μικρότερη των 80 εκατοστών)
• Προσπαθούμε να ρυθμίσουμε την αρτηριακή μας πίεση σε τιμές <140/90 mmHg
• Ζητάμε τη βοήθεια γιατρού ώστε να επιτύχουμε χαμηλές τιμές LDL χοληστερόλης
• Φροντίζουμε να παίρνουμε σωστά τα φάρμακά μας όταν παίρνουμε φάρμακα, να κάνουμε συχνούς ελέγχους της υγείας μας και να συμβουλευόμαστε τακτικά τον γιατρό μας
• Κάνουμε ετήσιο γυναικολογικό έλεγχο
• Κάνουμε ετήσιο καρδιολογικό έλεγχο
• Ελέγχουμε τον καρδιακό μας ρυθμό για εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής.