Είναι χαρακτηριστικό ότι η προσφορά εθελοντικού αίματος άγγιξε εντός του 2023 το 70% της συνολικής διαθεσιμότητας της χώρας, ενώ πριν από την πανδημία δεν ξεπερνούσε το 61%.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ), το πρώτο εξάμηνο του 2023 το ποσοστό συμμετοχής των εθελοντών στις συνολικές ανάγκες της χώρας σε αίμα έφτασε το 69,90%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό του 2022 ήταν 64,9% και του 2019 ήταν 61%.

Πρόκειται για ρεκόρ 5ετίας, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΚΕΑ, Παναγιώτη Κατσίβελα. Μιλώντας στον «Ε.Τ.» της Κυριακής τονίζει ότι η δραματική μείωση εθελοντικού αίματος μέσα στην πανδημία Covid-19 δημιούργησε την ανάγκη αύξησης των εθελοντών αιμοδοτών και, πράγματι, υπήρξε εντυπωσιακό αποτέλεσμα.

Ευαισθητοποίηση

«Τις κρίσεις δεν μπορούμε να τις αντιμετωπίζουμε παθητικά. Ευαισθητοποιήσαμε πολλούς νέους ανθρώπους, που προσήλθαν και κράτησαν το σύστημα της αιμοδοσίας όρθιο. Εντός των ετών 2021-2022 προστέθηκαν 150.000 νέοι αιμοδότες. Και αυτοί οι νέοι εθελοντές αποτέλεσαν τη μαγιά των ανθρώπων για το νέο ξεκίνημα», αναφέρει ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ και προσθέτει πως το συγκινητικό «παρών» των γυναικών ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, ενώ μειώθηκε σημαντικά ο μέσος όρος ηλικίας των εθελοντών αιμοδοτών από τα 45 έτη, πριν από την πανδημία, στα 35 σήμερα.

Να σημειωθεί πως οι ετήσιες απαιτήσεις για αίμα είναι τεράστιες. Η χώρα μας, για παράδειγμα, το 2022 χρειάστηκε για τη φροντίδα και τη θεραπεία των ασθενών 554.494 μονάδες αίματος, εκ των οποίων οι 534.494 μονάδες συλλέχθηκαν από την κοινωνία μέσω του εθελοντισμού, συγγενών και φίλων ασθενών και 20.000 μονάδες προήλθαν από τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό, αποκλειστικά για τους πάσχοντες από θαλασσαιμία (μεσογειακή αναιμία).

Για τους ασθενείς αυτούς απαιτήθηκαν 98.000 μονάδες αίματος, ποσότητα που αντιστοιχεί κατ’ εκτίμηση σε 2.050 ασθενείς.

Στους χώρους τέχνης

Ενας τρόπος προσέλκυσης αιμοδοτών ήταν και οι δράσεις εθελοντικής αιμοδοσίας στα μουσεία, στους χώρους τέχνης και τους σταθμούς του μετρό. Κάτι που ξεκίνησε ως «αναγκαίο κακό» κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού και με αφορμή την υψηλή μολυσματικότητα που παρουσίαζαν εκείνη την εποχή τα νοσοκομεία. Στην πορεία, όμως, αποδείχθηκε μια πραγματικά ωραία ιδέα. Οι περισσότερες δράσεις για τη συγκέντρωση εθελοντικού αίματος πραγματοποιήθηκαν από τότε σε μουσεία (Πολεμικό Μουσείο, Βυζαντινό, Χριστιανικό κ.λπ.).

Ο κ. Παναγιώτης Κατσίβελας υποστηρίζει πως η επιλογή των χώρων πολιτισμού για τη διοργάνωση εθελοντικών αιμοδοσιών έγινε όχι μόνο για να συνδεθεί η αιμοδοσία με ευχάριστους χώρους εκτός νοσοκομείου, αλλά και επειδή «θέλουμε με κάθε τρόπο καθημερινά να επιβεβαιώνουμε ότι η κοινωνική αλληλεγγύη και ο εθελοντισμός είναι διαρκείς αξίες και του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Η ελληνική κοινωνία υπήρξε και παραμένει πάντα φιλάνθρωπος, ευαίσθητη και αλληλέγγυα στην ανθρώπινη ανάγκη, χωρίς διαχωρισμούς, διακρίσεις και αποκλεισμούς».

Πλεονέκτημα

Η αύξηση του εθελοντικού αίματος έχει ένα ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα: Περιορίζει σημαντικά το αναγκαίο κακό του «αίματος αναπλήρωσης», όπως ονομάζεται το αίμα που συγκεντρώνουν οι αιμοδοσίες των νοσοκομείων ασκώντας -συχνά ασφυκτική- πίεση στους συγγενείς και φίλους των ασθενών να αιμοδοτήσουν για τον δικό τους άνθρωπο που το έχει ανάγκη.

«Το αίμα αναπλήρωσης συγκεντρώνεται, όχι λίγες φορές, σε δύσκολες περιστάσεις για τις οικογένειες, ενδεχομένως σε ασφυκτικό χρόνο, και πολλές φορές οι συγγενείς έρχονται σε απόγνωση», σημειώνει ο κ. Κατσίβελας και προσθέτει πως «το αίμα αναπλήρωσης συγκεντρώνεται πάντα μετά την εμφάνιση του προβλήματος. Οσο περισσότερο αίμα εθελοντικό συγκεντρώνουμε τόσο περισσότερο ελαφρύνουμε τις οικογένειες από αυτήν τη δύσκολη έγνοια».

