Κάτι που σημαίνει ότι για την αιτιοπαθογένεια της νόσου εμπλέκονται γενετικοί, περιβαλλοντικοί, ορμονικοί και ανοσολογικοί παράγοντες. Τα συχνότερα συμπτώματά της είναι πόνος και οίδημα στις αρθρώσεις, καθώς και πολύωρη πρωινή δυσκαμψία. Είναι η δεύτερη πιο συχνή μορφή φλεγμονώδους αρθρίτιδας – πίσω από την οστεοαρθρίτιδα – καθώς έχει υπολογιστεί ότι προσβάλλει το 6,7% του πληθυσμού, με τρεις φορές μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες.

Ποιους χτυπά η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Μπορεί να προσβάλει οποιονδήποτε άνθρωπο, ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου, αν και οι περισσότεροι ασθενείς είναι μεταξύ 40 και 50 ετών, με τις γυναίκες, όπως προαναφέρθηκε, να κινδυνεύουν 3 φορές περισσότερο από τους άνδρες.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν οφείλεται αποκλειστικά σε γενετικούς παράγοντες, αν και σχετίζεται με κάποια γονίδια. Δηλαδή, αν οι γονείς έχουν ρευματοειδή αρθρίτιδα, δεν σημαίνει ότι θα νοσήσουν απαραίτητα και τα παιδιά τους.

Ο ρόλος της κληρονομικότητας

Τα κληρονομούμενα από τους γονείς γονίδια δεν προκαλούν από μόνα τους ρευματοειδή αρθρίτιδα, αλλά ενδέχεται να αυξήσουν της πιθανότητες προσβολής από τη νόσο.

Ακόμα και οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι, που φέρουν το ίδιο γενετικό υλικό, έχουν 1 στις 5 πιθανότητες να νοσήσουν και οι δύο. Επίσης, αν νοσήσουν πολλά μέλη της ίδιας οικογένειας, η σοβαρότητα της πάθησης διαφέρει από τον έναν στον άλλον.

Τι προκαλεί η ρευματοειδής αρθρίτιδα στις αρθρώσεις

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί φλεγμονή του αρθρικού υμένα. Η φλεγμονή έχει τα ίδια συμπτώματα με τις φλεγμονές που προκαλούνται και από άλλες καταστάσεις, όπως τραυματισμούς. Τέτοια συμπτώματα είναι:

• η εμφάνιση ερυθρότητας,
• το πρήξιμο της άρθρωσης,
• ο πόνος και
• η θερμότητα.

Η χαρακτηριστική ερυθρότητα οφείλεται στην αύξηση της ροής του αίματος στην περιοχή. Λόγω της ίδιας αιτίας, είναι πιθανό η άρθρωση να είναι ζεστή (θερμότητα). Το πρήξιμο, άρα και η δυσκολία στην κίνηση, οφείλεται στη φλεγμονή της άρθρωσης, ενώ, όσον αφορά στον πόνο, αυτός οφείλεται σε δύο λόγους:

• Ερεθισμός των νευρικών απολήξεων, λόγω των χημικών ουσιών που παράγονται από τη φλεγμονή
• Διάταση του αρθρικού θυλάκου, λόγω του οιδήματος στην άρθρωση

Όταν υποχωρεί η φλεγμονή, η διάταση του αρθρικού θυλάκου παραμένει, με αποτέλεσμα η άρθρωση να μην επιστρέφει στην κανονική της θέση. Έτσι, οι αρθρώσεις παρουσιάζουν αστάθεια και ενδέχεται να παραμορφωθούν.

Τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας

Τα συνήθη συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

• Πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις (μικρές αρθρώσεις των χεριών και των ποδιών, μεγάλες αρθρώσεις, όπως γόνατα, αγκώνες, ώμοι, άλλα και σπονδυλική στήλη)
• Δυσκαμψία
• Κόπωση, κατάθλιψη και ευερεθιστότητα
• Αναιμία
• Συμπτώματα γρίπης, όπως κακουχία, εξάψεις και εφιδρώσεις

Λιγότερο συνήθη συμπτώματα:

• Απώλεια βάρους
• Οφθαλμική φλεγμονή
• Ρευματοειδή οζίδια
• Φλεγμονή σε άλλα μέρη του σώματος (καρδιά, πνεύμονες, δέρμα)

Παροδικά συμπτώματα:

• Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ενδέχεται να εμφανίζει κρίσεις (έξαρση των συμπτωμάτων) οι οποίες υποχωρούν στη συνέχεια.

Τα προβλήματα έρχονται αργά και βασανιστικά

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν προκαλεί τα ίδια συμπτώματα σε όλους τους ασθενείς. Στα πρώτα στάδια της νόσου, η εξέλιξη είναι πολύ αργή. Μερικές αρθρώσεις –συνήθως στα δάκτυλα, στους καρπούς ή στα μετατάρσια (μικρά οστά των ποδιών)– πονούν ή ενδέχεται να πρήζονται κατά καιρούς, ενώ συχνά υπάρχει συμμετρία στην προσβολή των αρθρώσεων. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν πρωινή δυσκαμψία.

Σε κάποιους ασθενείς, όμως, η εξέλιξη είναι ραγδαία

Έχει διαπιστωθεί ότι 1 στους 5 ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα παρουσιάζει ταχεία εξέλιξη, με πόνο και οίδημα σε πολλές αρθρώσεις, σοβαρή πρωινή δυσκαμψία και δυσκολία πραγματοποίησης των καθημερινών ασχολιών.
Άτομα με πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις και πρωινή δυσκαμψία που διαρκεί περισσότερο από μισή ώρα πρέπει να επισκεφτούν ρευματολόγο. Οι έρευνες δείχνουν ότι όσο συντομότερα ξεκινά η θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, τόσο πιο αποτελεσματική είναι. Γι’ αυτό η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική.

Πώς η ρευματοειδής αρθρίτιδα σχετίζεται με εμφράγματα και εγκεφαλικά

Καθώς η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι δυνατόν να προσβάλει και άλλα μέρη του σώματος εκτός από τις αρθρώσεις (μάτια, πνεύμονες, καρδιά), είναι σημαντικό ο ασθενής να αναφέρει στο γιατρό όλα τα συμπτώματα που αισθάνεται, ακόμα και αν δεν τα θεωρεί σχετικά με τη νόσο.

Είναι ενδεικτικό ότι οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα έχουν αυξημένη πιθανότητα να υποστούν έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο κίνδυνος μειώνεται όταν η νόσος τίθεται υπό έλεγχο, π.χ. με φαρμακευτική αγωγή. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης και το κάπνισμα αυξάνουν τον κίνδυνο, γι’ αυτό συνιστάται ισορροπημένη διατροφή και διακοπή του καπνίσματος.