Να σημειωθεί πως η επάρκεια εθελοντικού αίματος εξασφαλίζει την αντιμετώπιση των αναγκών πολύ πριν από την εμφάνισή τους. Κι αυτό δίνει μεγαλύτερες δυνατότητες στους κλινικούς γιατρούς στην αντιμετώπιση των ασθενών.

ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ

Ενιαίο Πληροφοριακό Σύστημα για τη ροή των αποθεμάτων

Ακόμη μεγαλύτερη ώθηση αναμένεται να λάβει η αιμοδοσία από το ερχόμενο έτος, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των υγειονομικών Αρχών. Κι αυτό καθώς στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου έγινε ένα ακόμη μεγάλο βήμα.

Στις 23 Οκτωβρίου 2023, συγκεκριμένα, τέθηκε σε λειτουργία το Ενιαίο Πληροφοριακό Σύστημα, μέσω του οποίου οι υπεύθυνοι της αιμοδοσίας θα παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο (real time) τη ροή των αποθεμάτων αίματος σε όλη τη χώρα.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό δεκαετιών στη χώρα μας, καθώς η απουσία επικαιροποιημένων στοιχείων για την εισροή και την εκροή αίματος από το σύστημα αιμοδοσίας εμπόδιζε τη χάραξη αποτελεσματικής στρατηγικής επάρκειας του αίματος.

«Επανάσταση»

«Ολα τα στοιχεία που είχαμε μέχρι σήμερα ήταν σε δεύτερο χρόνο μακριά από τα γεγονότα. Με το νέο Πληροφοριακό Σύστημα έχουμε πλέον τη δυνατότητα να ακολουθούμε την πορεία του αίματος από τον εθελοντή αιμοδότη μέχρι τον ασθενή που λαμβάνει το αίμα και αυτό είναι μια επανάσταση στο σύστημα της αιμοδοσίας. Θα μιλάμε για μια νέα εποχή», αναφέρει ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ, κ. Κατσίβελας.

Ταυτόχρονα, θα επιτευχθεί «συγκεντροποίηση» των λειτουργιών της αιμοδοσίας, η οποία θα βοηθήσει και στην αύξηση των ανακτημένων κλασμάτων αίματος, δηλαδή των αιμοπεταλίων και του πλάσματος. Σήμερα το ΕΚΕΑ λειτουργεί πλήρως με το νέο Πληροφοριακό Σύστημα και τους επόμενους μήνες θα συνδεθούν με αυτό όλες οι αιμοδοσίες των νοσοκομείων της χώρας.

ΣΤΑ ΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

Ερχεται ψηφιακή εφαρμογή «Δίνουμε αίμα»

Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού και της ψηφιοποίησης της αιμοδοσίας εντάσσεται και η δημιουργία μιας ψηφιακής εφαρμογής που βρίσκεται στα «σκαριά».

Το app για κινητά τηλέφωνα «Δίνουμε αίμα» του ΕΚΕΑ βρίσκεται ακόμα σε πιλοτικό στάδιο, όμως, όταν θα τεθεί σε λειτουργία τους επόμενους μήνες, θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για τους εθελοντές αιμοδότες.

Η εφαρμογή αναμένεται να λειτουργήσει και ως ένα σημαντικό κίνητρο για αιμοδοσία, καθώς θα υπενθυμίζει στον εθελοντή αιμοδότη να δίνει αίμα κατά τακτά χρονικά διαστήματα.

Επίσης, ο χρήστης της υπηρεσίας θα μπορεί να πληροφορείται ανά πάσα στιγμή τα νέα της αιμοδοσίας και τις ανάγκες που έχει η χώρα για αίμα.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Νέο Εργαστήριο Ορολογικού Ελέγχου

Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού και της αναβάθμισης των τεχνολογικών υποδομών του ΕΚΕΑ και με στόχο τον καλύτερο έλεγχο της ποιότητας του αίματος, δημιουργείται έως τα τέλη του χρόνου το νέο εργαστήριο ελέγχου αντισωμάτων έναντι μικροοργανισμών.

Το Εργαστήριο Ορολογικού Ελέγχου αναμένεται να είναι η τελειότερη υποδομή που διαθέτει το ΕΚΕΑ μέχρι σήμερα. Ενα πλήρως αυτοματοποιημένο ηλεκτρονικό σύστημα, που δεν θα απαιτεί ανθρώπινη παρέμβαση (άρα, θα μηδενίζει τον παράγοντα ανθρώπινου λάθους) και θα οδηγήσει σε ακόμη πιο ασφαλές αίμα, απέναντι στις ασθένειες που μεταδίδονται μέσω μετάγγισης.

Η κατασκευή του γίνεται από την ανάδοχο εταιρία και προέκυψε έπειτα από διαγωνισμό για την κατασκευή νέου εργαστηρίου. Να σημειωθεί πως με την εφαρμογή της σύμβασης θα υπάρξει οικονομικό όφελος για το ΕΚΕΑ άνω των 3 εκατ. ευρώ ανά έτος.